روز جهانی معلم؛ شمار زیاد از آموزگاران در افغانستان خانه نشین شده‌اند

پنجم اکتوبر روز جهانی معلم در حالی برای سومین بار زیر حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان فرا می‌رسد که شماری زیادی از آموزگاران زن کار‌شان را از دست داده و خانه‌نشین شده‌اند.

این آموزگاران پس از آن‌که حکومت طالبان با حاکمیت دوباره‌شان در افغانستان دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند، کار‌شان را از دست دادند.

شماری از این آموزگاران زن می‌گویند که با خانه‌نشین شدن، با مشکلات اقتصادی و روحی مواجه شده‌اند.

شماری از این آموزگاران زن حتی به علت بی‌کاری و فقر ناگزیر به مهاجرت شده‌اند.

ثنا میرزاد، استاد لیسه آزادی در کابل که دو سال پیش کارش را از دست داد و به علت بی‌کاری و فقر مجبور شد راه مهاجرت را انتخاب کند به رادیو آزادی می‌گوید که با بی‌سرنوشتی در ایران زندگی می‌کند: "با آمدن طالبان شرایط بسیار سخت شد، دروازهٔ مکاتب و پوهنتون‌ها به روی دختران بسته شد که سبب شد آموزگاران زن هم خانه‌نشین شوند، در حکومت طالبان اصلاً به معلمان زن و درس و آموزش ارزش قایل نیستند."

حلیمه احمدی، یک تن از آموزگارانی‌که در پوهنتون‌های مختلف در افغانستان در بخش مدیریت تدریس می‌کرد به رادیو آزادی می‌گوید، پس از حاکمیت طالبان برای‌اش تماس گرفته شد که تا اطلاع بعدی به کارش حاضر نشود.

به‌گفته حلیمه، از همین رو یک سال بی‌کاری او را نیز ناگزیر به مهاجرت ناخواسته کرد: "رشد آگاهی و دانایی جمعی‌ از بزرگترین دست‌آوردهای کشور ما بود، بدون شک که این دست‌آورد‌ها زحمات شبانه‌روزی استادان و معلمان دلسوز کشور ما بود، خودم نیز استاد پوهنتون بودم، طالبان خشونت می‌کنند، نه استاد را می‌گذارند، نه متعلم و نه هم محصل را."

هرچند ثنا و حلیمه ترک کشور‌شان را تنها راه کسب آیندهٔ بهتر پیدا کرده‌اند، اما آموزگاران زیادی هستند که هنوز در افغانستان اند و با خانه‌نشین شدن، با مشکلات جدی اقتصادی و روحی مواجه اند.

• برخی آموزگاران: معاشات ما از سوی حکومت طالبان کاهش یافته است

در همین حال، برخی از آموزگاران زن که هنوز هم مصروف تدریس در مکاتب هستند می‌گویند، در معاشات‌شان از سوی حکومت طالبان کاهش به میان آمده است.

یک تن از این آموزگاران که نمی‌خواهد به علت حساسیت موضوع نامش را در گزاش ذکر کنیم، در حالی‌که گلو‌‌اش را بغض گرفته به رادیو آزادی می‌گوید، در روز معلم عدم حضور دانش‌آموزان دختر در مکاتب او را به شدت متأثر می‌کند: "وقتی‌که روز معلم را ما تجلیل می‌کنیم، اشک در چشمان ما جاری می‌شود که چرا دختران ما در مکتب نیستند، چرا در خانه نشستند، بدون حضور زنان علم و دانش پیشرفت نمی‌کند، از جامعهٔ جهانی و سران حکومت می‌خواهیم که لطفاً مکاتب را شروع کنید لطفا."

فاطمه متعلم صنف هشتم که اکنون دیگر نمی‌تواند به مکتب برود به رادیو آزادی می‌گوید، در سال‌های گذشته با شوق زیادی روز معلم را با آموزگان و هم‌صنفان تجلیل می‌کرد، اما اکنون برای بار سوم از تجلیل این روز محروم است.

