مهاجرت غیرقانونی افغان‌ها به ایران؛ قدرت‌الله: نمی‌دانم ردمرز می‌شوم و یا می‌میرم

با ادامه بیکاری، مشکلات اقتصادی و ناامیدی نسبت به آینده، مهاجرت غیرقانونی افغان‌ها به ایران همچنان ادامه دارد.

روزانه صدها تن از باشندگان ولایت‌های مختلف و ولسوالی‌های هرات در مسافرخانه‌های شهر هرات انتظار می‌کشند و پس از هماهنگی با قاچاقبران انسان، نخست به ولایت نیمروز می‌روند و پس از آن سفر دشوار و خطرناک را در دل دشت‌ها و کوه‌ها آغاز می‌کنند.

این افراد می‌گویند که اوضاع کنونی در کشور آنان را ناگزیر به گرفتن تصمیم سخت مهاجرت غیرقانونی کرده است.

در یکی از مسافرخانه‌ها در شهرهرات نزدیک به ده مسافر دور یک بخاری چوبی نشسته اند و گرمی بخاری و اختلاط، دورهمی آنان را گرم‌تر ساخته است.

اما با دل‌های سرد تصمیم به سفر خطرناک و بسیار دشوار گرفته اند.

این مسافران که باشندگان ولایت‌های مختلف افغانستان اند، بیکاری و بی‌سرنوشتی ناگزیر‌شان کرده که از راه‌های قاچاقی و غیر قانونی به ایران بروند.

قدرت‌الله رسولی ۲۵ ساله باشنده ولسوالی بالامرغاب بادغیس یکی از این مسافران است.

در چهار ماه گذشته این سومین باری است که او می‌خواهد از راه‌های غیرقانونی به کمک قاچاقبران انسان به ایران برود.

دو سفر گذشته او نافرجام بود و در مسیر راه از سوی نیروهای ایرانی گرفتار و به افغانستان رد مرز شد.

قدرت الله که نان آور یک خانواده پنج نفری است به رادیو آزادی گفت که ده هزار افغانی از نزدیکان خود قرض گرفته تا از راه‌های قاچاقی به ایران برود اما هیچ امیدی ندارد که زنده به مقصد برسد: "امروز سه بجه بلیط اتوبوس گرفته‌ام و میروم ایران. نمی‌دانم که قسمت من چه است. ردمرز می‌شوم و یا می‌میرم."

توکل من به خدا است و نمی‌دانم که چه خواهد شد. اینجا کار نیست و برای کار کردن به ایران از مجبوری می‌رویم. وقتی که به ایران می‌رویم ما را رد مرز می‌کند و بسیار سختی می‌کشیم."

پس از سقوط حکومت پیشین و بازگشت طالبان به قدر ت، موجی از مسافرت‌های غیرقانونی افغان‌ها به کشورهای همسایه آغاز شده است.

روزانه صدها تن از ولایت‌های همجوار و ولسوالی‌های هرات به شهر هرات می‌آیند و تا آماده شدن به سفر، در مسافرخانه‌ها شب و روز‌شان را سپری می‌کنند.

این مسافران پس از هماهنگی با قاچاقبران انسان به ولایت نیمروز می‌روند از آنجا به پاکستان و بعد به ایران می‌روند.

فیروزالدین مالک یک مسافرخانه در شهر هرات می‌گوید که در ماه‌های اخیر شمار مشتریان او که همه قصد سفر به ایران را دارند، هفتاد درصد افزایش یافته است.

به گفته او، در یک ماه گذشته نزدیک به سه هزار مسافر با سپری کردن چند شب در این مسافرخانه، به ایران رفته اند: "نسبت به سابق کار ما بهتر شده است، به خاطری که مردم از ولایت‌های دیگر به هرات می‌آیند و طرف ایران می‌روند. اگر سی درصد پاسپورتی بروند، هفتاد درصد دیگر قاچاقی و غیرقانونی می‌روند."

شمار دقیق افغان هایی که روزانه از راه‌های قاچاقی به ایران می‌روند مشخص نیست. اما در میان آنان شمار زیادی از افراد تحصیل کرده و متخصص که پس از روی کار آمدن حکومت طالبان بیکار شده اند نیز حضور دارند.

محمد رفیق رئیس شورای متخصصان هرات بیکاری، بی‌سرنوشتی و ترس از آینده را از علت‌های اصلی مهاجرت غیرقانونی افغان‌ها به کشورهای همسایه می‌داند.

به گفته او، حکومت طالبان مکلف است که برای جوانان زمینه کار را فراهم کند و باعث فرار آنان از کشور نشود: "در این اواخر تعداد زیادی از هم وطنان ما در این مسیر بر اثر چپه شدن موتر و بر اثر شلیک گلوله جان‌های خود را از دست داده اند. متاسفانه در بین افراد کسانی هم استند که لسانس و ماستری دارند و این‌ها به خاطر کار از راه‌های قاچاقی به ایران می‌روند."

ریاست امور مهاجرین و عودت کنندگان طالبان در ولایت هرات در این باره حاضر به پاسخگویی نشد.

بسیاری از این مهاجرین همانند قدرت‌الله رسولی در مسیر راه با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند و بیشتر آنان به مقصد نرسیده از سوی نیروهای امنیتی ایران بازداشت و به افغانستان برگردانده می‌شوند.

از دید برخی از مهاجران افغان نه ایران جای امن و مناسب برای‌شان است و نه مجال زندگی کردن در کشور خودشان باقی مانده، مشخص نیست که سرنوشت این جوانان بی‌پناه مانند قدرت‌الله چگونه رقم خواهد خورد.