حکومت طالبان در جریان هفتۀ گذشته ملا محمد آدم مسلم را به عنوان رئیس صحت عامۀ قندهار گماشته است که منصوب شدن یک ملا در بست تخصصی انتقادهایی را به همراه داشت.
اما این اولین بار نیست که طالبان یک ملا را به عنوان رئیس صحت عامه در یک ولایت منصوب میکنند.
بر اساس یافتههای رادیو آزادی، حکومت طالبان پیش از این در ۹ ولایت دیگر ملاها و قاریها (حافظان قران) را به عنوان مسئولان ریاست صحت عامه تعیین کرده که هنوز هم به وظایفشان ادامه میدهند.
از این میان مولوی عبدالرحمن عبدالله در نیمروز، مولوی محمد طالب شهید در هرات، مولوی محب الله بهاری در سمنگان، قاری ذبیح الله حسینی در جوزجان، حافظ عتیقالله فیضی در بدخشان، مولوی نقیب الله نوری در نورستان، قاری مظفر مخلص در کنر، حافظ موسی طاها در کاپیسا و حافظ سعیدالرحمن قادری در لوگر افرادی اند که به عنوان رییسان ریاست های صحت عامه در ولایات ذکر شده گماشته شده اند.
به همین ترتیب پیش از این مولوی حنیف مصباح در غزنی، مولوی ضیاءالحق دشتی در فراه، قاری محمد انور در کندز و شیخ میر صدام در بلخ مسئولیت ریاست های صحت عامه این ولایات را بر عهده داشتند که اکنون از وظایف خود برکنار شده و این ریاستها از سوی سرپرست اداره میشوند.
این انتصابات در ریاستهای صحت عامه تنها به روسای این اداره ها محدود نمیشود، بلکه در پستهای آمریتهای صحی، مدیران و رییسان شفاخانهها نیز افراد نزدیک به طالبان استخدام میشوند.
علاوه بر آن در بسیاری از ادارات، فرماندهان، مدیران و روسای شفاخانهها نیز افراد نزدیک با طالبان تعیین شده اند. در تازهترین مورد دفتر والی حکومت طالبان در قندهار به تاریخ ۲۶ آگست در اعلامیهای گفت که ملا بسمالله باوری به عنوان رئیس شفاخانه حوزوی میرویس تعیین شده است.
یک داکتر در جنوب افغانستان که نمیخواهد نامش فاش شود، به رادیو آزادی گفت که روسای بسیاری از ادارهها در ولایتها ملایان و قاریان تعیین شده اند که نتایج منفی بر کار آنان میگذارد.
او گفت:
"آنان که در بخش صحت افراد غیرمسلکی هستند یا افرادی اند که بر اساس روابط استخدام شدند، چنین افراد که در پستهای مهم مانند ریاست شفاخانهها استخدام شدند تاثیر منفی بر کار ما دارند، چون آنان به قوانین و اصول طبی نمیدانند."
این داکتر همچنین میگوید، استخدام افراد غیرمسلکی در شفاخانهها سبب شده که بخشی از کارمندان صحی به دلیل رفتارهای غیرحرفهای کار خود را ترک کنند.
داکتر غلام دستگیر نظری، سخنگوی وزارت صحت عامه در حکومت جمهوری گذشته نیز میگوید که اگر رؤسای ریاست صحت عامه مسلکی نباشند، نمیتوانند خدمات صحی و کیفیت آن را نظارت و قوانین را تطبیق کنند.
وی به رادیو آزادی گفت:
"رئیس و یا آمر صحت عامه افرادی هستند که در صحنه حضور دارند و باید مدیریت و نظارت عرضۀ خدمات صحی را انجام بدهند. ما نمیتوانیم استدلال کنیم که رئیس صحت عامه اگر مسلکی نباشد، مشکلی ندارد، نه دقیقاً مشکل دارد؛ زیرا رئیس صحت عامۀ غیرمسلکی نظارت کرده نمیتواند و کیفیت را تعیین کرده نمیتواند، همینطور نمیتوانیم بگوییم که آمر صحت محیطی و آمر بررسی از قوانین صحی ریاست عامه آدم مسلکی نباشد مشکل ندارد، پس چی کسی کار میکند؟"
آقای نظری از حکومت طالبان میخواهد که سیستم صحی را سیاسی نسازد و سعی کند افراد مسلکی را در این اداره جابجا کند تا خدمات خوب به مردم ارائه شود.
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان به پرسشها در بارۀ چرایی گماشتن ملاها و قاریان در سمتهای مسلکی ادارات صحت عامه پاسخ نداد.
اما پیش از این مسئولان وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان در برنامهای زیر نام "حسابدهی دولت به ملت" مدعی شده بودند که کارمندان مسلکی پیشین را نزد خود نگهداشته اند.
این در حالی است که گزارش های مبنی بر مشکلات در سیستم صحی کشور نشر شده و گفته شده که همه افغانها به خدمات صحی دسترسی ندارند.
هفتۀ گذشته سازمان جهانی صحت از تعطیلی ۳۰ شفاخانه به دلیل کمبود بودجه خبر داد که به ۹ میلیون نفر خدمات صحی ارائه می کردند.
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان، کاهش کمک های بینالمللی، بسته شدن برخی سازمانهای بینالمللی، محدودیت طالبان بر کار زنان و در کنار آن گمارش افراد غیرمسلکی در سمتهای مسلکی مربوط به صحت عامه سبب شده که روند ارائه خدمات صحی در افغانستان کند شود.