طالبان: موسیقی حرام است مردم از شنیدن آن اجتناب کنند

از دید طالبان هنر موسیقی مخالف احکام اسلامی‌ است و در جامعۀ اسلامی حتی شنیدن و لذت بردن از آن جواز ندارد.

مسئولان وزارت امر به معروف طالبان می‌گویند به مردم توصیه می‌کنند که باید حتی از شنیدن آن خودداری کنند.

هاکف مهاجر، سخنگوی وزارت امر به معروف حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت:"الجَرَسُ مَزَامِيرُ الشَّيطَان... پس چون‌که جامعۀ ما اسلامی است و به یک جامعۀ اسلامی این ضرورت است که چه قسم پیشرفت جامعه مطابق اسلام برابر باشد پس این اصل و حکم اسلام است."

این در حالیست که چند روز پس از تسلط طالبان بر افغانستان طنین صدای فواد اندرابی یک تن از هنرمندان محلی افغانستان به رگبار بسته شد.

اعضای خانوادۀ آقای اندرابی طالبان را عامل قتل او می‌دانند و می‌گویند که این افراد مورد پیگرد قرار نگرفتند و آزاد هستند.

جواد پسر فواد اندرابی می‌گوید، تنها یادگار پدرش صداهای باقی ماندۀ او است.

به گفته او، پدرش هنرمند و شخصیت مردمی بود و هیچ نوع فعالیت سیاسی و نظامی در دو دهۀ اخیر نداشت.

جواد اندرابی دلیل کشته شدن پدرش توسط طالبان را چنین می‌گوید: "یگانه علتش همین بود که آوازخوان بود و به ارتباط اندراب یک شعر خوانده بود، تنها به ارتباط اندارب نه که به ارتباط تمام افغانستان می‌خواند. به ارتباط همان شعرش او را کشتند که تو چرا به ارتباط اندراب شعر می‌خوانی."

اندراب یکی از ولسوالی‌های ولایت بغلان افغانستان و زادگاه فوادِ محلی خوان است.

مشکل طالبان با نام این منطقه شاید ریشه در مقاومت‌های داشته باشد که مردم برخی از مناطق شمال افغانستان در مقابل طالبان قبل از سقوط افغانستان داشته اند.

اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگو و معین وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان ادعای قتل آقای اندرابی از سوی افرادشان را رد می‌کند:‌ "این حرف‌های حاشیه‌ای نادرست است ما نه کسی را کشته ایم به جرم آوازخوانی و نه کسی همچون واقعات را ثابت کرده می‌تواند و این جزئیات دور از واقعیت است نمی‌دانم چه رخ داده ولی مجاهدین ما همچون کاری را نمی‌کنند."

پس از این رویداد یک جوان بدخشانی هم قربانی باور طالبان نسبت به موسیقی شد.

این جوان وحیدالله ۱۹ساله و از قریه زرگران ولسوالی اشکاشم بدخشان بود و پس از فراغت از مکتب، قرار بود در کابل پوهنتون بخواند.

بستگانش می‌گویند که او در هفدهم ماه عقرب هنگامی توسط طالبان مورد حمله قرار گرفت که از طریق گوشکی وصل شده در مبایلش آهنگ می‌شنید.

پدر وحیدالله می‌گوید پسرش بعد از ظهر از خانه بیرون می‌شود و همین‌که افراد طالبان تلفون همراه‌اش را بررسی می‌کنند و این موضوع منجر به درگیری آنان می‌شود و طالبان وحیدالله را تیرباران می‌کنند.

پدر وحیدالله به رادیو آزادی گفت: "نفر خودشان را به گیر ندادند مقصد منکر شدند در صورتی‌که بسته قریه دیده بود دیگه مردم دیده بود دیگه بچه خودش به چشمش دید."

اما سخنگوی حکومت طالبان می‌گوید که افراد آنان در پیوند به موسیقی کسی را به قتل نرسانیده اند.

پیش از آمدن طالبان، اتحادیۀ موسیقی در بدنۀ وزارت اطلاعات و فرهنگ فعالیت داشت و در کنار اکادمی‌هایی برای غنامندی هنر موسیقی، در گوشه و کنار افغانستان دفاتر هنرمندان موسیقی و دکان‌های فروش آلات موسیقی باز بود.

مردم هم در اماکن عمومی موسیقی می‌شنیدند و از آن لذت می‌بردند و هنرمندان در پهلوی کارهای هنر موسیقی در محافل خوشی مردم نیز آوازخوانی می‌کردند.

