در افغانستان سالانه به طور متوسط بیش از ۱۶۰ هزار داوطلب به رقابت می‌پردازند. این رقابت هزینه سنگینی را روی دست دولت، خانواده‌ها و داوطلبان می‌گذارد.
دولت برای برگزاری امتحان کانکور سراسری به طور متوسط سالانه صد میلیون افغانی مصرف می‌کند.
هم‌چنین بر اساس تخمین یک سازمان محصلان به نام "صدای صلح" نزدیک به یک میلیارد افغانی خانواده‌ها برای شرکت فرزندان خود در این امتحان هزینه می‌کنند.
علاوه بر آن، صدها میلیون افغانی دیگر از جانب سرمایه گذاران خصوصی برای ایجاد مراکز آموزشی کانکور سرمایه گذاری می‌شود.
اما نتیجه این سرمایه گذاری بزرگ برای داوطلبان کانکور از چه قرار است؟
مرتضی شهسوار جوانی که پارسال در امتحان کانکور شرکت کرده بود، ناراضی است: "منحیث یک جوان وقتی از مکتب فارغ شدم برای اینکه نتیجه خوب از کانکور داشته باشم به کورس رفتم، ماهانه ۵۰۰ افغانی فیس می‌پرداختم، مصرف ماهانه من در کورس ۹۰۰ افغانی می‌شد اما این همه مصارف هدر رفت."
هم‌چنین فیصل عمران رئیس سازمان صدای صلح می‌گوید روند امتحان کانکور زمینه ساز تجارتی بزرگی تبدیل شده که نتیجه رضایت بخشی در پی ندارد.
وی گفت: "در سال ۱۳۹۶ حدود یک صد و ۸۷ هزار تن در کانکور شرکت کردند، این رقم را که با ۴۰۰ افغانی ضرب کنید و بعد با ۲۰۰ افغانی پول شهادت نامه ضرب کنید، و آنرا با ۵۰۰۰ افغانی فیس اوسط یک متعلم در کورس‌های خصوصی ضرب نماید، در نتیجه هر سال بیش از نه صد میلیون افغانی در روند کانکور مصرف می‌شود، اکنون این پروسه شکل تجارتی را گرفته است."
اما روضت‌الله مجیدی، عضو کمیته ملی کانکور این انتقادها را رد و بر درستی سیستم امتحان کانکور تأکید می‌کند.
وی گفت: "این یک حقیقت واضح است که در تمام دنیا سیتسم الکترونیکی است، ای کاش همه ادارات ما هم الکترونیک می‌بود، جوانانی‌که بالای این روند فکر منفی دارند، من برای شان افسوس می‌کنم."
مشکل کار در کجا است؟ سالانه حدود ۲۰۰ هزار نفر از مکاتب افغانستان فارغ‌التحصیل می‌شوند. بیش از ۶۰ هزار نفر آن‌ها مجبور هستند که راهی مراکز آمادگی کانکور شوند. این آمار بیانگر آن است که کیفیت آموزش در مکاتب ناکافی است.
اما نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف به این انتقاد چنین پاسخ می‌دهد: "موجودیت کورس‌های خصوصی برای وزارت معارف کمک می‌کند، به این معنا نیست که کیفیت تدریس در مکاتب پایین است، کورس‌های خصوصی می‌توانند پیشرفت را برای استعداد‌های متعلمین فراهم کند."
این انتقادها از سیستم امتحان کانکور در حالی مطرح می‌شود که بر اساس آمار وزارت تحصیلات عالی، در کانکور امسال حدود ۱۸۹ هزار تن برای رقابت در این امتحان ثبت نام کرده بودند که از این جمله نزدیک به ۱۷۵ هزار نفر در امتحان شرکت کردند.
از آن جمله نزدیک به ۶۲ هزار نفر در مؤسسات تحصیلات عالی، ۱۵ هزار نفر در مؤسسات تحصیلات نیمه عالی دولتی و نزدیک به ۷۸ هزار نفر به مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی معرفی شدند. حدود ۲۰ هزار داوطلب دیگر ناکام شدند.
