برخی از آگاهان سیاسی و نظامی می‌گویند، موارد توافقنامه دوحه که سه سال از امضای آن می‌گذرد، تا کنون عملی نشده است.
به گفتۀ آنان، با آن که این سند دارای نواقص است، اما امیدی برای تطبیق آن از جانب طالبان باقی نمانده است.
اما از سوی دیگر٬ ملا عبدالغنی برادر٬ معاون رئیس الوزرای حکومت طالبان از عملی شدن موارد توافقنامه دوحه اطمینان می‌دهد:
"مذاکرات کامیاب و توافق میان امارت اسلامی افغانستان و امریکا اقدام مثبت برای ملت مجاهد افغانستان و به نفع جهان یک اقدام مثبت است؛امارت اسلامی افغانستان به عملی کردن این توافقنامه متعهد است."
او در زمان امضای این توافقنامه معاون دفتر سیاسی طالبان در قطر بود و اکنون معاون رئیس الوزرای حکومت طالبان است.
برادر به نمایندگی از طالبان و زلمی خلیلزاد٬ نمایندۀ ویژۀ پیشین امریکا برای صلح افغانستان این توافقنامه را سه سال قبل از امروز در دهم ماه حوت سال ۱۳۸۹ خورشیدی برابر با ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ در دوحه پایتخت قطر امضا کردند.
توافقی که به باور بسیاری‌ها سبب شد تا نیروهای امریکایی و ناتو به طور کامل از افغانستان خارج، نظام جمهوریت ضعیف و طالبان دوباره بر افغانستان حاکم شوند.
در آن امریکا توافق کرد که تا ماه می ۲۰۲۱ تمامی نیروهایش را از افغانستان بیرون کند؛ طالبان نیز توافق کردند که به شمول القاعده روابط‌شان را با همه گروه‌های هراس افگن قطع کنند.
هرچند نظام جمهوریت پیشین افغانستان ادعا کرده بود که در جریان این مذاکرات حضور نداشت، اما در توافقنامۀ دوحه حکومت افغانستان مکلف ساخته شده بود که تا پنج هزار زندانی طالب را آزاد کند و نیز سه ماه پس از توافقنامۀ دوحه مذاکرات میان افغان‌ها آغاز شود و بر آتش‌بس و کاهش خشونت‌ها نیز تاکید شده بود.
باورها بر این بود که طالبان از جنگ دست بردارند و یک حکومت موقت شکل بگیرد و گمان می‌شد که رویکرد طالبان نسبت به دور اول حاکمیت‌شان تغییر کرده و آنان به حقوق زنان و آزادی‌های فردی احترام خواهند گذاشت.
اما پیش از این که زمینۀ مذاکرات بین‌الافغانی فراهم شود، وضعیت غیرپیش‌بینی شده به میان آمد، ولایت‌های افغانستان یکی پی دیگر بدون درگیری بدست طالبان افتاد و در آخرین مورد هم کابل پس از فرار محمداشرف غنی، رئیس جمهور پیشین در خلا قدرت قرار گرفت و طالبان هم با استفاده از این خلای قدرت بر افغانستان حاکم شدند.
رئیس جمهور پیشین در نخستین گفت‌وگوی رسانه‌ای اش پس از سقوط افغانستان گفت، فرار او از کشورش یک تصمیم ناگهانی بود و زمانی اتفاق افتاد که نیروهای امنیتی او در ارگ گفتند که دیگر قادر به محافظت او و پایتخت نیستند.
با این وجود برخی از آگاهان می‌گویند، هیچ یک از ماده‌های توافقنامۀ دوحه از سوی طالبان عملی نشده است.
شاه محمود میاخیل، معین وزارت دفاع در نظام جمهوری پیشین و آگاه نظامی به رادیو آزادی گفت، به همین دلیل هیچ یک از کشورها تا کنون حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته و آنان مشروعیت داخلی هم ندارد.
"متاسفانه طالبان حتی یک بخش این توافقنامه را هم عملی نکرده اند، کابل را به زور تصرف کردند، همان گونه گروه‌های تروریستی منطقه هنوز در افغانستان وجود دارد، امنیت فزیکی و بشری در افغانستان تأمین نیست همچنان زمینه برای گفت‌وگوهای بین‌الافغانی مساعد نشد که یک حکومت با اعتبار مشروع به میان بیآید."
پس از حاکمیت طالبان در پانزده آگست ۲۰۲۱ بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم اجازه رفتن به مکتب را ندارند، زنان از کار در بسیاری ادارات دولتی منع شده اند و اخیرا دروازه‌های پوهنتون‌ها نیز بروی آنان بسته شد و فعالیت شان در اداره‌های دولتی و غیر دولتی به جز از مورد های خاص نیز ممنوع شد.
با آنکه طالبان پس از تسلط عفو عمومی اعلام کردند، اما گزارش‌های در مورد بازداشت‌های خود سرانه و کشته شدن نظامیان سابق از سوی طالبان به نشر رسیده است.