فاطمه می‌افزاید: "این سومین بار است که ما نمی‌توانیم روز معلم را جشن بگیریم، پیش از آن در حکومت جمهوریت ما بسیار با شوق روز معلم را جشن می‌گرفتیم، اما با آمدن حکومت طالبان زندگی ما دگرگون شد و این حق را از ما گرفتند."

از سوی هم مرضیه حفیظی، خبرنگار و عضو نهاد «راه قلم» به رادیو آزادی می‌گوید، حقوق آموزگاران هم در حکومت‌های گذشته و هم از سوی حکومت طالبان نقض شده است: "متأسفانه در گذشته هم، حال هم بدون شک کمترین معاشی‌که پرداخت می‌شد به استادان بود. فعلاً در کنار این، مشکلاتی‌که باقی مانده، تعداد بسیار زیادی از استادان زن خانه‌نشین شدند و نمی‌توانند به کار‌شان ادامه بدهند، آرزوی ما همین است تا سال آینده در همین روز استاد زن و در مجموع همه استادان به همان حقوق و جایگاه که نیاز است برسند."

این در حالی‌ است که عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزراء حکومت طالبان روز پنجشنبه در مراسم تجلیل از روز جهانی معلم در کابل می‌گوید در صورتی‌که امکانات به دست بیاورند، اولین قشری‌که به گفته او در معاش‌شان افزایش خواهد آمد، معلمان خواهند بود.

او بدون هیچ یادآوری از سرنوشت آموزگاران زن و ممنوعیت آموزش بر دختران بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت‌شان با تأکید بر این‌که معلمان معلمی را تنها وظیفه نه، بلکه یک مسئولیت بزرگ در راستای تعلیم و تربیه بدانند افزود: "تقویت معارف هم از نگاه کمیت و هم از نگاه کیفیت از جمله اولویت‌های امارت اسلامی افغانستان بوده و می‌باشد. همه کوشش ما این است که برخی از ساحات افغانستان که از معارف محروم بودند و یا هیچ مکاتب و مدارسی در آن وجود نداشت، امارت اسلامی افغانستان سعی می‌نماید تا در همه مناطق افغانستان مکاتب و مدارس فعال شود."

عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزراء حکومت طالبان می‌افزاید که پس از حاکمیت دوباره حکومت‌شان ۱۰ میلیون دانش‌آموز مکاتب و مدارس در حدود ۱۸،۵۰۰ نهاد تعلیمی از سوی بیش از ۲۴۵ هزار آموزگار در افغانستان آموزش می‌بینند.

روز جهانی معلم امسال با شعار "معلمانی‌که برای آموزش مورد نیاز، نیاز داریم: ضرورت جهانی برای جبران کمبود معلم" سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) در سراسر جهان تجلیل می‌شود.

پنجم اکتوبر روز جهانی معلم از سوی یونسکو در سال ۱۹۹۴ میلادی پس از امضای توصیه‌نامه‌ای سال ۱۹۶۶ در ارتباط با وضعیت معلمان، استانداردهای تدریس، سیاست آموزش و پرورش، استخدام و آموزش معلمان در سازمان جهانی یونسکو به هدف تمرکز بر "قدردانی، ارزیابی و ارتقای آموزگاران جهان" و ایجاد فرصتی برای بررسی مسائل مربوط به معلمان و آموزش، معرفی و نام‌گذاری شده‌است.

اما هم‌زمان با فرا رسیدن این روز، در افغانستان برخی از آموزگاران و فعالان آموزش به علت حمایت از آموزش دختران در بند طالبان قرار دارند.

رسول پارسی، استاد پیشین پوهنتون هرات و مطیع‌الله ویسا، فعال آموزش و عضو راه قلم از چندین ماه به این‌سو با سرنوشت نامعلوم در بند طالبان به سر می‌برند.

از سوی هم تعداد زیادی از استادان پوهنتون‌های دولتی و خصوصی افغان نیز پس از ممانعت طالبان بر تحصیل دختران از وظایف‌شان استعفا داده و یا افغانستان را ترک کرده‌اند.

طالبان نیز ضمن اخراج برخی از آموزگاران زن از کار، زنان را از کار در شماری از اداره‌های دولتی و تمامی اداره‌های غیر دولتی نیز منع کرده‌اند.