وزارت خارجۀ امریکا با نگرانی از وضعیت زندانیان افغان، از جمله کودکان در ایران میگوید که آنان در جریان بازداشت از سوی حکومت ایران مورد بدرفتاریهای شدید قرار گرفتهاند.
این وزارت در گزارشی که به تازهگی زیر عنوان «گزارش قاچاق انسان در سال ۲۰۲۴» نشر کرده، افزوده است که برخی از افغانها، از جمله کودکان، هنگام بازداشت در ایران، مورد آزار جسمی شدید قرار گرفتهاند و برای مدت طولانی با کمبود آب و غذا روبهرو بوده و در شرایط دشواری قرار داده شدهاند.
در ادامه آمده است که افغانهای بازداشتشده از دسترسی به مراقبتهای صحی و حتی از مراقبت بهخاطر زخمهایی که از گلولههای پولیس مرزی ایران برداشتهاند، محروم شدهاند. وزارت خارجۀ امریکا افزوده است که مقامهای ایرانی در اواخر سال ۲۰۲۳ بیش از ۳۴۵ هزار افغان را بازداشت و اخراج کردهاند.
تجربههای شخصی مهاجران افغان
یک بانوی افغان که مادر سه کودک است و نخواست نامش در گزارش گرفته شود، گفت که سه ماه قبل از ایران به افغانستان اخراج شده است. او درباره مشکلات هنگام بازداشت به رادیو آزادی گفت:
"آنقدر پولیسهای ایران بد و خراب هستند که اندازه ندارد. به بسیار سختی به افغانستان آمدیم. پولیسهای ایران دو روز ما را در اردوگاه بردند و حتی یک لقمه نان نمیدادند. طفلها بیحد گریه میکردند و بیاندازه حالشان بد بود. به بسیار سختی برگشتیم. حدود پنج روز در راه بودیم."
همچنین یک بانوی افغان ساکن تهران که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، دربارۀ آزار و اذیت کودکان افغان در ایران به رادیو آزادی گفت:
"آزار و اذیت کودک کار افغانستانی در ایران و خصوصاً در تهران زیاد است. بیشتر از طرف پولیس است که چندین مورد را در خیابانهای تهران شاهد بودهام. پولیس بسیار برخورد زشت با کودک کار دارد، خصوصاً اگر از افغانستان باشد، مورد تبعیض بیشتر قرار میگیرد."
وزارت خارجۀ امریکا: مرزبانان ایرانی به سمت کودکان تیراندازی میکنند
در گزارش وزارت خارجۀ امریکا همچنین آمده است که مقامهای ایرانی، افغانهای دارای اسناد اقامت و مهاجرین بدون اسناد را در آن کشور بازداشت میکنند. در ادامه آمده است که مقامهای ایرانی در طول سال بارها افغانهای آسیبپذیر را به زور بازگرداندهاند و حتی بر بزرگسالان و کودکانی که قصد عبور از مرز به داخل کشور را داشتند، تیراندازی کردهاند.
یک مهاجر افغان در ایران که به دلیل حساسیت موضوع نخواست در گزارش از او نام برده شود، در این مورد به رادیو آزادی گفت:
"یکی از دوستان ما که حدود ۶۰ سال عمر دارد، پاسپورت و ویزه هم داشت. گرفتار کردند و به دستهایش اولچک زدند. این یک طریقه جدید بدرفتاری است که پولیس ایران آغاز کرده و آن این است که اسناد دار و بیاسناد را علاوه بر دستگیری، به اردوگاه میبرد و در آنجا حدود دو روز لت و کوب میکنند و پولها و همه چیزش را میگیرند."
پیشینۀ مشکلات
حکومت ایران تا اکنون به گونۀ رسمی در این باره واکنش نداشته است، اما سفارت ایران در کابل حدود چهار سال پیش در پیوند به ویدئوهایی از لتوکوب مهاجرین افغان در شبکههای اجتماعی که به نیروهای امنیتی ایران نسبت داده شده بودند، این موضوع را رد کرده بود.
ادعاها از برخورد خشونتآمیز پولیس ایران با مهاجرین افغان موضوع تازهای نیست. در کنار دست به دست شدن چندین ویدیوی منسوب به آزار و اذیت مهاجرین افغان در ایران، شمار زیادی از این مهاجرین بارها در گفتوگو با رادیو آزادی از آزار و اذیتشان از سوی پولیس ایران شکایت کردهاند.
نزدیک به ۹ ماه قبل وزارت داخلۀ ایران گفت که حدود ۵ میلیون مهاجر افغان فاقد اسناد در ایران زندگی میکنند و روند اخراج آنان را آغاز کرده است. چند روز پیش مسئولان محلی حکومت طالبان در نیمروز به رادیو آزادی گفتند که تنها در دو ماه نخست سال جاری خورشیدی بیش از ۱۰۰ هزار مهاجر افغان به گونه جبری و داوطلبانه از ایران بازگشتهاند.
4o