طالبان همواره چنین گزارش‌هایی را رد کرده اند.
پوهاند بشیردودیال، آگاه مسایل سیاسی می‌گوید، با آنکه توافقنامۀ دوحه با نواقص همراه است، اما دیگر امیدواری برای عملی شدن کامل آن وجود ندارد.
آقای دودیال به رادیو آزادی گفت، تغییر وضعیت در منطقه و آغاز جنگ در اوکراین سبب شد تا موضوع افغانستان برای امریکا و جهان به یک موضوع فرعی مبدل شود.
"مردم افغانستان امیدوار نیستند که دیگر چنین سندی که خود مردم از آن خبر نبودند اما برای سرنوشت‌شان بسیار مهم بود کدام اعتباری داشته باشد و کسی بتواند آن را تطبیق کند و آن را تحقق ببخشد با وجود تمام نواقص این سند هیچ کس نمی‌تواند تطبیق این سند را بر طالبان بقبولاند و یا آنان را وادار به تعهد به آن بسازد."
حکومت طالبان اما می‌گوید، با آنکه آنان به وعده‌هایشان در توافقنامۀ دوحه متعهد بوده اند، امریکا برخی نکات ذکر شده در آن را عملی نکرده که باعث به میان آمدن بی‌اعتمادی میان دو طرف شده است.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت:
"امارات اسلامی افغانستان تعهد کرده بود که اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان بر علیه امریکا و متحدین‌اش استفاده شود که تاکنون هیچ استفاده‌ای صورت نگرفته است و امارات اسلامی افغانستان تا آخر به پیمان دوحه متعهد ماند اما بعضی نکات آن از طرف امریکایی عملی نشده که آنها کوتاهی کردند که این یک بی‌اعتمادی را به میان آورد."
این در حالیست که حدود دو هفته پیش وزارت خارجۀ امریکا گفت، اگر طالبان در افغانستان نتوانند و یا نخواهند به تهعدات‌‌شان برای اقدام در برابر القاعده عمل کنند، امریکا آماده است و ظرفیت این را دارد که از خاکش دفاع کند.
ند پرایس، سخنگوی این وزارت از هدف قرار دادن ایمن‌‌الظواهری رهبر شبکهٔ القاعده در کابل به عنوان مثال یاد کرد.
داکتر ذاکر حسین ارشاد، استاد پوهنتون در کشور رومانیا و آگاه مسایل سیاسی به این باور است که برخی موارد پیش بینی شده در توافقنامۀ دوحه از اول غیر اجرایی بود.
"برخی از موارد پیش بینی شده در توافقنامۀ دوحه از اول غیراجرایی بود و آن این که طالبان گویا رابطه خود را با سایر طیف‌ها و حلقات ایدیولوژیکی و تروریستی از بین ببرد غافل از این که هیچگاهی امکان چنین چیزی میسر نیست مثال عینی برای اثبات این فرضیه حضور و کشته شدن ایمن الظواهر به عنوان رئیس شبکه القاعده در کابل است."
ایمن الظواهری رهبر سابق شبکۀ القاعده در ماه جولای سال ۲۰۲۲ در یک حملۀ هواپیمای بدون سرنشین امریکا در کابل تحت حاکمیت طالبان کشته شد، اما طالبان آن زمان در مورد کشته شدن او اظهار بی‌خبری کردند و از آغاز تحقیقات در این باره خبر دادند. تحقیقاتی که تا به حال نتایج آن رسانه‌ای نشده است.
اخیراً هم پاکستان ادعا کرده که طالبان پاکستانی در خاک افغانستان پناهگاه های امن دارند و برای آن کشور تهدید بالقوه شمرده می‌شود. موضوعی که حکومت طالبان همواره رد کرده است.
پس از حاکمیت دو بارۀ طالبان در افغانستان، ازبکستان و تاجکستان بخاطر نشان دادن آمادگی از احتمال فعالیت‌های هراس افگنی تا کنون چندین مرتبه تمرینات مشترک نظامی را با روسیه و کشور‌های آسیای میانه در نزدیکی‌های مرز افغانستان به اجرا گذاشته اند و در کنار این کشورها ایران نیز از گسترش فعالیت‌های ساخۀ خراسان گروه داعش نگرانی کرده است.
اما حکومت طالبان همواره این ادعاها را رد کرده و گفته که اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان برضد هیچ کشور دیگری استفاده شود.
با این وجود آگاهان سیاسی باور دارند که نقش مردم در توافقنامۀ دوحه نادیده گرفته شده و در حال حاضر وضعیت در افغانستان به گونه‌ای است که ناامیدی عمومی شده، بسیاری‌ها در فکر فرار از کشور اند و در هیچ سطحی امیدی برای برآورده شدن آرزوهای‌شان در افغانستان ندارند؛ ،زیرا به گفتۀ آنان، طالبان خود را مامور پاسخگویی به نیازمندی‌های مردم نمی‌دانند.
