شانزدهم سپتمبر برابر بود با اولین سالروز مرگ مهسا امنیتی در توقیف پولیس گشت ارشاد تهران.
مهسا ژینا امینی در سال گذشته به اتهام بد حجابی در ایستگاه متروی"شهید حقانی" در تهران، پولیس گشت ارشاد دستگیر شد و در شانزدهم سپتمبر سال ۲۰۲۲ مرگ این دختر جوان ۲۲ سالۀ کُرد تبار، اعلام شد.
اعتراضات در ایران از مراسم خاکسپاری مهسا امینی در شهر سقز آغاز شد و به سایر مناطق آن کشور گسترش یافت.
در ۱۷ سپتمبر سال گذشته، در روز خاکسپاری مهسا، کسی بر تکه سنگ روی مزارش به زبان کُردی نوشته بود"ژینا جان، تو نمی میری، نامت رمز و نماد میشود!"
اینک با گذشت یکسال، با آنکه هنوز هویت نویسندۀ این عبارت مشخص نشده، اما این جمله در بین مردم ایران، به نیروی روانی و عاطفی انکار ناپذیری برای اعتراضات تبدیل شده است.
تا اکنون تظاهرات سراسری ضد رژیم ایران، به کشته شدن بیش از ۵۰۰ معترض، منجر شده است.
نهادهای ناظر حقوق بشر ایران، از تشدید دستگیری های متعدد در کردستان ولایت زادگاه امینی، آذربایجان شرقی و خوزستان خبر داده اند.
تا اکنون ده ها تن دستگیر شده اند و ولایات پر جمعیت کردها، آذریها و بلوچها در مرکز تظاهرات و سرکوب های رژیم ایران قرار داشته است.
منابع رادیو فردا، بخش ایران رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی از "حبس خانگی" خانواده مهسا ژینا امینی در سالروز مرگ دخترشان در توقیف پولیس گشت ارشاد، خبر داده اند. به گفته منابع، صبح دیروز مأموران امنیتی، امجد امینی پدر مهسا را به محض خروج از خانه که به نوعی در"محاصره" قرار دارد، دستگیر نموده و به اداره استخبارات سقز منتقل کرده اند و به خانوادۀ او گفته شده که"حق"رفتن بر مزار مهسا و خروج از منزل را ندارند."
مقامهای امنیتی و استخباراتی ایران با هراس از بر برگزاری مراسم سالگرد مرگ مهسا امینی، محدودیتهای شدیدی در اطراف شهر سقز و سایر شهرهای ایران به شمول تهران وضع کرده و تدابیر امنیتی را افزایش داده اند.
به روز شنبه(۱۶ سپتمبر) سالروز مرگ مهسا امینی با تجمعات اعتراضی شماری زیادی از ایرانیان مقیم بریتانیا در لندن، شهرهای سیدنی و ملبورن در استرالیا، روم پایتخت ایتالیا، توکیو پایتخت جاپان، شهرهای کلن و هامبورگ در جرمنی، تورنتو و چند شهر بزرگ دیگر کانادا همراه بود.
در نخستین سالگرد مرگ مهسا ژینا امینی، اعلام شد که پارک ویلمن در شهر پاریس پایتخت فرانسه، پس این "ویلمن - مهسا ژینا امینی" خوانده میشود.
ایرانیان مقیم امریکا به شمول شماری از انجنیران مرکز انجنیری فابریکۀ موتر سازی تسلا در کالیفرنیا نیز یاد مهسا را گرامی داشتند.
وزارت خارجه کانادا، در سالگرد مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات سراسری در ایران، تحریم های تازه را بر شش مقام جمهوری اسلامی اعلام کرد. کانادا از رژیم ایران خواسته تا "به همه اشکال آزار، اذیت و خشونت علیه شهروندان خود پایان دهد."
فدراسیون بین المللی خبرنگاران، یک سال پس از مرگ مهسا ژینا امینی، در گزارشی "مستند" موارد نقض آزادی بیان و سرکوب خبرنگاران و رسانه ها در ایران را منتشر کرده است.
یکسال قبل زمانیکه مأموران پولیس گشت ارشاد در ایستگا متروی تهران بر مهسا امینی این دختر جوان ۲۲ ساله ای کرد صدا زدند، نامش را نپرسیدند، اما تاریخ جمهوری اسلامی در همان لحظه به قبل و بعدِ مهسا تقسیم شد و اعتراضات تحت شعار"زن، زندگی آزادی" در سراسر آن کشور آغاز شد.
