برخی از جوانان در ولسوالیهای چهارگانه اندخوی از بلند بودن طویانه دختران شکایت نموده میگویند، اگر آنان تمام جوانی خود را وقف عروسی شان بکنند با آنهم پوره کردن طویانه برای شان دشوار است.
طبق گفته این جوانان، طویانه یک دختر در این ولسوالیها از ده هزار دالر الی بیست و پنچ هزار دالر میباشد. آنان میگویند این پول هنگفت را جدا از مصارف محفل عروسی باید بپردازند.
اسدالله یکی از باشندههای ولسوالی قرغان است. وی میگوید او نُه سال قبل با مهریه ۱۷ هزار دالر نامزد شده بود اما تا هنوز نتوانسته عروسی کند.
اسد الله میگوید بیشتر از هفت سال با معاش خوب در یکی از شرکتهای ساختمانی کار کردهاست تا عروسی بکند اما با آنهم قسمت اعظم طویانه نامزدش باقی ماندهاست.
او گفت این وضعیت وی را متأثر کردهاست.
وی میگوید: "صنف دهم مکتب بودم نامزد شدم و حالا ده سال از آن گذشته است. تحصیل کرده هم نتوانستم، ۱۷هزار دالر را از کجا کنم، به پاکستان رفتم و قالین شویی کردم هفت سال در کابل در شرکتها کار کردم و هنوز هم من گفته نمیتوانم در دو الی سه سال عروسی بکنم چون حالا کار هم نیست. من مزدور کاری کنیم روزانه سه صد افغانی میشود، به خدا سخت است چه بگویم به این رسوم."
از سوی هم خدایداد درویش فعال مدنی در ولسوالی اندخوی در صحبت با رادیو آزادی گفت در قریۀ که وی زندگی میکند دهها جوان را میشناسد که نتوانسته اند عروسی بکنند.
وی گفت، طویانۀ گزاف اکثراً در بین ترکمنهای ساکن در ولسوالیهای اندخوی، قرغان، قرمقول و خانچهارباغ مروج است.
وی افزود: "ما در محله زندگی خود شاهد هستیم که جوانانی هستند که بیشتر از ده سال نامزد ماندند و دوازده سال هم شده که مصرف طویانه خود را پیدا کرده نتوانستند از دست مجبوری و فشار روحی به مریضی مبتلا شدند به مواد مخدر رو آوردند، در ایران و ترکیه و در دیگر نقاط جهان مهاجر شدند، سرگردان هستند و سرنوشت شان هم معلوم نیست."
از بلند بودن طویانه تنها مردان نه، بلکه زنان نیز متأثر اند.
ماریا نوری رئیس امور زنان فاریاب میگوید نشست هاییکه آنها داشتند، زنان نیز از این ناحیه شکایت کردهاند.
وی گفت: "من در نشستهاییکه اشتراک داشتم خانمها پیشنهاد میکردند که مقدار طویانه بسیار بالا است. ۲۱ هزار دالر را از کجا پیدا کنند، اولاد های شان به ایران و ترکیه میروند، تا اینکه این پول را پیدا بکنند، اگر پیدا نکنند بدون خانم باید زندگی کنند یعنی ازدواج نکنند، مولوی صاحبان که به قریههای دور دست دسترسی دارند از طریق منابر مساجد آگاهی دهند تا اینکه همین طویانه یا قلین گزاف گرافش پایین تر بیاید."
به باور رئیس امور زنان فاریاب، بلند بودن طویانه باعث افزایش خشونتهای خانوادگی میشود.
وی از ملا امامان مساجد میخواهد تا در این مورد دست بکار شوند.
با این همه مسئولین در ریاست ارشاد حج و اوقاف میگویند، آنان بارها بخاطر از بین بردن این رسوم کمرشکن اقدام کردهاند.
داکتر قاسم عبادی مدیر ارتباطات عامه این ریاست میگوید به تازگی شورای علمای فاریاب با مقامهای محلی این مورد را بررسی کردند و در آن تصمیم گرفتند که مهریه دختران نباید بیشتر از سه صد هزار افغانی باشد. اما هنوز مشخص نیست که فیصله این بار عملی خواهد شد یا نه.