امروز هفتم سپتمبر برابر با ۱۶ سنبله، مصادف با دوساله‌گی اعلام کابینه سرپرست حکومت طالبان در افغانستان است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت سرپرست طالبان به تاریخ هفتم سپتمبر سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۱۰ روز پس از خروج نیروهای امریکایی و بیش از سه هفته پس از سقوط جمهوری مخلوع افغانستان، در یک کنفرانس خبری در مرکز رسانه‌های حکومت در کابل حکومت سرپرست طالبان را زیر نام "امارت اسلامی" اعلام کرد.
حکومت سرپرست طالبان با کابینۀ به رهبری ملا محمد حسن آخند، فرد ظاهراً مطرح میان طالبان، اما نه‌چندان شناخته شده میان افغان‌ها، به‌عنوان رئیس‌الوزرای با سه معاون ایجاد شد.
ملا عبدالغنی برادر به‌عنوان معاون اقتصادی، مولوی عبدالکبیر به‌عنوان معاون سیاسی و ملا عبدالسلام حنفی به‌عنوان معاون اداری رئیس‌الوزرای حکومت سرپرست طالبان معرفی شدند.
در کنار اعلام اعضای دیگر کابینه حکومت سرپرست طالبان، سراج‌الدین حقانی رهبر شبکه حقانی که در فهرست سیاه ایالات متحده امریکا قرار دارد و بر سر وی ۱۰ میلیون دالر جایزه تعیین شده٬ به‌حیث سرپرست وزارت داخله و ملا محمد یعقوب مجاهد پسر ملا محمد عمر نخستین رهبر طالبان به‌حیث سرپرست وزارت دفاع حکومت سرپرست طالبان تعیین شدند.
در این کابینه سرپرست حکومت طالبان به هیچ زنی جا داده نشد و اکنون با سپری شدن دو سال از آن زمان حکومت طالبان هنوز هم به شکل سرپرست و بدون حضور زنان باقی مانده است.
طالبان حتی وزارت امور زنان را هنگام اعلام کابینۀ سرپرست‌شان لغو کردند و در عوض وزارت امر به معروف و نهی از منکر را به‌عنوان وزارت رسمی در تشکیلات‌شان افزودند.
انتقاد‌های از سوی جامعه جهانی همواره مطرح شده که حکومت طالبان همه شمول نیست و هیچ زنی هم در آن حضور ندارد.
شکریه بارکزی از زنان فعال و نماینده مردم در ولسی جرگه جمهوری پیشین در صحبت با رادیو آزادی گفت، مسئله نبود زنان در کابینه و حضور افرادی‌که هنوز در لیست سیاه جامعه جهانی قرار دارند سبب شده تا حکومت طالبان به رسمیت شناخته نشود.
خانم بارکزی افزود که تعزیرات از سوی جامعه جهانی ممکن بتواند حکومت طالبان را مجبور به رعایت توافق‌نامه دوحه بسازد:
"جهان می‌تواند با ارائه کمک‌های بشری که البته با یک شفافیت و با در نظرداشت عدالت اجتماعی به مردم افغانستان برسد، بر طالبان تعزیرات و محدودیت‌ها را وضع کند، شاید آن شرایط بتواند طالبان را حداقل در برابر موافقت‌نامه که به نام دوحه است در پیشگاه مردم افغانستان و جامعه جهانی مسئول بدانند."
در پی مذاکرات طولانی، ایالات متحده امریکا در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ توافق‌نامۀ دوحه را با طالبان امضا کرد و در پی آن تصمیم به خروج نیروهایش از افغانستان گرفت، طالبان با امریکا طرح ایجاد یک حکومت همه شمول در افغانستان را پذیرفته بودند.
درعین حال برخی از جوانان آگاه ادعا می‌کنند که نه‌تنها در کابینه طالبان جوانان حضور ندارند، بلکه به‌گفته آنان در بخش‌های مسلکی و تخصصی اداره‌های مختلف طالبان نیز به جوانان تحصیل‌کرده فرصت‌های مناسب کاری فراهم نشده است.
