نزدیک به هفتاد درصد دختران واجد شرایط مکتب در غزنی و بیش از ۴۵ درصد دختران واجد شرایط مکتب در فاریاب از آموزش و پرورش محروم هستند.
یکی از این دختران نبیله نام دارد و باشندۀ ولسوالی دولت‌آباد فاریاب است.
نبیله که در حال حاضر قالین‌بافی و گلدوزی می‌کند، می‌گوید که تا صنف ششم خوانده، اما پس از کنترل محل زندگی‌شان از سوی طالبان، نتوانسته که به آموزش ادامه دهد: "من مکتب می‌خواندم، تا صنف شش خواندم، اما زمانی که طالبان آمدند، گفتند که پس از صنف شش مکتب خوانده نمی‌توانید. باز ساحه ناامن شد و نتوانستم بخوانم."
نبیله از دولت می‌خواهد که امنیت را تأمین و زمینۀ آموزش وی و همسالانش را فراهم کند تا در آینده داکتر شود.
چندین دهه جنگ و فقر اقتصادی در افغانستان بیشتر آسیب را به زنان وارد کرده است.
بیشتر زنان افغانستان به‌ویژه دختران در کنار دیگر مشکلات با مشکل عدم دسترسی به آموزش و پرورش مواجه هستند.
تازه‌ترین گزارش تحقیقی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان زیر نام "میزان دستری دختران به آموزش در دو ولایت غزنی و فاریاب" نشان می‌دهد که درصدی زیادی دختران در ولایت‌های غزنی و فاریاب از آموزش و پرورش محروم هستند.
بر اساس این گزارش، ۶۸.۶ درصد دختران واجد شرایط مکتب در ولایت غزنی از آموزش و پرورش محروم شده‌اند.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که ۴۵.۴ درصد دختران واجد شرایط مکتب در ولایت فاریاب از آموزش و پرورش محروم شده‌اند.
ذبیح‌الله فرهنگ، مسئول ارتباطات کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در بارۀ عوامل عدم دسترسی دختران به آموزش به رادیوی آزادی می‌گوید: "متاسفانه عوامل مختلف فراراه دسترسی دخترخانم‌های متعلم و کسانی که خواهان آموزش هستند، وجود دارد. اولین موانع جنگ و ناامنی است. فضای جنگ و ناامنی محدودیت‌هایی بی‌شماری را فرا راه دخترانی که خواهان آموزش هستند، ایجاد کرده است."
افزون بر ناامنی، سنت‌های سختگیرانه اجتماعی، فقر، بی‌توجهی مسئولان و نبود امکانات، دوری راه از خانه تا مکتب، نبود آموزگار زن و آزار و اذیت، از دیگر عوامل محرومیت دختران از آموزش است.
بر بنیاد یافته‌های این گزارش، از نزدیک به ۷۶۶ هزار کودک واجد شرایط آموزش در مکتب در غزنی تنها ۳۶۰ هزار تن به مکتب می‌روند که ۱۱۸ هزار نفر آنها دختر هستند.
همچنین در فاریاب ۲۷۸ هزار کودک به مکتب می‌روند که ۴۳.۴ درصدشان را دختران تشکیل می‌دهند.
وزارت معارف افغانستان می‌گوید که از ۳.۷ میلیون کودکی که در سراسر افغانستان از آموزش محروم هستند، بیش از ۶۰ درصدشان دختر هستند.
نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف به رادیوی آزادی می‌گوید که ترک آموزش در میان دختران هم به صورت گسترده‌ای رایج است: "اما شماری از دختران که شامل مکتب هستند، به علت ممانعت‌های فرهنگی ترک تعلیم می‌کنند. دلیلش هم ناامنی، رسم و رواج‌های ناپسند و فقر اقتصادی است."
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید که این گزارش بر اساس مصاحبۀ رو در رو و مطالعات کتابخانه‌یی تهیه شده است.
