با گذشت ۹ سال از قرارداد استخراج معدن مس عینک با کمپنی "ام سی سی" چینایی هنوز هم کار عملی استخراج این معدن آغاز نشده و این مسئله نگرانی ولسی جرگه را برانگیخته است.
این جرگه در پیوند به دلیل عدم پیشرفت کار عملی استخراج این معدن روز شنبه «۲۰ عقرب ۱۳۹۶» سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ و معینان وزارت‌های معادن و پطرولیم و امور داخله را استجواب کرده بود.
احمد جاوید سادات معین پالیسی وزارت معادن و پطرولیم در این نشست دلیل به تأخیر افتادن آغاز عملی کار استخراج معدن مس عینک را موجودیت آثار باستانی در این معدن خواند.
وی گفت:
"دلیلی‌که پروژه کار عملی آن آغاز نشد موجودیت آثار باستانی بالای اجسام معدنی بود و سبب این می‌شد که ما نتوانیم استخراج را آغاز کنیم اگر قرار شود که آثار باستانی تا یک مدت طولانی دیگر هم در این‌جا وجود داشته باشد سبب می‌شود که ما نتوانیم کار عملی را بالای این پروژه انجام بدهیم."
از سوی دیگر آقای سادات می‌گوید که یکی از دیگر مشکلات بازنگری متن قرارداد در هر پنج سال از سوی کمپنی قرارداد کننده می‌باشد که فعلاً این کمپنی ۵۷ پیشنهاد به شمول تعهدات ساخت زیربناها را مطرح کرده‌است.
معین وزارت معادن و پطرولیم می‌گوید کمپنی "ام سی سی" که قرارداد استخراج معدن مس عینک را بدست آورده ادعا دارد که احداث زیربناها برای آنان غیر اقتصادی بوده و نرخ آن‌ها باید کاهش یابد و خواهان تغییر متن قرارداد نیز می‌باشد.
اما وی این کار را سبب تأخیر در کار پروژه نمی‌داند.
قرارداد استخراج معدن مس عینک که در ولایت لوگر موقعیت دارد در سال ۲۰۰۸ میلادی میان حکومت افغانستان و کمپنی "ام سی سی" چینایی عقد گردید و تعهداتی از سوی کمپنی با حکومت افغانستان صورت گرفته بود.
ساخت فابریکه ذوب آهن، ایجاد دستگاه برق ۴۰۰ میگاوات، تمدید خط آهن از تورخم الی بندر حیرتان و برخی موارد دیگر جزء از تعهدات این کمپنی بود.
در نشست استجوابیه ولسی جرگه عبدالرسول باوری سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در مورد آثار باستانی در این معدن معلومات داد.
وی گفت که تا حال ۱۳۰۰ قلم آثار باستانی از این معدن به موزیم انتقال شده، بخش دیگری که مراحل باستان شناسی آن تکمیل شده‌است تا ساخت هنگرها در همان جا نگهداری می‌شود.
وی می‌گوید:
"کارها به عجله و مطابق اصول جریان دارد و ما برای آن یک پلان سه ساله را ساخته‌ایم که در بخش این پلان یونسکو، وزارت معادن و پطرولیم و بخش مربوط وزارت اطلاعات و فرهنگ یکجا کار می‌کنند."
وی گفت که در معدن مس عینک بیش از چهار صد تن همراه با ۴۰ باستان شناس کار شان را با دقت در بخش آثار باستانی انجام می‌دهند.
مراد علی مراد معین وزارت داخله نیز از تأمین امنیت معادن بخصوص معدن مس عینک خبر داد، اما گفت که برخی‌ها در بخش معادن مداخله کرده و این کار سبب ایجاد مشکل گردیده‌است.
اما وی در این باره توضیحات بیشتر ارائه نکرد.
جاوید حسن زاده
