بنیاد انتخابات شفاف افغانستان یا تیفا یکی از دلایل تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی و نهایی انتخابات ولسی جرگه را موجودیت سطح بالای فساد انتخاباتی و اخلاقی در کمیسیون مستقل انتخابات عنوان می‌کند.
مسئولان این بنیاد می‌گویند، یافته‌های آنان نشان می‌دهد که در پروسه انتخابات ولسی جرگه تقلب و فساد گسترده صورت گرفته و باید هرچه زودتر به این مشکل رسیدگی شود.
محمد نعیم ایوب‌زاده رئیس این بنیاد به روز پنجشنبه «۲۰ جدی ۱۳۹۷» حین شریک ساختن یافته‌های شان با رسانه‌ها در کابل گفت که مسئولان کمیسیون مستقل انتخابات به‌خاطر بیشتر ساختن آرای برخی کاندیدان از آن‌ها پول مطالبه کرده‌اند.
وی می‌گوید:
"به یافته‌های که ما دست پیدا کردیم کاملاً نگران کننده‌است، مشکل اصلی را که ما متوجه شدیم در تیم عملیاتی کمیسیون مستقل انتخابات بوده‌است، تلاش کرده‌اند به یک نحو که زمینه فساد انتخاباتی فراهم شود، مقدار پول از یک تا سه لک دالر بوده، هم‌چنان فساد اخلاقی در سطح رهبری و در سطح کارمندان ارشد از جمله مشکلاتی بوده که برای ما گزارش داده شده‌است."
آقای ایوب‌زاده، احمد شاه زمان‌زی رئیس دارالانشای کمیسیون مستقل انتخابات و همکاران‌اش خیبر سعیدی، ناصر مهمند، حیدر مهمند، قلمیار و ابراهیم سادات را از جمله کسانی خواند که در تیم عملیاتی مسئولیت داشته و زمینۀ فساد انتخاباتی را فراهم کرده‌اند.
اما وی در مورد این‌که چه کسانی در فساد اخلاقی دخیل استند نام نبرده مگر تأکید کرد که فساد اخلاقی در سطح کارمندان کمیسیون و کاندیدان وجود داشته‌است.
وی هم‌چنان گفت که برخی از ناظرین کمیسیون شکایات انتخاباتی نیز در فساد انتخاباتی دست داشته‌اند.
مسئولان بنیاد انتخابات شفاف افغانستان یا تیفا می‌گویند پروسه بازشماری آرا خود زمینه برای تقلب و ازدیاد رأی برای کاندیدان ناکام بوده‌است و یافته‌های آنان در ۱۵ ولایت نشان می‌دهد که در حق بسیاری کاندیدان ظلم صورت گرفته‌است.
این نهاد انتخاباتی خواهان برکناری اعضای کمیسیون مستقل انتخابات به‌خاطر آنچه کوتاه آمدن در کارهای‌شان می‌خواند گردید.
این در حالیست که به تازه‌گی شماری از کاندیدان ولسی جرگه در ولایت کندز دست به اعتراض زده و با مسدود کردن دروازه کمیسیون در آن ولایت خواهان جدا ساختن آرای بایو متریک از آرای غیر بایو متریک و مجازات مسئولان کمیسیون مستقل انتخابات در آن ولایت شدند.
تیفا هم‌چنان در مورد تصمیمی به تأخیر انداختن انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید که این یک تصمیم سیاسی بوده و باید انتخابات در زمان معین آن برگزار گردد.
کمیسیون مستقل انتخابات می‌گوید هر چیزی که در مورد این کمیسیون مطرح می‌شود باید مستند باشد.
ذبیح سادات معاون سخنگوی این کمیسیون در صحبت با رادیو آزادی در پاسخ به ادعا‌های مسئولان تیفا گفت، هرگاه تیفا در مورد ادعا‌هایش اسناد دارد آنرا با نهاد‌های عدلی و قضایی شریک سازد.
وی می‌گوید:
"چیزی را که به نام فساد اخلاقی یاد می‌کنند چنین چیزی را در کمیسیون شاهد نیستم، بهتر خواهد بود که این‌ها ادعای‌شان را مستند ساخته و همراه ارگان‌های کشفی و استخباراتی شریک بسازند هر کسی‌که باشد و در هر موقف که باشد وقتی از صلاحیت‌های وظیفوی خود سوء استفاده می‌کند باید جزای خود را ببیند."
وی هم‌چنان یکی از دلایل به تأخیر انداختن انتخابات ریاست جمهوری را آوردن اصلاحات دانسته و تأکید می‌کند که آن‌ها برای شناسایی مشکلات و بهتر برگزار کردن انتخابات این تصمیم را اتخاذ کرده‌اند.
در این حال تیفا از کمیسیون مستقل انتخابات می‌خواهد تا هرچه زودتر نتایج انتخابات ولسی جرگه را نهایی سازد، زیرا به‌گفته این نهاد، ادامه وضعیت کنونی به اعتماد مردم نسبت به پروسه انتخابات صدمه زده و باعث ایجاد مشکلات بیشتر خواهد شد.
گزارش: جاوید حسن‌زاده
