در آستانه چهارمین سالگرد امضای توافقنامه دوحه میان ایالات متحده امریکا و طالبان، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس امریکا نشستی را برای بررسی عدم اجرای این توافقنامه توسط ادارۀ رئیس جمهور جو بایدن برگزار میکند.
این کمیته ناوقت روز چهارشنبه اعلام کرده که زلمی خلیلزاد نماینده ویژه سابق امریکا در امور صلح افغانستان در این نشست استماعیه که روز پنجشنبه برگزار میشود به پرسشهای نمایندهگان در مورد اجرا نشدن توافقنامه پاسخ خواهد داد.
انتظار میرود که مایکل مککال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندهگان کانگرس امریکا و یکی از منتقدان سرسخت خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، اظهارات انتقادی در این زمینه داشته و سؤالاتی را از زلمی خلیلزاد مطرح کند.
توافقنامۀ دوحه در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ میلادی از سوی زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ سابق امریکا در امور صلح افغانستان به نمایندهگی از حکومت ایالات متحده به رهبری دونالد ترمپ و ملا برادر به نمایندهگی از طالبان در قطر امضا شد و یکی از مواد آن خروج نیروهای امریکایی از افغانستان بود.
نیروهای امریکایی در اگست ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شدند.
خروج امریکا از افغانستان و حاکمیت دوبارهٔ طالبان در این کشور، وضعیت افغانستان را بدتر کرد، آنچه که همواره سبب نگرانی برخی مقامهای امریکایی، از جمله کمیتهٔ روابط خارجی مجلس نمایندهگان امریکا شدهاست.
کمیتهٔ روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده توافقنامه دوحه میان امریکا و طالبان را در حالی بررسی میکند که دوحه بار دیگر میزبان نشستی به رهبری سازمان ملل متحد با حضور نمایندههای ویژۀ کشورهای جهان برای افغانستان برای گفتگو در مورد افغانستان است.
به این نشست از حکومت طالبان نیز دعوت شدهاست، اما آنها اشتراکشان را مشروط کرده و تا کنون اعلام نکرده اند که شرکت خواهند کرد یا نی؟
اما با گذشت نزدیک به چهار سال از امضای توافقنامه دوحه میان امریکا و طالبان هدف کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان این کشور از بررسی این توافقنامه چیست؟
سمیع یوسفزی، یکی از آگاهان سیاسی به این نظر است که هدف از بررسی عدم اجرای تواقنامهٔ دوحه، ایجاد فشار بر طالبان و کشورهایکه به نحو از طالبان حمایت میکنند، است:
"فکر میکنم یک نوع ایجاد فشار بر طالبان و کشورهای است که با وجود تمام مشکلات خواهان تعامل با طالبان هستند. چین، روسیه و ایران میخواهند در این نشست {نشست پیشرو در دوحه} به طالبان سهم فعال داده شود و آهسته آهسته شرایط برای به رسمیت شناختن طالبان فراهم شود، اما کانگرس میخواهد شرایط توافقنامهٔ دوحه را که تا چه حد عملی شده و نشده بررسی کنند و به کشورهای مثل چین پیام بدهند که طالبان هنوز قابل اعتماد نیستند."
با این حال برخی آگاهان سیاسی دیگر افغان میگویند، هدف از این نشست بررسی علتهای خروج عجولانهٔ نیروهای امریکایی از افغانستان و بهگفتهٔ آنها ناکامی امریکا در توافقنامهٔ دوحه در سال ۲۰۲۱ است.
اسحاق اتمر، یک تن از این آگاهان به رادیو آزادی گفت:
"در نشست استماعیه دلایل خلیلزاد، نمایندهٔ امریکا شنیده میشود که علت برآمدن عجولانه و دادن سرنوشت چهل میلیون نفوس افغانستان به دست طالبان که به هیچ نوع حقوق بشری احترام نمیکنند چه است، عقب این معاهدهٔ ناکام برای امریکا چه علتهای موجود بوده است و احتمالاً این همه در نشست آیندهٔ دوحه در نظر گرفته خواهد شد."
هرچند توافقنامه دوحه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترمپ رئیس جمهور پیشین امریکا با طالبان به امضا رسید و زنگ خروج نیروهای خارجی از افغانستان را به صدا درآورد، اما جو بایدن، رئیس جمهور امریکا مادۀ اصلی آن را که خروج نیروهای از افغانستان بود عملی کرد و این اقدام را بهترین راه ممکن برای محافظت از نیروهای امریکایی عنوان میکند.