"در دوره جمهوریت با کدام مشکلات ما بر نخوردیم؛ اما در دوره امارت آزادی بیان از ما گرفته شده."
این خبرنگار محلی که به دلیل ترس از طالبان نمی‌خواهد نامش فاش شود، می‌گوید که طالبان پس از بازگشت به قدرت، محدودیت‌های زیادی را برای کار خبرنگاران در دایکندی وضع کرده اند.
او که سه سال می شود در یکی از معدود رادیوهای محلی در شهر نیلی مرکز ولایت دایکندی کار می کند، می گوید که ۸۰ درصد برنامه‌های رسانه‌ها و تولید گزارش‌های خبرنگاران باید زیر نظر طالبان نشر شود، در غیر این صورت طالبان خبرنگاران را به مرگ تهدید می کنند:
"نمی توانیم آزادانه یک خبر را به صورت حقیقی و واقعی آن نشر کنیم، تقریباً ۷۰ الی ۸۰ درصد آن باید زیر نظر امارت اسلامی رد شود بعد ما آن خبر را نشر کنیم."
محکمه ابتدایی طالبان دایکندی در ۲۱ ماه قوس سال روان سلطان علی جوادی مدیر مسئول رادیو خصوصی نسیم در دایکندی را به یک سال زندان محکوم کرد.
مرکز خبرنگاران افغانستان به نقل از منابع خود گفت که طالبان آقای جوادی را به اتهام تبلیغ علیه حکومت طالبان و جاسوسی برای کشورهای خارجی محکوم کرده است.
طالبان در ماه جوزا نیز به شمول مدیر مسئول رادیو نسیم دو خبرنگار این رسانه را بازداشت کرده بودند؛ اما پس از مدتی دوباره رها کردند، ولی نشرات رادیو نسیم را از آن زمان تا اکنون متوقف کرده اند.
منبعی که با رادیو آزادی بدون ذکر نامش صحبت می‌کرد، می گوید که پس از این رویداد همه خبرنگاران در دایکندی نگران هستند:
"حتی خودم آزادانه رادیو رفته نمی‌توانم وقتی که من رادیو کار می کنم و می خواهم یک گزارش و یا یک اعلان بخوانم در غیاب از امارت اسلامی می روم چون مدت چند هفته می‌شود که یکی از رسانه‌ها را در ولایت دایکندی بسته کردند و خبرنگارانش زیر نظر آنها (طالبان) است من هم فعلاً رفتنم به همین دلیل به رادیو کم رنگ شده یکی از بدترین چالش هایی است که روبرو شدیم."
احسان مهدوی: ۱۶ مرتبه از سوی طالبان توهین، تحقیر، احضار و تهدید به مرگ شدیم.
برخی از خبرنگاران در دایکندی به دلیل محدودیت‌ها و ترس از طالبان مجبور به ترک افغانستان و پناه بردن به کشورهای دیگر از جمله ایران و پاکستان شده اند.
احسان مهدوی خبرنگار رادیو نسیم یک سال پیش به ایران رفته است او دلیل ترک افغانستان را اینگونه توضیح می‌دهد:
"در دوران حاکمیت طالبان متاسفانه مشکلات سخت را متقبل شدیم. من و همکارانم در شبکه رادیو نسیم، ۱۶ مرتبه از سوی طالبان توهین، تحقیر، احضار و تهدید به مرگ شدیم. در آخرین مورد رئیس اطلاعات فرهنگ با نظامیان والی هجوم آوردند می خواستند دفتر رادیو نسیم را قفل کنند. تلفن ها، کمره‌ها و کمپیوتر‌های ما را ضبط کردند با توجه به این موارد و نگرانی‌های امنیتی که علیه ما وجود داشت متاسفانه سال گذشته مجبور شدم از افغانستان به ایران مهاجرت کنم."
مهدوی می‌گوید که این روزها مسئولان ایران دستور اخراج افغان‌ها را داده اند و او نگران است که اگر رد مرز شود زندگی‌اش در خطر مرگ قرار خواهد گرفت.
رادیو آزادی خواست دیدگاه مصطفی صالح رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در دایکندی را داشته باشد؛ اما به پرسش‌های ما تا تهیه این گزارش پاسخ نداد. ولی پیش از این طالبان گفته اند که به آزادی بیان در چوکات اسلام متعهد اند.
اما سمیه ولی‌زاده، مسئول کمیتۀ دادخواهی و ارتباطات مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید که طالبان در ولایات محدودیت‌های زیادی را در برابر کار خبرنگاران وضع کرده اند:
"وضعیت رسانه‌ها و آزادی بیان در ولایات دور افتاده مانند دایکندی، غور و بعضی از ولایت‌های دیگر وخیم و نگران کننده می باشد؛ چون متاسفانه خبرنگاران محلی ما به اطلاعات دسترسی ندارند، مسئولان محلی حاضر به پاسخگویی نمی‌شوند خبرنگاران امنیت ندارند به محض اینکه اطلاعات موثق نشر کنند و یا اینکه تحقیقات در مورد مختلف داشته باشند، متاسفانه از طرف مسئولان محلی تحت فشار قرار می‌گیرند و یا هم بازداشت می‌شوند."
خانم ولی زاده به رادیو آزادی می‌گوید که آنان از آغاز سال جاری تاکنون ۱۶۲ مورد خشونت علیه خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای و پنج مورد محکمه خبرنگاران را از سوی طالبان ثبت کرده اند.
به گفته وی بیشتر این خشونت‌ها از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان صورت گرفته است.
سازمان گزارش‌گران بدون مرز (آر اس اف) هم در ماه قوس گفته بود که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، آزادی مطبوعات سقوط کرده و خبرنگاران در معرض بازداشت خودسرانه و رسانه‌ها در معرض سرکوب قرار دارند.
در ولایت دایکندی تا پیش از حاکمیت طالبان پنج رسانه خصوصی فعالیت می‌کردند، رادیو نسیم و رادیو صدای قریه تنها رسانه های بودند که پس از حاکمیت طالبان نشرات داشتند، اما طالبان رادیو نسیم را نیز در ماه جوزا بستند.
اکنون "خبرنگار" تنها رادیویی که در شهر دایکندی نشرات دارد، از طالبان چنین می خواهد:
"خواست ما از امارت اسلامی این است که ترس را از بین ببرد زمینه کاری را برای هر یکی از دختر خانم‌ها چه در بخش رسانه و چه در بخش‌های دیگر اجتماعی و فرهنگی مساعد کند."
