اشلیکی یکی از غذاهای است که با فرهنگ و تاریخ قوم ترکمن پیوند دیرینه دارد. ترکمن‌های افغانستان می‌گویند با گذشت سال های زیاد هنوز هم اشلیکی را در سفره دارند.
تاریخچه اشلیکی را منیژه باشنده ولایت جوزجان به زمانی ربط می دهد که به گفته او ترکمن‌ها در خانه‌های سفید تکه‌ای خیمه مانند زنده‌گی می کردند.
او ادعا می کند که اشلیکی ابتکار یک خانم ترکمن در زمانه‌های قدیم بوده است. او در ادامه به رادیو آزادی گفت:
"خانه سفید آن را از تکه می دوزند و داخل همان مردم زنده‌گی می کردند و داخل همان هم آشپزخانه و هم اتاق شان بوده، از مابین یک چقوری‌گک می کندند دیگه برای خود شان اوجاق تهیه می‌کردند، باز آتش یا "الو" اشلیکی را داخل همان تهیه می‌کردند، چون آن وقت دیگ و کاسه و این چیزها به دسترس مردم نبود، حالا دیگه در هر جا رسم و رواج‌ها و فرهنگ ها تغییر کرده، آن وقت‌ها بسیار دبل/ضخیم می‌کردند و از یک طرف سوراخ کرده شوربای آن را می‌گرفتند".
اشلیکی به اصطلاح یک نوع کیک گوشتی است طوری که زواله های خمیر به شکل دایره های بزرگ هموار می شود و سپس گوشت کوفته شده روی آن گذاشته می شود که قبلا در بین ریگ و ذغال داغ بدون استفاده از ظرف پخته می شد؛اما گفته می شود که در حال حاضر این غذا را در داش‌ها یا تابه‌های عصری آماده می کنند.
ترکمن ها در افغانستان اشلیکی را با مهارت و سلیقه خاص تهیه می کنند
عزیزه سادات هم می‌گوید اشلیکی یک غذای هوسانه است و آن را بیشتر در مناسبت‌های مثل مهمانی‌ها و یا دیگر مراسم خاص در سفره دارند. او در مورد طرز تهیه اشلیکی گفت:
"زواله که آماده شد باز گوشت را ریزه می‌کنیم، پیاز، ترکاری، رومی و مرچ و مساله، همگی این‌ها را با هم مخلوط می‌کنیم و این را/خمیر را هموار می کنیم و باز داخلش می اندازیم و پُر می کنیم، تابه را خوب داغ می کنیم، قوغ زیاد بکار می شود در این بخاطریکه با همان قوغ پخته می شود بعد از آن از سرش هم یک لایه خمیر می گذاریم بخاطریکه خاکستر تیر نشود".
اشلیکی نه تنها زیب سفر خانواده های ترکمن به ویژه در افغانستان است که آنان این را با دیگران نیز قسمت کردند.
محمد بابر یک تن از کسانی‌است که در شهر مزار شریف رستورانت اشلیکی پزی دارد . بابر گفت:
"تقریبا ۱۲ سال است که ما این را در شهر هم برای مردم پخته می‌کنیم و آنان را با آن آشنا ساخته ایم".
گفته می شود که اشلیکی یکی از ده‌ها غذای پرطرفدار مروج در افغانستان است.
افغانستان یکی از کشورهای است که با داشتن اقوام متعدد، غذاهای متنوع و مزه‌دار زیادی هم دارد.
تاجای که برخی از این غذاها مرزها را عبور کرده و شهرت جهانی یافته اند.
بولانی یکی از آن‌ها است که حتی در رتبه بندی سایت "تست اطلس" در سال ۲۰۲۳ جایگاه سی ام در میان ۱۰۰ نان خوش طعم سنتی جهان بخود اختصاص داد.
در بخش افغانستان این ویب سایت، افزون بر بولانی، دیگر غذاهای مشهور افغانستان همانند، قابلی پلو، منتو، جلبی، بورانی بادنجان سیاه، گوش فیل، بورانی کدو، آشک، ماش آبه، کباب چوپان، آش و دیگر غذاهای افغانستان نیز معرفی شده بودند.
