"رمضان یارب، یارب رمضان، السلام علیک ماه رمضان و این یکی از شعرهای است که مه بسیار زیاد خاطرات خوب ازش دارم."
آنچه مریم و همسن و سالانش در دوران کودکی‌شان در ماه‌های رمضان می‌خواندند و رمضانی می‌گرفتند.
رمضانی‌خوانی رسم دیرینه‌ای است در افغانستان که در ولایات مختلف بیشتر توسط جوانان و نوجوانان اجرا می‌شود.
گروه‌های از جوانان و نوجوانان رمضانی‌خوان بعد از افطار با خواندن ترانه‌ها و اشعار رمضانی به دروازۀ خانه‌ها می‌روند و خانواده‌ها برای آنان هدایایی از جمله پول و خوراکی می‌دهند.
مریم، باشندۀ کابل می‌گوید، در رمضان سال پار و امسال گواه آمدن گروه‌های رمضانی‌خوان نبوده است:
"معمولاً کودکان، جوانان و نوجوانان که رمضانی می‌آمدند، خانواده‌ها بیشتر شیرینی‌باب برای شان می‌دادند؛ مثلاً کلچه، خرما، شرینی‌های بسیار خوب در آن زمان بود، ممکن حالا هم در برخی قرا و قصبات افغانستان اندک باشد ولی متاسفانه که به شکل عمومی و پر رونق‌تر نسبت به گذشته نیست، مثلاً در سال گذشته ما شاهد چنین چیزی نبودیم در افغانستان."
رمضانی‌خوانی بخش تفریحی هم دارد که هر از گاهی از سر شوخی برخی افراد از کلکین‌های خانه‌های خود بر سر گروه‌های رمضانی‌خوان آب می‌پاشند.
فهیمه، دیگر باشندۀ کابل نیز از نیامدن گروه‌های رمضانی خوان در دو سال اخیر در محله‌شان به رادیو آزادی گفت:
"رمضانی به منطقه‌ای که من زندگی می‌کنم در گذشته می‌آمد، اما اکنون هیچ کس را من در سال گذشته و امسال ندیدم که بیاید و از ما رمضانی بخواهند."
کریمه، دیگر باشندۀ کابل هم از پاس‌داشتن فرهنگ رمضانی خوانی در کابل سابق این گونه قصه می‌کند:
"یک دانه زیربغلی یا طبله پیش‌شان می‌بود و یکی‌اش پیش می‌شد و دیگران از پشتش می‌آمدند و رمضانی را به شکل بسیار احسن‌اش می‌خواندند و باز هر کس همین قدر محبت داشت که برای این‌ها از خانۀ خود رمضان است دیگه هر چه که بود یا پیسۀ نقد، بولانی یا هر چیزی که تیار داشتند و خرما برای شان می‌دادند".
او اما اکنون نگران کمرنگ شدن غنای فرهنگی افغانستان با کمرنگ شدن رسم و رواج‌های متعدد چون رمضانی خوانی، تجلیل نوروز و عید در دو سال اخیر است.
جاوید فرهاد شاعر و پژوهشگر در بارۀ فرهنگ رمضانی خوانی و سروده‌های معروفی که از سوی گروه‌های رمضانی‌خوان در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی در کابل و شماری دیگر از ولایات خوانده می‌شد، به رادیو آزادی گفت:
"پس از ۱۵ رمضان هنرمندان دوره‌گرد از کوچۀ خرابات و یا در ولایت‌های دیگر هم جمعی از جوانان و نوجوانان جمع می‌شدند و پشت دروازه خانه‌ها می‌رفتند و سرودهای رمضانی که بخشی از آن این گونه است که رمضان یارب یارب رمضان، السلام علیک ماه رمضان، رمضان گفته گفته باز آمد، بی‌نمازها سر نماز آمد، رمضان سی روز یاری می‌کند شکم‌های پُر را خالی می‌کند."
این باشندگان کابل حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان و شدت فقر را از دلایلی می‌دانند که بر فرهنگ رمضانی خوانی اثر گذاشته است.
رمضانی خوانی رسمی است که ترانه‌ها و اجرایش به گونۀ شفاهی نسل به نسل منتقل شده است.
