فرشته، دختر ۲۶ ساله از بدخشان که حدود سه سال پیش و پس از محرومیت از تعلیم و تحصیل، به دنبال راهی برای رهایی از افسردگی و مشکلات روانی بود.
او که مدت یک سال به دلیل محرومیت از آموزش زیر فشارهای روانی قرار داشت، در شهر فیضآباد مرکز ولایت بدخشان، به کار تجارت آنلاین رو آورد.
فرشته که با استفاده از این تجارت آنلاین محصولات آرایشی و بهداشتی را به زنان و دختران این ولایت عرضه میکند، به رادیو آزادی گفت:
"تقریباً دو سال میشود که ما در این تجارت مصروف هستیم، زمانیکه آموزش برای دختر خانمها مسدود شد، ما با افسردگی شدید گرفتار شدیم، بعد تلاش کردیم که راه دیگری را پیدا کنیم تا از این مصیبت رهایی یابیم، خدا را شکر ما ضمن اینکه مصروف شدیم، زمینۀ کار را برای دیگر دختر خانمها مساعد ساختیم."
فرشته میگوید که با ایجاد این تجارت آنلاین، نه تنها از مشکلات روانی رهایی یافته، بلکه به خودکفایی اقتصادی نیز رسیده است.
او که کار خود را با سرمایۀ ۱۰ هزار افغانی آغاز کرد، اکنون موفق به گسترش کسب و کار خود شده است.
این دختر محروم از آموزش با آنکه از کاروبار خود راضی است، اما تأکید میکند که نیاز اصلی او و سایر دختران، فراهم شدن شرایط برای ادامۀ آموزش و تحصیل است:
"هرچند ما همه روزه برای ادامۀ زندگی، سرگرمی و مشکلات اقتصادی که داریم این کار را همرای دیگر دختران راهاندازی کردیم، اما وقتی که یادمان میآید که دیگر اجازۀ مکتب رفتن و دانشگاه رفتن را نداریم، واقعاً جگرخون میشویم. باید امارت اسلامی برای ما هم اجازه دهند که مثل دختران دیگر کشورها درس بخوانیم، این وطن به همۀ ما ضرورت دارد."
طالبان هشدار داده اند اگر کار های دختران بدخشان خلاف حجاب و اصول تعیین شده باشد،رمتوقف خواهد شد
برخی فعالان حقوق زنان در بدخشان با نگرانی از ادامۀ محرومیت زنان و دختران از آموزش و تحصیل میگویند که این وضعیت بسیاری از دختران جوان را مجبور کرده تا به کارهای شاقه روی آورند.
صدیقه خورشید، یکی از آنان به رادیو آزادی میگوید، ادامۀ این وضعیت نه تنها برای دختران و زنان ناامیدکننده است، بلکه برای آینده نیز زیانبار است:
"متاسفانه دختران بدون اینکه رو به کارهای همچون خیاطی، کارهای آنلاین، قالینبافی و دهها کار دیگر که اصلاً آینده ندارد، بیاورند، دیگر راهی ندارند. این دختران جوان باید تحصیل کنند، درس بخوانند و مانند پسرها به مسلک دلخواهشان راه پیدا کنند، اما کسی نیست که صدای آنان را بشنود، این وضعیت واقعا نگران کننده است."
این درحالیست که مقامهای محلی طالبان در بدخشان میگویند، این فعالیتهای اقتصادی زنان را هم تنها در چارچوب قوانین و مقررات خود میپذیرند.
مولوی ثمرالدین، مدیر تشبثات ریاست صنعت و تجارت حکومت طالبان در بدخشان هشدار میدهد که در صورت عدم رعایت حجاب و دستورات طالبان، تجارت این زنان با خطر تعطیلی مواجه خواهد شد:
"آگر کار این خانمها در چوکات اسلام و شریعت باشد و در مغایرت به قانون امارت اسلامی نباشد ما هیچ مشکل نداریم و حمایتشان میکنیم، اما در صورتیکه خلاف شریعت باشد ما نه تنها حمایت نمیکنیم بلکه به مسدود کردن کار آنان هستیم."
پس از مسدود شدن مکاتب و پوهنتونها به روی دختران، بسیاری از زنان و دختران بدخشانی به مشاغل آزاد همچون خیاطی، قالینبافی، رستورانداری و تجارت آنلاین روی آوردهاند.
این زنان میگویند که از روی مجبوری به این مشاغل پرداختهاند و از حکومت طالبان و جامعۀ جهانی میخواهند که دروازههای آموزش و تحصیل را باز کنند تا بتوانند به رویاهای خود که داکتر یا انجنیر شدن و یا هم گرفتن تخصص در یک بخش دیگر است، دست یابند.