فرهنگیان هرات از ثبت احتمالی میناتوری و خوشنویسی به عنوان میراث فرهنگی مشترک کشورهای ایران و ترکیه در سازمان یونسکو ابراز نگرانی کرده‌اند.
به گفته آن‌ها، حکومت افغانستان کاری در راستای ثبت این دو هنر به عنوان میراث فرهنگی مشترک نکرده است.
این در حالیست که دوتار یکی از سازهای اصیل موسیقی محلی افغانستان نیز به نام کشور ایران در یونسکو ثبت شده است.
تلاش کشورهای ایران و ترکیه برای ثبت مشترک هنرهای میناتوری و خطاطی در سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد یا یونسکو، نگرانی فرهنگیان افغانستان را بر انگیخته است.
این فرهنگیان در دادخواهی که از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در هرات برگزار شد، خواستار ثبت مشترک این دو هنر با افغانستان در یونسکو شدند.
داوود عرفان، مسئول این نهاد در هرات، حکومت افغانستان را متهم به بی پروایی در راستای ثبت هنرهای میناتوری و خطاطی در یونسکو کرد.
آقای عرفان می‌گوید: "اگر دولت افغانستان باز اقدامی نکند، طبیعتاً هم میناتوری و هم خوشنویسی به نام کشورهای دیگر ثبت می‌شود، به خاطری که در یونسکو زمانی این آثار ملموس و غیر ملموس به صورت مشترک یا به نوعی به نام یک کشور ثبت می‌شود که در قدم اول باید اقدام به ثبت این آثار بکند."
هنر میناتوری در دوره تیموریان با کارهای استاد کمال‌الدین بهزاد رشد کرد و خط نستعلیق را استاد میر علی هروی توسعه داد. همچنین خط شکسته نستعلیق توسط شفیعای هروی در هرات ابداع شد.
اما انتقاد شدید میناتورکاران و خوشنویسان این است که حکومت افغانستان هیچ کاری در راستای پرونده سازی برای ثبت در یونسکو نکرده است.
عبدالجلیل توانا و نیک محمد مستمند غوری، خوشنویسان در غرب افغانستان می‌گویند: "حالا برای ما دردآور است که خطوط را آن‌ها «ایران و ترکیه» به نام خود ثبت می‌کنند. حالا دولت مردان ما خواب هستند و هیچ خبر ندارند، از هیچ موضوعی و این کار نگران کننده است. اگر این سیستم رواج پیدا کند و همین کاری که حالا هم در هرات انجام می‌شود، نام افغانستان تا ۲۰ سال دیگر محو می‌شود و هیچ نمی‌ماند."
"اگر ثبت نشود، واقعاً این جفایی است به هنر خوشنویسی اسلامی و مکتب ۱۰۰ ساله تیموری و ما ادعایی داریم که خط نستعلیق در هرات به رشد و ترقی رسید."
هرات مکاتب میناتوری و خوشنویسی ویژه خود را دارد، اما شش سال می‌شود که رشته خوشنویسی پوهنزی هنرهای زیبای پوهنتون هرات منحل شده است. با این حال، بیم آن وجود دارد که از شمار خوشنویسان هرات نیز در آینده کاسته شود، چرا که شمار علاقمندان این هنر کاهش یافته است.
محمدتوفیق رحمانی، رئیس پوهنزی هنرهای پوهنتون هرات، افزون بر ثبت میناتوری و خطاطی در سطح ملی، خواستار ثبت این دو هنر در یونسکو به نام افغانستان شده است.
آقای رحمانی افزود: "این هنرها «میناتوری و خوشنویسی» در مرحله نخست باید ثبت ملی شود و در مرحله بعدی از این‌ها پرونده‌های ساخته شود و به سازمان یونسکو پیش بشود، تا از طریق سازمان یونسکو حق به یک کشوری داده نمی‌شود و حق خود را باید افغانستان بگیرد."
پیشتر وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در نامه‌ای به سازمان یونسکو خواستار عدم ثبت میناتوری و خطاطی اسلامی به نام ایران و ترکیه شده بود.
جاوید ضرغام، آمر فرهنگ و هنر ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گوید که احتمال کم وجود دارد که این دو هنر بدون نام افغانستان درج یونسکو شود.
آقای ضرغام گفت: "احتمال خیلی کمی وجود دارد که میناتوری و خطاطی که به نام ترکیه و ایران ثبت یونسکو شود. می‌دانیم که سازمان علمی و فرهنگی جهان نقش اجداد ما در تکامل این هنرها را نادیده نخواهد گرفت و حتماً انشاالله هنرهای اسلامی منیاتوری و خوشنویسی به نام کشور خود ما ثبت خواهد شد."
حکومت افغانستان به دلیل جنگ، ناامنی و وضعیت بد اقتصادی، توجه چندانی در بخش کارهای فرهنگی و هنری ندارد. فرهنگیان افغان معتقدند که بی پروایی حکومت باعث شده که ایران سال گذشته دوتار، یکی از سازهای اصیل موسیقی محلی را نیز به نام خود در یونسکو ثبت کند.
بیم آن وجود دارد که آثار ملموس و غیر ملموس دیگر افغانستان نیز به نام کشورهای دیگر ثبت یونسکو شود.
