ستوده فروتن، دانشآموز افغان که نامش در کنار ۲۵ زن تاثیرگذار جهان گرفته بار دیگر از طالبان می‌خواهد که دروازۀ مکتب‌ها و پوهنتون‌ها را به روی دختران باز کنند.
او که بخاطر سخنرانی‌اش در مراسمی در بارۀ حق آموزش دختران به شهرت رسیده، می‌گوید که هیچ آماده‌گی قبلی برا سخنرانی نداشت و تنها حرف دل‌های درد دیدۀ تمام زنان افغانستان را مطرح کرده بود.
ستوده دانش آموز صنف دهم است و ۱۵سال دارد.
روزنامۀ فایننشل تایمز نام او را در کنار ۲۴زن تاثیر گذار دیگر جهان قرار داده است.
ستوده پس از آن به شهرت رسید که در یک مراسم در مقابل مقام‌های محلی طالبان در هرات به جای دکلمۀ یک پارچه شعر، تصمیم گرفت صدای حق‌خواهی دختران و زنان شود.
او در سخنرانی خود از طالبان خواسته بود که دروازۀ مکاتب را به روی دختران افغان باز کنند؛ سخنی که گفتنش از سوی یک کودک دختر در مقابل طالبان کم پیشینه بوده است.
ستوده به رادیو آزادی می‌گوید، بدون آماده‌گی قبلی تصمیم گرفته حرف دل‌های درد دیدۀ تمام زنان افغانستان را مطرح کند.
بانو ستوده می‌افزاید: "بعد از آنکه من سخنرانی کردم یکی از سران طالبان برخواست و گپ‌های من را با شدید‌ترین الفاظ تکذیب کرد و می‌گفت حرف‌های تو حرف‌هایی است که امریکایی‌ها در ذهنت جای گذاشتند و چیزی خارج از اسلام است، این حرف‌های تو اشتباه است و در مورد ما تبلیغات غلط می‌کنی، ولی اینچنین نبود، گپ‌های مه نه خارج از اسلام بود نه گپی بود که امریکایی‌ها به من گفتند، فقط و فقط گپی بود که در دل یک دختر افغان بود".
با آنکه مدتی بعد از سخنرانی ستوده طالبان در ولایت هرات به دختران تا دورۀ متوسطه اجازه درس خواندن دادند، اما بعداً دوباره دروازۀ مکتب‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته شد.
ستوده بار دیگر از طالبان می‌خواهد که دروازۀ مکتب‌ها و پوهنتون‌ها را به روی زنان و دختران باز کنند.
او می‌گوید: "مه از حکومت طالبان می‌خواهم که لطفاً دروازه مکاتب و دروازه دانشگاه‌ها را به روی شاگردانش باز کنند".
ستوده سابقۀ دادخواهی کردن و سخنرانی را دارد و بخاطر سخنان انگیزیشی‌اش در مراسمی برای کودکان بی‌بضاعت، تندیس جشن مهربانی یکی از بنیادهای خیریه را کسب کرده است.
محمد احسان فروتن، پدر ستوده می‌گوید، دخترش از سن ۷ سالگی نظر به استعدادی که داشت گردانندگی برنامه‌ها و محافل مکتبش را به عهده داشت.
به گفتۀ آقای فروتن، سخنرانی ستوده در ده سالگی‌اش در مراسمی با حضورداشت ۲هزار تن به شمول اعضای ولسی جرگه و مقام‌های حکومت محلی پیشین با استقبال زیادی مواجه شد.
آقای فروتن به رادیو آزادی گفت: "می‌خواستیم برای کودکان افغانستان کتابچه و قلم جمع آوری کنیم به آنجا که ستوده سخنرانی خود را کرد همه اشک از چشمان‌شان جاری شد و همه به پا برخواستند".
درس و مشق زنان و دختران در خانوادۀ ستوده پیشینه دارد.
مادر او آموزگار و مادرکلانش داکتر اند.
این دانشآموز افغانستان می‌گوید: "هیچ گاهی فکر نمی‌کرد که سخنان او تا سطح جهانی بازتاب یابد و نامش در کنار نام زنان تاثیر گذار جهان قرار گیرد."
او گفت: "خیلی خوشحال هستم فوق‌العاده و این خوشی در کلمات نمی‌گنجد که توصیف کنم برای شما، ولی باید بگویم که این خوشی تنها مربوط من نیست، این مربوط هر زنی است که بخاطر حقوق خود صدا بلند می‌کند".
او می‌خواهد راه‌اش را ادامه دهد و از دیگر دختران و زنان افغانستان می‌خواهد که او را تنها نگذارند.
ستوده پس از حاکمبت طالبان بر افغانستان و در مراسمی که به مناسبت میلاد پیامبر اسلام برگزار شده بود، سخنرانی کرد.
او در سخنرانی خود بر تأکید اسلام به دانش اشاره کرده و گفته بود که زنان تحصیل کرده فرزندان خوب‌تری به جامعه تقدیم می‌کنند.
سخنرانی او چندین روز در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شد تا اینکه به گوش جهانیان رسید.
ملاله یوسفزی، فعال حقوق بشر و حق آموزش دختران پاکستانی و برنده جایزه نوبل هم پس از آن سخنرانی با ستوده به گونۀ آنلاین هم‌صحبت شد.
او حالا چهرۀ مبارز شناخته شده است و احتمالاً موانع زیادی بر سر راه‌اش به میان خواهد آمد، اما خانواده‌اش بر حمایت از دخترشان تأکید دارند.
طالبان پس از معرفی شدن ستوده به عنوان یکی از ۲۵زن تاثیرگذار جهان واکنشی در این مورد نداشته اند.
