روز جهانی یوگا؛ وضعیت ورزش یوگا و علاقمندان آن در افغانستان چگونه است؟

درحالی‌که از دهمین سال «روز جهانی یوگا» در اکثریت کشورهای جهان بزرگداشت می‌شود، اما در افغانستان این ورزش در حال نابودی و فراموشی است.

یوگا در سال‌های اخیر از محبوبیت خاصی میان مردم به ویژه زنان در افغانستان برخوردار شده بود.

فخریه ممتاز، نخستین مربی یوگا بود که در سال ۲۰۱۶ مرکز ورزشی یوگا را در کابل برای زنان ایجاد کرد.

با آن‌که در جامعهٔ سنتی افغانستان ورزش یوگا با چالش‌های همراه بود، اما مرکز او طی چهار سال توانسته بود ۶۰۰ عضو داشته باشد.

فخریه ممتاز به رادیو آزادی می‌گوید، پس از حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان او مجبور شد مرکز اش را که با هزینهٔ شخصی و هزارن امید ساخته بود، ببندد:

"با آمدن طالبان که همه افغانستان را گرفتند، خیلی از فعالیت‌ها متوقف شد که از آن جمله مرکز ما بود، اما ما پیش از این‌که طالبان بیایند هم مشکلات خود را داشتیم و مرکز ما تنها یک مرکز یوگا نبود، بلکه آن‌جا ما همه مشکلات را با هم شریک می‌کردیم، در غم‌های هم شریک می‌شدیم و مشکلات هم را حل می‌کردیم، یک‌جا غذا می‌خوردیم، از دست دادن آن محیط خیلی دردناک است."‌

به‌گفتهٔ فخریه ممتاز، او تلاش‌های زیادی انجام داد تا بتواند تیم ورزشی یوگا زنان را به‌عنوان تیم ملی در افغانستان ثبت کند، اما ادعا می‌کند که بارها با مخالفت مسئولان ورزشی حتی در نظام جمهوری مخلوع روبه‌‌رو شده بود.

پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان برعلاوهٔ سایر محدودیت‌ها بر زنان از جمله تحصیل و کار، زنان در عرصه‌های ورزشی نیز محروم شده‌اند، تا جایی‌که حتی دیگر اجازهٔ رفتن به ورزشگاه‌ها را ندارند.

برخی از زنان ورزشکاران که یوگا میکردند، با حاکمیت دوباره طالبان و تهدیدهای امنیتی مجبور شدند افغانستان را ترک کنند، می‌گویند با آیندهٔ مبهم مواجه هستند.

یک تن از آن‌ها که اکنون در ایران به سر می‌برد و نمی‌خواهد به دلیل حساسیت موضوع نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی می‌گوید:

"قبل از دوران طالب، بازی یوگا را شروع کرده بودم وحالم بسیار خوب بود، اما پس از حاکمیت طالبان نتواستم دیگر ادامه بدهم که برعلاوهٔ که با فشار روانی روبه‌رو شدم مشکلات دیگر را نیز برای من ایجاد کرد و حال آمدم کشور ایران و هیچ جیز درست نیست، در حالت مبهم و سردرگم قرار دارم."

یک ورزشکار دیگر یوگا که او نیز در یکی از کشورهای همسایه زنده‌گی می‌کند، به شرط عدم نشر نام‌اش به رادیو آزادی می‌گوید، ورزش یوگا تنها راه مبارزه او در برابر مشکلات در غربت است:

"یوگا را به صورت آنلاین به خانم‌های که پناهنده هستند آموزش می‌دهم، خوشبختانه می‌توانند که از فواید یوگا بهره‌مند شوند، اما خودم متأسفانه در حالت ثابت نیستم، در کشوری‌که هستم باید هر سال ویزه خود را تمدید کنم و با قوانین سخت‌گیرانهٔ کشور روبه‌رو هستم، امیدوارم همه ما و هم‌وطنان از این وضعیت نجات پیدا کنیم، اما می‌خواهم بگویم نظر به مشکلاتی‌که همهٔ ما داریم باید از فواید یوگا بهره‌مند شویم."

یوگا چی تاثیری بر وضعیت جسمی و روحی ورزشکاران دارد؟

از سوی هم روانشناسان نیز ورزش یوگا را برای سلامت بدن و روان بسیار مؤثر می‌دانند. شبنم سپهر، روانشناس در مورد ورزش یوگا به رادیو آزادی گفت:

"ورزش یوگا نه‌تنها یک ورزش فزیکی است، یک ورزش ذهنی هم است، در یوگا تمرکز ذهنی ما بسیار بهتر می‌شود، داشتن تمرکز سبب می‌شود که حالت روانی بهتر را تجربه کنیم، تحقیقات نشان داده که یوگا در کنترل فشارهای عصبی، استرس به ما کمک میکند."

این درحالی‌ست که سازمان ملل متحد در گزارش خود که روز جمعه ۲۱ جون نشر کرده، سال روان را دهمین روز جهانی یوگا با موضوع «یوگا برای خود و جامعه» گفته است.

به‌گفتهٔ ملل متحد یوگا، یک تمرین دگرگون کننده، نشان‌دهندهٔ هماهنگی ذهن و بدن، تعادل بین فکر و عمل و وحدت محدودیت و تحقق است.

بر اساس معلومات سازمان ملل متحد، یوگا یک تمرین فزیکی، ذهنی و معنوی باستانی است که از هند سرچشمه گرفته است. کلمه "یوگا" از زبان سانسکریت گرفته شده و به معنای پیوستن یا متحد شدن است که نمادی از اتحاد بدن و آگاهی است.

ملل متحد با به رسمیت شناختن جدابیت جهانی یوگا، در دسمبر ۲۰۱۴ میلادی ۲۱ جون را به عنوان روز جهانی یوگا اعلام کرد.

هدف روز جهانی یوگا افزایش آگاهی در سراسر جهان در مورد فواید فراوان تمرین یوگا است.