رادیو آزادی تلاش کرد دیدگاه ذبیح الله مجاهد، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی حکومت طالبان را در مورد سرنوشت موسیقی و اتحادیۀ موسیقی افغانستان که در چهارچوب دولت فعالیت داشت، جویا شود اما او دستیاب نشد.

مردم با توجه به چشم‌ دیدهای خود به ما می‌گویند که حالا ورق برگشته است و با برگشت حاکمیت طالبان در افغانستان حتی در مراسم‌های خوشی خود حق شنیدن موسیقی را ندارند.

آنچه که در این اواخر به نظر می‌رسد برخی افراد طالبان چندان از این شادمانی‌ها محروم نیستند.

در این اواخر نوارهای تصویری از میرمفتون هنرمند مشهور افغانستان با سلام مفتون در فضای مجازی دست به دست می‌شوند.‌ گفته می‌شود که این دو هنرمند به مناسبت مراسم نامزدی یک طالب با برخی از آلات موسیقی آواز خوانده اند.

میر مفتون و سلام مفتون در ولایت بدخشان افغانستان زند‌گی می‌کنند. رادیو آزادی تلاش کرد که با میر مفتون در این مورد گفت‌وگو کند آقای مفتون دستیاب نشد، اما او در ابتدای نوارهای تصویری نشر شده‌اش مناسبت این آوازخوانی را نامزدی یک تن از افراد طالبان بیان کرده است.

عبدالسلام مفتون هم می‌گوید، این آوازخوانی‌ها با حضورداشت طالبان در بدخشان صورت گرفته است.

عبدالسلام مفتون به رادیو آزادی گفت که در حال حاضر با دف در مراسم‌های خوشی مانند عروسی‌ها آوازخوانی می‌کنند: "هیچ مشکل و گپ چیزی نبود فقط از طرف خودمان خواستیم یک تبریکی بگویم به ما هیچ مشکل و گپ کار و جنجالی نبود."

پیش از این هم میرمفتون با نشر نوار تصویری در یوتیوب گفته بود هنگام برگشتش از تاجیکستان پس از آمدن طالبان، از سوی یکی از فرماندهان محلی طالبان مورد استقبال قرار گرفته است و آنان کاری به او ندارند.

رابعه احمدی، نو عروس ۲۵ ساله‌ای است که بعد از آمدن طالبان در ولایت تخار عروسی کرد.

در مراسم عروسی رابعه خبری از سالون عروسی و آوازخوان نبود.

اما آنان باصدای نسبتاً پائین در خانه‌ای که محفل عروسی برگزار شده بود، موسیقی پخش کردند که به گفته رابعه، طالبان با خشونت جلو خوشی آنان را گرفتند.

رابعه به رادیو آزادی گفت: "با این‌که دیک (دستگاه پخش موسیقی) صدایش خیلی پخش بود، حتی مزاحمتی برای کسانی‌که از کوچه می‌گذشتند نمی‌کرد باز هم طالبان دوبار در موقع‌های بسیار حساس، یکبار از آرایشگاه آمده بودم و بار دوم با لباس سفید آمده بودم در این دو بار آمدند و به بسیار قهر دروازه را تک تک کردند و برادر شوهرم را حتی لت کردند که چرا شما موسیقی ماندید؟ این گفته بود که عروسی است، گفته بودند عروسی هم باشد نباید موسیقی بمانید."

برخورد چندگانۀ طالبان با هنر موسیقی واکنش‌های گسترده‌ای را در پی‌داشته است.

آرش بارز، یک تن از آوازخوانان شناخته شده افغانستان می‌گوید، هر گاه حرفی از موسیقی به میان آمده، طالبان از بنیاد آنرا حرام خوانده اند.

آقای بارز در گفت‌وگویی با رادیو آزادی این برخورد طالبان را عجولانه عنوان می‌کند:‌" اگر حاکمیت طالبان دوام پیدا کند فکر می‌کنم مجبور هستند با موسیقی به اصطلاح تعامل کنند باید موسیقی را بپذیرند ولی ممکنه محدودیت‌های برایش وضع شود."

آریانا سعید آوازخوان زن افغان که همزمان با آمدن طالبان همانند بسیاری از هنرمندان دیگر مجبور به ترک افغانستان شد، البومی را منتشر کرده که مخاطبش طالبان است.

با این همه تا به حال تصویر واضحی از آیندۀ موسیقی افغانستان در زیر سلطۀ طالبان قابل رویت نیست.