روزا اوتونبایوا رئیس یوناما، دفتر هیئت معاونت ملل متحد درافغانستان در سخنان خود به نشست روز دوشنبه شورای امنیت در نیویارک گفت که مردم افغانستان از منزوی شدن بیشتر کشور خود نگران اند.
نمایندگان پاکستان، چین، بریتانیا و دیگر کشورهای عضو شورای امنیت نیز دراین نشست سخنرانی کردند.
خانم اوتونبایوا رئیس یوناما به این نشست شورای امنیت که برای بررسی اوضاع افغانستان تحت ریاست دنمارک دایر شد گفت که اگر رژیم طالبان درافغانستان می خواهد که این کشور دوباره به نظام جهانی بپیوندند باید گام های لازم برداشته وتعهدات بین المللی افغانستان رعایت شوند.
وی گفت:
این مسئولیت زمامداران فعلی است تا نشان دهند که آیا آنها می خواهند که افغانستان یکبار دیگر در نظام بین المللی مدغم شود ؟ ، اگر چنین باشد آیا آنها اراده دارند که گام های لازم بردارند؟
خانم اتونبایوا افزود که زمامداران فعلی افغانستان تعهدات بین المللی این کشور با جامعه جهانی را به گونه دست چین تهدید کرده اند. برخی این تعهدات را به بهانه حاکمیت کشور وتضاد با عنعنات رد کرده اند.
وی گفت که یوناما و خانواده ملل متحد تماس های مستمر با همه اقشار افغان ها درسراسر افغانستان دارند.
خانم اوتونبایوا گفت که شمار فزاینده از افغان نگرانی های خود را با یوناما شریک می سازند و از مداخله زمامداران فعلی در زندگی خصوصی مردم متنفراند.
نماینده ملل متحد گفت ، در محدودیت های قابل توجه ای که بخصوص بر آموزش دختران وزنان وضع شده ، نه تنها اینکه علیرغم درخواست جهانیان وبسیاری افغان ها هیچ تخفیف به میان نیامده واین محدودیت ها بزودی به چهارمین سال غم انگیز خود داخل می شود، بلکه درماه دیسمبر گذشته درهای انستیتیوت های طبی نیز به روی زنان ودختران بسته شد.
آزاده راز محمد حقوقدان از افغانستان ، فعال حقوق بشر، وموسس کمپاین همدلی نیز به این نشست سخنرانی کرد .
او گفت که رژیم طالبان در حداقل ۱۲۶ فرمان خود زنان را از اکثریت حقوق اساسی محروم کرده اند.
حتی دیدن روی یک زن وشنیدن صدای او در ملاء عام اکنون یک جرم پنداشته می شود. آنها درخانه هایشان خفه می شوند، حتی منع شده اند که از کلکین بیرون نگاه کنند.
خانم آزاده گفت که ما زنان افغانستان وکارشناسان بین المللی این سرکوب نهادینه وسیستماتیک زنان را تبعیض جنسیتی می خوانیم .
هرچند حکومت طالبان هنوز دربرابر این اظهارات واکنش نشان نداده ولی قبل ازاین حقوق زنان را مسئلۀ داخلی افغانستان خوانده گفته که حقوق زنان درچوکات شریعت اسلامی رعایت شده است.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان در اظهارات هفته گذشته خود به تلویزیون ملی زیرکنترول طالبان ماموریت یوناما را به چالش کشیده گفت که آنها دربارۀ افغانستان به جهانیان "ذهنیت منفی" میدهند.
روز ا اتونبایوا نماینده خاص ملل متحد درسخنان خود همچنین گفت که مردم در سه ونیم سال زیر حاکمیت طالبان از آرامی وآزادی سفر وحرکت حد اقل برای مردان ونبود جنگ واقعا استقبال می کنند. ولی این صلحی نیست که آنها درعزت و درسایه رعایت حقوق بشر واطمینان نسبت به آینده زندگی کنند.
روزا اتونبایوا به بحران بشری درافغانستان نیز اشاره کرد کرده گفت که افغان ها با بحران بشری شدید روبرو اند که درنتیجه چندین دهه جنگ ، فقر ، و آفات طبیعی ناشی از تغییر اقلیم به میان آمده است.
وی گفت که حدود ۲۳ ملیون نفر از نفوس کشور در سال ۲۰۲۵ به کمک های بشری نیازد دارند.
نماینده ملل متحد افزود که با کاهش کمک ها در ماه گذشته بیش از ۲۰۰ مرکز صحی مسدود و حدود ۱.۸ ملیون تن از خدمات محروم شدند.
اوتونبایوا از بانک جهانی تشکر کرد که دراین وضعیت دشوار هفته گذشته تصمیم گرفت که ۲۴۰ ملیون دالر دیگر برای حمایت سکتور صحی تا نومبر سال ۲۰۲۶ مساعدت کند.