یک فعال مدنی و نماینده جوانان در شهر کابل که نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی چنین گفت: "از بست اول تا حتی سه و چهار از تحریک خود استخدام کرده اند و جوانانی که در چند سال گذشته تحصیل کرده بودند و تا سرحد ماستری و دکتورا رسیده بودند از بدنه حکومت حذف شده اند، بدبختانه جوانان دل‌سرد شده و روزانه هزاران جوان افغانستان را ترک می‌کنند، زیرا هیچ امیدواری به آینده وجود ندارد."
اما ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان هنگام اعلام کابینه حکومت‌شان گفته بود که در ترکیب حکومت آن‌ها چهره‌های مختلف حضور دارد و موفقانه عمل خواهند کرد.
شماری از آگاهان امور سیاسی اما می‌گویند که کابینه طالبان با موفقیت همراه نبوده است.
عزیز معارج یکی از این آگاهان دلایل این مسئله را در صحبت با رادیو آزادی چنین بیان کرد:
"یکی این‌که کار به اهل کار سپرده نشده، تمام‌شان ملاهای طالب هستند، حتی در وزارت‌های مسلکی، دوم این‌که کابینه سرپرست تعیین شد و تا دو سال گذاشته شد و یک مسئله دیگر این‌که این کابینه رأی از طرف نماینده‌های مردم افغانستان یا پارلمان هم نگرفته و یک شکل انتصابی را دارد، یعنی نه مشروعیت داخلی و نه خارجی دارد، بناً بر این‌که کابینه مؤقت بود."
خواستیم دیدگاه حکومت طالبان در مورد این‌که چرا تا کنون به گونه سرپرست باقی مانده از بلال کریمی معاون سخنگوی طالبان بپرسیم، اما تا نشر این گزارش به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
در این حال لیزا سروش پژوهش‌گر حل و فصل منازعات می‌گوید که کابینه سرپرست طالبان دستآوردی نداشته، در روابط دیپلوماتیک خود موفق نبوده و تا کنون از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است.
بانو سروش در صحبت با رادیو آزادی از درگیری‌های مرزی طالبان با پاکستان و ایران به‌عنوان مثال‌های از عدم حفظ روابط خوب با همسایه‌های افغانستان یاد کرد.
او به رادیو آزادی می‌افزاید:
"طالب‌ها نتوانستند در روابط دیپلوماتیک خود هم موفق باشند، نه‌تنها که غرب حکومت طالب‌ها را به رسمیت نشناخته، بلکه کشورهای اسلامی هم آن‌ها را هنوز به رسمیت نمی‌شناسد، طالب‌ها نتوانسته اند روابط خود را حتی با همسایه‌های خود حفظ بکنند، ما شاهد درگیری بین طالب‌ها و ایران و پاکستان و کشته شدن نیروهای مرزی در این کشورها بودیم."
این درحالی‌ست که در تازه‌ترین مورد به روز چهارشنبه ششم سپتمبر درگیری میان نیروهای طالبان و نیروهای پاکستانی در تورخم رخ داده و سبب مسدود شدن این گذرگاه شده است.
علت اصلی آن مشخص نیست و دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری که به گفته برخی منابع از دو طرف کشته و زخمی برجا گذاشته، متهم کرده اند.
پیش از این وزارت داخله طالبان اعلام کرده بود که در دو سال گذشته نزدیک به ۵۰ مورد رویداد مرزی کوچک و بزرگ با کشورهای ایران، پاکستان، ترکمنستان و ازبیکستان اتفاق افتاده است.
هیچ کشوری در دو سال گذشته حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است، احترام به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و ایجاد حکومت همه‌شمول، همواره به‌عنوان موارد کلیدی نزد جهانیان، به خاطر تعامل با حکومت طالبان عنوان شده‌است.
پس از آن‌که افغانستان یکبار دیگر در آگست ۲۰۲۱ زیر تسلط طالبان قرار گرفت، دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش و زنان از کار و بیشتر حقوق اساسی‌شان محروم شدند و برخی شرایط سخت‌گیرانه بر شهروندان در افغانستان وضع شد که این ممنوعیت‌ها بیشتر مانع عادی‌سازی روابط و تعامل جهان با حکومت طالبان خوانده می‌شود.
