سفارت امریکا برای افغانستان در پیامی به مناسبت سوم می، روز جهانی مطبوعات که جمعۀ آینده است، با تأکید بر آزادی مطبوعات در افغانستان آن را رکن حیاتی جامعه توصیف کرده است.
این سفارت روز یکشنبه در صفحۀ ایکس خود نوشته است که با حمایت از آزادی مطبوعات در افغانستان باید اطمینان حاصل شود که هر داستان گفته و هر دیدگاه شنیده میشود.
سفارت امریکا برای افغانستان افزوده که از این طریق میتوان مردم را توانمند کرد تا آنان به آیندۀ فراگیرتر دست یابند.
این درحالیست که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان، در کنار متوقف شدن فعالیت دهها رسانه و ایجاد محدودیت بر فعالیت رسانهها و خبرنگاران، از بازداشت شماری از خبرنگاران و کارمندان رسانهها گزارش شده که بسیاری از آنها پس از مدتی رها شده اند.
اخیراً سه خبرنگار به اتهام نشر موسیقی و تماس تیلیفونی با شنوندگان زن از سوی ادارۀ امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در خوست بازداشت و پس از شش روز از بند حکومت طالبان رها شدند.
حکومت طالبان همچنان نزدیک به دوهفته پیش نشرات دو شبکۀ تلویزیونی به نامهای نور و بریا را که بیشتر محتوای نشراتیشان را موضوعات دینی تشکیل میداد، به اتهام رعایت نکردن ارزشهای ملی و اسلامی متوقف کرد.
تلویزیون نور مربوط به صلاحالدین ربانی، رهبر یکی از شاخههای حزب جمعیت اسلامی و تلویزیون بریا مربوط به گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی است.
در این حال شماری از خبرنگاران در افغانستان میگویند که در فعالیتهایشان با مشکلات زیادی روبهرو هستند.
دو خبرنگار از داخل افغانستان به شرط افشا نشدن نامشان و تغییر صدایشان در گزارش، به رادیو آزادی گفتند:
"ما محدود هستیم، نمیتوانیم در شرایط فعلی طوری که اصول و مقررات ژورنالیزم ایجاب میکند و روی آن حساب میشود، فعالیت کنیم. ما کوشش میکنیم طبق همین اصول کارهای خود را پیش ببریم، اما متاسفانه چنین اجازهای را نداریم."
"در این اواخر ما شاهد گرفتاری برخی خبرنگاران و همچنان مسدود شدن دو رسانه تصویری بریا و نور هستیم، بعد از این رویدادها اکثریت رسانهها نگران شده اند که اگر آنها اندکی خلاف ورزی کنند ممکن با سرنوشت تلویزیونهای بریا و نور مواجه شوند."
سخنگویان حکومت طالبان بارها مدعی شدند که متعهد به آزادی بیان و فعالیت خبرنگاران و رسانهها در چارچوب شریعت اسلام و منافع ملی هستند.
اما پیش از این نیز نهادهای حامی خبرنگاران و رسانهها بارها از وضعیت رسانهها و خبرنگاران در افغانستان و محدودیت حکومت طالبان بر آنها نگرانی کرده بودند.
در آخرین مورد مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش سالانهاش گفته بود که در جریان سال ۱۴۰۲ هجری خورشیدی ۱۶۸ مورد خشونت و تهدید را علیه خبرنگاران به ثبت رسانیده که شامل ۶۱ مورد بازداشت میشود.