در حالی که اخراج مهاجران افغان فاقد سند از پاکستان ادامه دارد، کمیسیون ایالات متحدۀ امریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی از افزایش بازداشت و اخراج مهاجرین افغان در پاکستان و مورد خشونت و تهدید قرار گرفتن آنها ابراز نگرانی کرده است.
این کمیسیون در یک خبرنامۀ مطبوعاتی که روز دوشنبه نشر کرده، گفته که نگرانی بیشتر این کمیسیون این است که حکومت پاکستان اقلیت‌های مذهبی را که از آزار و اذیت در افغانستان فرار کرده اند، به اجبار به این کشور بازگشت دهد.
در این خبرنامه به نقل از دیوید کری، کمیشنر کمیسیون ایالات متحده در امور آزادی مذهبی بین‌المللی آمده است که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان مسیحیان، شیعیان، احمدیان و سیک‌ها نمی‌توانند آزادانه عقاید مذهبی خود را انجام دهند.
با این حال، حکومت طالبان همواره ادعا کرده که آزادی‌های مذهبی و دیگر آزادی‌های هر شهروند در افغانستان محفوظ است، در حالی که برخی از اقلیت‌های مذهبی بارها از محدودیت‌ها و رفتار طالبان در پیروی از اعتقادات و برگزاری مراسم خاص خود شکایت کرده اند.
به همین دلیل کمیسیون ایالات متحده در امور آزادی مذهبی بین‌المللی از دولت خود خواسته است که به گفت‌وگو با مقامات پاکستانی ادامه دهد تا آنها در سیاست و تصمیم برای خروج پناهجویان افغان تجدید نظر کنند.
همزمان، بیکی روبی، مسئول عدالت‌خواهی شورای پناهندگان ناروی در افغانستان در پیامی که به رادیو آزادی فرستاده، از وضعیت پناهجویان بازگشته از پاکستان به افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
وی وضعیت افغانستان را به دلیل این نوع بازگشت مهاجران فاجعه‌بار خوانده و از جامعۀ جهانی می‌خواهد که از بروز یک بحران جدید جلوگیری کند:
"بسیاری از عودت کنندگان برای مدت طولانی در افغانستان نبودند و با سرزمین مادری خود آشنا نیستند. برخی از آنها در پاکستان متولد شده اند و زبان را نمی‌دانند. به همین ترتیب، کسانی که در جریان ده تا چهل سال گذشته وطن خود را ترک کرده اند. خانه‌های بسیاری از آنها در جنگ ویران شده است."
همزمان زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ پیشین امریکا در امور صلح افغانستان می‌گوید که روند بازگرداندن پناهجویان افغان از پاکستان بدون مشورت با حکومت طالبان و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل آغاز شده است و پاکستان حق ندارد بدون یک راهکار مناسب مهاجران افغان را اخراج کند.
او ناوقت شب گذشته با استناد به گزارش‌های برخی رسانه‌های امریکایی در صفحۀ ایکس خود نوشت که مهاجرین افغان به زور از خانه‌هایشان کشیده میشوند و ملکیت‌های شخصیشان مصادره می‌شود.
خلیلزاد از سازمان‌های بین‌المللی خواست تا گزارش‌های مربوط به مصادرۀ اموال مهاجران افغان را بررسی کنند. همچنان او خواستار حمایت از مهاجرین اخراج شده است.
حکومت طالبان می‌گوید که نزدیک به ۳۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج شده اند و این روند هنوز ادامه دارد.
اما این بازگشت پر از مشکلات و چالش‌های گوناگون است.
عبدالمتین که از طریق تورخم به افغانستان بازگشته است، از وضعیت بد خود می‌گوید:
"وقتی اینجا آمدیم هزاران نفر هستند، هیچ کاری برای ما نشده، نشستیم، باران بارید و تمام خانه و اموال ما برباد شد."
ظاهراً این سرنوشت یکی از هزاران خانواده‌ای است که در حال حاضر با وضعیت ناگواری در تورخم و سپین بولدک روبه‌رو هستند.
با این حال فضل الباری فضلی، یکی از اعضای کمیتۀ کمپ موقت حکومت طالبان برای مهاجرین در نزدیکی دروازۀ تورخم می‌گوید که آنها تلاش می‌کنند تا همه مشکلات مهاجرین را حل کنند.
او در ویدیویی که از سوی مرکز رسانه‌های حکومت طالبان منتشر شده، می‌گوید:
"فعالیت‌های ما ساختن سرپناه و سرویس‌های بهداشتی برای مهاجرین و همچنان تامین آب سالم برای آنها است. ما روی این فعالیت‌ها متمرکز هستیم و کارهای زیادی انجام داده ایم."
پس از اول نوامبر، حکومت موقت پاکستان عملیات بازداشت و اخراج مهاجران افغان فاقد سند را آغاز کرد، اما پیش از آن نیز گزارش‌های از زندانی شدن، آزار و اذیت و بازگشت مهاجران افغان به افغانستان از سوی رادیو آزادی نشر شده است.
