سازمان ملل متحد گزارش در رابطه به میزان کشت کوکنار در سال جاری در افغانستان را هفته قبل نشر کرد، اما خلاف گزارشهای قبلی این سازمان که در آن به کشت کوکنار، تولید تریاک و تمام انوع مواد مخدر پرداخته میشد، در گزارش اخیر این سازمان تنها وضعیت کشت کوکنار شرح داده شده است.
بر بنیاد توافق سال ۱۹۸۸ میان این سازمان و کشورهای عضو، سازمان ملل متحد موظف به نظارت از وضعیت کشت، تولید، قاچاق و استفاده از مواد مخدر در کشورهای عضو و گزارش دهی آن میباشد.
سید نجیبالله احمدی، رییس پیشین سروی و پالیسی معینیت مبارزه با موادمخدر وزارت داخله، این گزارش سازمان ملل متحد را دارای مشکلات تخنیکی و نقض تعهدات بین المللی این سازمان میداند:
" گزارش مطابق اصولی که باید تهیه شود، صورت نگرفته، خصوصاً در سه سال اخیر گزارشهای سازمان ملل متحد شفافیت ندارد. در سال جاری در اکثریت ولایتهای افغانستان کوکنار کشت شده بود، امسال در جاهای کوکنار کشت شده بود که به آنجا موتر رفته نمیتواند. پس از سال ۱۹۹۸ اولین بار است که گزارش در چند مرحله نشر میشود، مرحله بعدی این گزارش حاصل تریاک است که آن را نشر میکنند، بعداً گزارشی را در مورد شیشه نشر و در اخیر هم گزارشی پیرامون معتادان مواد مخدر را نشر میکنند. به همین اساس خواستند گزارش را در چند مرحله نشر کنند تا آن را جالب بسازند تا بتوانند پروژهها را با خود داشته باشند."
در سومین سال پیهم، حکومت طالبان امسال نیز به سروی کننده گان سازمان ملل متحد اجازه نداد تا وضعیت کشت کوکنار را در افغانستان از نزدیک بررسی کنند و این سازمان گزارش مذکور را با استناد بر عکسهای ماهواره یی تهیه و نشر کرد.
در حال حاضر در کنار سایر نهادهای مربوط به سازمان ملل متحد، دفتر مبارزه با مواد مخدر این سازمان یا (UNODC) نیز در کابل فعال است و تلاش میکند تا در بخش مبارزه با مواد مخدر میان حکومت طالبان و جامعه جهانی هماهنگی ایجاد کند، اما حکومت طالبان بر خلاف تعهدات بین المللی افغانستان، نقش نظارتی این دفتر را محدود ساخته و به کارمندان آن اجازه نظارت از وضعیت مواد مخدر و اعتیاد در این کشور را نمیدهد.
این محدودیتها سبب شده تا سازمان ملل متحد نتواند از تمامی ابعاد کشت، تولید، قاچاق و استفاده مواد مخدر نظارت کرده و نتایج آن را با کشورهای عضو شریک سازد.
انجیلا می، مسوول تحقیق در دفتر مبارزه با موادمخدر سازمان ملل متحد میگوید، هرچند این سازمان اطلاع دارد که هم زمان با کاهش کشت کوکنار، تولید شیشه در این کشور در حال افزایش است، اما نمیتواند میزان آن را مشخص سازد:
" یک چیزی را می بینید که در حال افزایش است و آن شیشه است. در سالهای اخیر افغانستان به تولید کننده بزرگ شیشه مبدل شده که نظارت از آن دشوار است. بر خلاف کوکنار، ما نمیتوانیم برای تثبیت میزان شیشه تولید شده از ستلایت استفاده کنیم. در نتیجه آنچه ما از افغانستان شاهد آن استیم، افزایش تولید شیشه است."
در حال که حکومت طالبان بر نقش نظارتی و گزارش دهی سازمان ملل متحد در بخش مواد مخدر در افغانستان محدودیت جدی وضع کرده، اما با وجود آن هم از این سازمان میخواهد که زمینه کمکهای اقتصادی با دهقانان را فراهم کرده و کمکها در بخش تداوی معتادان را به حکومت آنان جذب کند.
نماینده سرمنشی سازمان ملل متحد در دیدارهای اخیرش با مقامهای حکومت طالبان تعهد کرده که در آینده نزدیک کنفرانسی را با حضور کشورهای کمک کننده برگزار و از طالبان نیز در آن دعوت خواهد کرد.
