پروژه ملی باغداری یکی از برنامههای مهم وزارت زراعت میباشد که از چندین سال بدینسو به هدف توسعه باغداری در افغانستان عملی میشود.
شماری از باغداران بدخشان با انتقاد از روند تطبیق نا متوازان و غیر عادلانۀ برنامۀ باغداری میگویند، از این برنامه بیشتر زورمندان و بزرگان محلی سود میبرند.
بسم الله یکتن از باغداران ولسوالی کشم بدخشان به رادیو آزادی میگوید، افزون بر اینکه هیچگونه کمکی به آنان از سوی ریاست زراعت در زمینۀ احداث باغهای جدید صورت نگرفته است، از فراوردههای باغداری آنان نیز حمایت صورت نمیگیرد: "این پروژۀ باغداری بنام پروژۀ باغداری است، وقتی که این پروژه میآید، قوماندان و زور دار و مَلِک قریه میگیرد و به آدم غریب که کار میکند چیزی نمیدهند، ریاست زراعت پروژهها را در منطقه آورده اما کسانی گرفته که زور دار استند و دیگر اینکه باغهای هم که ایجاد شده میوۀ آنها بازار ندارد و دولت هم از فراوردههای باغداری حمایت نمیکند."
با این حال شماری از باغداران بدخشان، شیوع بیماریها و آفتهای گیاهی، نبود امکانات برای بسته بندی، عدم آشنایی باغداران با روشهای نوین باغداری، خراب شدن میوهجات به دلیل نبود سردخانهها و نبود مکانهای ویژه نگهداری را از عمده ترین مشکلات عنوان میکنند که روند عرضۀ فراوردههای باغداری را به بازار با مشکل روبرو کردهاست.
حبیب یکتن از باغداران ولسوالی بهارک میگوید، همه ساله بخش بزرگی از فراوردههای باغداری آنان به دلیل عدم دسترسی شان به سیستمهای جدید نگهداری از بین میرود: "ما باغ داریم و همه ساله حاصلات آنرا میگیریم اما به دلیل اینکه سردخانه نداریم نمیتوانیم محصولات ما را نگهداری کنیم و زمانی که نتوانستیم آنرا به فروش برسانیم تمام آن میپوسد و از بین میرود و این خود کلانترین ضربۀ اقتصادی برای ما است؛ با آنکه دولت بارها برای ما وعدۀ ایجاد سردخانهها را داده است اما تا هنوز کدام اقدام عملی صورت نگرفته است."
با این حال مسئولان ادارۀ زراعت بدخشان با رد این ادعاها میگویند که آنان همه ساله با راه اندازی دو کمپاین (خزانی و بهاری) به علاقه مندان باغداری که درخواست احداث باغ را داده باشند، باغهای تازه احداث مینمایند.
محمد هارون عثمانی، مسئول پروژۀ ملی باغداری ریاست زراعت بدخشان میگوید، این اداره پس از نهایی سازی فهرست متقاضیان باغداری، نهالهای تصدیق شده و وسایل مورد نیاز باغداری را با ۵۰ درصد سهم باغداران به آنان توزیع مینماید: "ما تا سال ۲۰۱۹ توانستیم که ۱۸ ولسوالی بدخشان را زیر پوشش بگیریم، خوشبختانه از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ توانستیم که در حدود ۵ هزار جریب باغ را برای دهاقین علاقه مند ولایت بدخشان احداث کنیم که همین ۵ هزار دهقان هم مهارتهای باغداری آموزش دیدند و میتوانند که از این مهارتها در امور باغداری به خوبی استفاده کنند."
مسئولان ادارۀ زراعت بدخشان اما میگویند، فرهنگ باغداری طی ده سال اخیر در بدخشان رشد چشمگیر داشته و این اداره در حد توان خود به باغداران کمک نموده است.
معین الدین عینی، رئیس زراعت بدخشان به رادیو آزادی میگوید، فراوردههای باغداری این ولایت به خوبی میتواند تقاضای بازار میوه را در این ولایت در تمام فصلهای سال برطرف نماید: "ده سال پیش در این وقت در ولایت بدخشان هیچ میوهای نبود، حالا در تمام مارکیتهای بدخشان و حتی در دورترین ولسوالی بدخشان میوه موجود است؛ این نتیجۀ تلاش ۱۵ سالۀ وزارت زراعت است که ریاست زراعت بدخشان با مؤسسههای همکار خود فعالیتهای را انجام داده که حالا ما در هر وقت در مارکیت میوه داریم."
مسئولان اداره زراعت بدخشان میگویند در سال گذشته بالای نزدیک به ۱۶۰۰ هکتار زمین باغهای مثمر و سایه افگن در بدخشان احداث شده و قرار است که تا سال ۲۰۲۰ در دو هزار هکتار زمین دیگر در این ولایت باغ احداث گردد.