سازمان حقوق بشر افغانستان ضمن ستایش از همدردی استادان پوهنتون و فعالان سیاسی و مدنی ایران با افغان‌ها می‌گوید که قضیه خشونت با مهاجران افغان باید از سوی مراجع بین‌المللی به‌گونه جدی بررسی شود.
لعل گل لعل، رئیس این سازمان روز یک‌شنبه (۱۷ می) به رادیو آزادی گفت که در کنار معذرت‌خواهی دولت ایران، عاملان این خشونت‌ها باید به‌سزای اعمال‌شان رسانده شوند.
آقای لعل می‌گوید: "من فکر می‌کنم که این معضله به معذرت‌خواهی حل نمی‌شود، بلکه باید این مسئله از سوی ارگان‌های بین‌المللی که در آن جمله محکمه عدالت بین‌المللی می‌باشد و از طرف ارگان‌های ذیربط ملل متحد این موضوع به‌گونه جدی پی‌گیری شود."
آقای لعل گفت که ایران نیز در گذشته مرتکب خشونت‌های مختلف در برابر افغان‌ها شده است.
به‌تازه‌گی ۲۵۰ استاد پوهنتون و فعالان سیاسی و مدنی ایران با امضا درپای بیانیه‌ای، بدرفتاری با افغان‌ها را "ظلم و جنایت" خوانده و از حکومت ایران خواهان معذرت‌خواهی رسمی در این زمینه شده‌اند.
امضاکنندگان این بیانیه اساتید و فعالان مدنی داخل و خارج از ایران استند.
در این بیانیه آمده است که "ما امضا کنندگان"خواهان معذرت‌خواهی رسمی دولت ایران از خانواده‌های قربانیان و دولت افغانستان، همکاری همه‌جانبه برای روشن شدن همه ابعاد و عاملان و جلوگیری از تکرار همچو فجایع استیم.
حدود دو هفته پیش شماری از افغانانی که می‌خواستند به‌گونه قاچاقی به ایران بروند، در مرز میان ایران و افغانستان در ولسوالی گلران هرات در منطقه ذوالفقار از سوی مرزبانان ایرانی پس از شکنجه مجبور ساخته شدند که خود را به دریای هر‌یرود بیاندازند.
پس از این رویداد هیئت مشترک حقیقت‌یاب افغانستان و ایران تعیین شده، تحقیقات‌شان را درباره این قضیه آغاز کردند.
از سوی هم نهادهای جامعه مدنی افغانستان بدرفتاری مرزبان ایرانی با مهاجران افغان را به شدت محکوم کرده و خواهان پرداخت غرامت از سوی دولت ایران به خانواده‌های قربانیان شد.
عزیز رفعیی رئیس مجتمع جامعه مدنی افغانستان به رادیو آزادی گفت: "این یک جنایت خیلی آشکار و واضح است. هر نوع سکوت در برابر این عمل در واقعیت امر نقض قوانین بین‌المللی دیپلوماسی و حسن همجواری بین کشورهای همسایه است. ما امیدوار استیم که دولت ایران در قبال این مسئله معذرت‌خواهی هم بکند و در ضمن یک تعهد اخلاقی را به‌خاطر عدم تکرار همچو قضایا به مردم افغانستان بدهد."
این درحالی‌است که به تازگی هیئت مشترک حقیقت‌یاب نتایج ابتدایی تحقیقات‌شان را در مورد قضیه خشونت با افغان‌ها اعلام کرد.
این هیئت گفته است که تمام اسناد و مدارک و شواهد مربوط به این قضیه را در اختیار مقام‌های ایرانی قرار داده‌اند. هیئت این معلومات را با ریاست جمهوری افغانستان نیز شریک کرده است.
در اعلامیه ریاست جمهوری به نقل از حمید طهماسی رئیس این هیئت گفته شده
است که از جمله ۴۶ افغان ۱۲ تن شان کشته شده، ۱۷ تن مفقودالاثر بوده و ۱۷ تن دیگر نجات یافته‌اند.
