یک زن هنرمند در ولایت هرات دریچه امیدی را به روی دختران و زنان بازمانده از آموزش های متوسط و عالی گشوده است.
او هنر تزیینی میناکاری روی ظروف سفالی را به دستکم بیست دختر و زن محلی یاد می دهد.
شاگردان او در آستانه فرارسیدن روز جهانی زن یک پیام روشن دارند.
قریش ملک زاده دریچه ای تازه ای را به روی دختران ناامید در گوشه ای از ولایت هرات در غرب افغانستان باز کرده است.
ده ها دانش آموز و دانشجوی زن و دختر بالاتر از صنف ششم که به دستور طالبان از آموزش در مکتب و نهادهای تحصیلات عالی محروم شده اند، به کارگاه آموزشی ملک زاده می آیند.
خانم ملک زاده هنر میناکاری را در ایران آموخته است و در چند ماه گذشته خواسته است که این هنر را توسط دختران در هرات ترویج کند.
میناکاری از هنرهای قدیمی است؛ اما در ولایت هرات هنوز آنقدر مروج نیست.
یکی از تفاوت های میناکاری با مینیاتوری این است که مینیاتوری به روی کاغذ صورت می گیرد؛ اما میناکاری به روی اجناس و ظروف سفالی.
قریش ملک زاده در مورد تلاش های خود به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
"دیدم که خانم ها در خانه بیکار هستند و به خاطر خانه نشینی افسرده می شوند. دخترانی که محصل هنرها و یا پوهنتون و مکتب بودند بیکار شدند و مجبور شدند که به خانه بمانند. وقتی که مکتب ها و پوهنتون ها بسته شد، این مکان را فعال ساختم و برای دختر خانم ها مینیاکاری آموزش می دهم."
پروین ۱۷ ساله دانش آموز صنف یازدهم مکتب در شهر هرات پس از تحمل خانه نشینی طولانی و رنج بردن از فشارهای روانی، به هنر میناکاری رو آورده است.
به گفته او، غم محرومیت از آموزش برای او بسیار سنگین است؛ اما آمدن به آموزشگاه هنر میناکاری تا حدودی این بار سنگین را از شانه هایش کم کرده است.
اما او می گوید که آموزشگاه میناکاری هرگز جای صنف مکتب را برای او پر نساخته است و برای بازگشایی مکاتب به روی دختران لحظه شماری می کنند:
"در این شرایط که مکاتب به روی دختران مسدود است، از این که در خانه بیکار باشم، اینجا خیلی بهتر است. ما برای رسیدن به اهداف خود نیاز داریم که تحصیل کنیم. از مسئولان می خواهم که مکتب ها و پوهنتون ها را به روی دختران باز کنند تا بتوانیم تحصیل کنیم و به جای بهتری برسیم."
در آستانه هشتم مارچ روز جهانی زن، بسیاری از زنان و دختران در این کارگاه هنری، بیرون شدن از خانه و روی آوردن دختران به هنر و صنایع دستی را، مبارزه با محدودیت های وضع شده از سوی طالبان می دانند.
حلیمه ۲۴ ساله محصل حقوق و علوم سیاسی پوهنتون هرات است.
او به رادیو آزادی می گوید که، هدف طالبان خانه نشین ساختن زنان و دختران است و دختران نباید این خواست طالبان را بپذیرند:
"شرایط طوری شده است که دروازه های مکاتب و پوهنتون ها به روی دختران مسدود شده است. این راه درست نیست که شکست را قبول بکنیم و در خانه بنشینیم. کار و هنری که استعدادش را داریم جست و جو می کنیم و ادامه می دهیم و در خانه نمی نشینیم. خانه نشینی هیچ فایده ای به کسی ندارد."
میناکاری با دقت و حوصله مندی انجام می شود و به همین علت، این هنر بیشتر از سوی زنان پیش برده می شود.
دختران هنرمند روی یک ظرف سفالی، روزها کار می کنند تا اثر ماندگار خلق کنند.
آموزشگاه میناکاری در جوار قلعه اختیار الدین یا ارگ تاریخی هرات واقع است.
به گفته ملک زاده، به علت حضور گردشگران داخلی و خارجی در این محل، صنایع دستی میناکاری او و دیگر دختران هنرمند، فروش خوب دارد.
شاهپورصابر
