امروز سوم می برابر است با روز جهانی مطبوعات.
افغانستان از کشورهایست که هنوز هم موانع و مشکلات فراه راه کار رسانه‌ها در این کشور وجود دارد.
روز جهانی مطبوعات در افغانستان در چه حالت تجلیل می‌گردد، وضعیت رسانه‌ها در چه حالت قرار دارد، عوامل و راه حل آن چیست؟
ناامنی، وضعیت نامساعد اقتصادی و عدم شریک ساختن اطلاعات به موقع با رسانه‌ها از سوی حکومت از مشکلات خوانده می‌شود که نهادهای حمایت از خبرنگاران و رسانه‌ها آنرا موانع در برابر کار رسانه‌یی در افغانستان عنوان می‌کند.
وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در مجموع وضعیت رسانه‌ها در کشور را خوب و پر از دست آورد توصیف کرده، اما با آن هم می‌پذیرد که موجودیت برخی مشکلات کار رسانه‌ها را در کشور با مشکل روبرو کرده‌است.
هارون حکیمی سخنگوی این وزارت روز دوشنبه به رادیو آزادی گفت ناامنی‌ها یکی از مشکلات بزرگ در برابر کار رسانه‌یی در افغانستان است.
آقای حکیمی می‌گوید:
"وضعیت فعلی رسانه‌ها را در افغانستان تا حدی زیاد خوب و پر دست آورد خوانده می‌توانیم تا جای که از مشکلات در برابر رسانه‌ها و آزادی بیان یاد می‌شود تهدید امنیتی از سوی مخالفان مسلح می‌باشد، این تهدیدات است که همه مردم با آن روبرو هستند و حکومت برای مهار کردن آن تلاش‌های متواتر را انجام داده است."
بر اساس معلومات "نی" یا دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان از آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی تا حال هشت خبرنگار در حوادث امنیتی در کشور کشته شده و ۲۰ تن دیگر زخم برداشتهاست.
از سوی دیگر مسئولان انجمن خبرنگاران آزاد افغانستان در صحبت با رادیو آزادی نا امنی و وضعیت نامساعد اقتصادی را از مشکلات مهم در برابر کار رسانه‌ها می‌دانند.
سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان تأثیرات وضعیت نامساعد اقتصادی را بالای کیفیت کار و امتیازات کارمندان رسانه‌ها پذیرفته و می‌گوید که برخی از رسانه‌ها با فعالیت موثر و پر درآمد شان این مشکلات را حل کردهاند.
بر اساس معلومات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان این وزارت تا حال در مجموع برای ۲۴۴۵ رسانه مختلف جواز فعالیت را دادهاست.
اما "نی" یا دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد می‌گوید که در حال حاضر در افغانستان ۵۷ تلویزیون، ۱۴۰ رادیو و ۲۱۴ رسانه چاپی عملاً فعالیت دارند.
بر اساس معلومات این دفتر در سه سال گذشته به نسبت وضعیت نامساعد اقتصادی فعالیت بیش از ۱۵۰ رسانه متوقف گردیده که از این جمله یک تلویزیون، هفت رادیو و بقیه رسانه‌های چاپی می‌باشند.
مجیب خلوتگر رئیس "نی" یا دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان برعلاوه مشکلات یاد شده بر موارد دیگر نیز اشاره می‌کند.
آقای خلوتگر می‌گوید:
"حکومت افغانستان به آن شکل که باید و آن طوریکه در قوانین تصریح شده همکاری نمی‌کند وضعیت دسترسی به اطلاعات در افغانستان خراب است بخصوص اطلاعات امنیتی را رسانه‌ها به مشکل بدست می‌آورند و یا حتی بدست نمی‌آورند."
اما حکومت افغانستان می‌گوید که در قسمت حمایت از رسانه‌ها و شریک ساختن معلومات با رسانه‌ها متعهد است.
دوا خان مینه‌پال معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در صحبت با رادیو آزادی در این مورد گفت که رسانه‌ها در بخش نهادینه کردن دموکراسی و مبارزه با فساد اداری با حکومت همکاری خوب دارند.
آقای مینه‌پال می‌افزاید:
"رئیس جمهور افغانستان این را نگفته‌است که معلومات باید سانسور شود و یا به دسترس مطبوعات قرار نگیرد، از روز اول گفته هر آنچه که باشد باید با مطبوعات باشد و مطبوعات در نهادینه کردن دموکراسی و مبارزه علیه فساد اداری با ما همکاری می‌کند."
آقای مینه‌پال همچنان وضعیت آزادی بیان در کشور را امیدوار کننده می‌داند و می‌گوید که گزارش اخیر خبرنگاران بدون سرحد نشان می‌دهد که افغانستان در بخش آزادی بیان در میان کشورهای همسایه و حتی منطقه در موقف خوبی قرار دارد.
اما انجمن خبرنگاران آزاد افغانستان این گزارش‌ها را خوش باورانه خوانده و می‌گوید که در تناسب به گذشته در حال حاضر تهدیدها در برابر آزادی بیان بیشتر شده‌است.
رحیم الله سمندر رئیس این انجمن در مورد بیشتر می‌گوید:
"این چگونه امکان دارد کسی که در پاریس نشسته باشد وضعیت تمام ولایات و ولسوالی‌های افغانستان را ارزیابی کند، پس بناً این یک رقم خوش باورانه است و وضعیت آن گونه نیست وضعیت برای شما معلوم است که در تناسب به گذشته تهدیدات بیشتر است."
بر اساس گزارش خبرنگاران بدون سرحد افغانستان در بخش آزادی بیان در جمع ۱۸۰ کشور موقف ۱۲۰ را از آن خود کرده‌است.
حکومت افغانستان اخیراً روی یک طرزالعمل کار می‌کند که بر اساس آن تا حدی زیادی مصؤنیت خبرنگاران و رسانه‌ها تضمین خواهد شد.
انجمن خبرنگاران آزاد افغانستان از این طرزالعمل استقبال کرده و آنرا یک گام مثبت می‌داند.
مجیب خلوتگر رئیس "نی" یا دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان می‌گوید که حکومت در برابر رسانه‌ها نباید دید استخباراتی داشته باشد و معلومات را که رسانه‌ها نیاز دارند در دسترس شان قرار دهد.
به باور آقای خلوتگر اگر چنین شود رسانه‌های افغانستان نه تنها منتقد خوب حکومت می‌باشند، بلکه باید در برخی موارد می‌تواند حامی و کمک کننده حکومت نیز گردند.
گزارش: جاوید حسن زاده
