به نظر می آید که دیدار تازه و ظاهراً آشتی میان رییس جمهور جدید افغانستان و یک والی نیرومند نگرانی ها در مورد اختلاف بی ثبات کننده در درون حکومت افغانستان را کاهش داده است.
اما ناظران می گویند که یک دهه رقابت میان دو چهره پُر نفوذ در یک منطقه ستراتیژیک چند قومی شمال افغانستان هنوز هم حکومت وحدت ملی جدید افغانستان را تحت الشعاع قرار داده است.
اشرف غنی احمدزی رییس جمهور افغانستان در سخنرانی پیش از مراسم تحلیف خود وعده سپرد که حکومت وحدت ملی به همه حکومت های موازی در افغانستان نقطه پایان خواهد گذاشت.
در حالی که رییس جمهور احمدزی در سخنرانی بیست و دوم ماه سپتمبر خود مشخصاً از کسی نام نبرد، اما شماری از ناظران افغانستان به این باور اند که این سخنان او اشاره بود به عطا محمد نور والی نیرومند بلخ، شخصی که از ایجاد حکومت موازی سخن گفته بود و تهدید کرده بود که اگر عبدالله عبدالله نامزد مورد حمایتش در انتخابات جنجالی ریاست جمهوری برنده نشود، اعتراض های به گفته خودش نارنجی و سبز را راه اندازی خواهد کرد.
اما، چند روز پیش، نور با جمع از چهره های دیگر در قصر ریاست جمهوری با احمدزی دید و ظاهراً با او آشتی کرد.
در اعلامیه ریاست جمهوری آمد که والی بلخ گفت: افغانستان در مرحله جدیدی از تاریخ خود قرار دارد و این که او از هر تصمیم حکومت وحدت ملی در مورد تغییر و تبدیل والیان برای بهبود حکومتداری در افغانستان حمایت می کند.
در بیانیه که در صفحه فیسبوک والی بلخ نشر شده است نیز آمده که رییس جمهور و رییس اجرایی جدید صلاحیت عزل و نصب وزیران و والیان را دارند.
اما نقطه نظر های نور در مورد آقای احمدزی، حتی پس از توافق حکومت وحدت ملی از داستان متفاوتی حکایت می کند.
نور در گفت و گوی ماه گذشته خود با بخش دری رادیو آشنای صدای امریکا گفت که اشرف غنی ریيس جمهور منتخب نیست.
در جریان مبارزات انتخاباتی جنجالی و طولانی افغانستان، نور به عنوان حامی اصلی عبدالله عبدالله رییس اجرایی فعلی و رقیب قبلی رییس جمهور احمدزی، نمایان شد.
شاید رقابت و اختلاف نظر میان والی بلخ و رییس جمهور احمدزی به زمان انتخابات ریاست جمهوری برگردد، ولی عبدالرشید دوستم معاون اول رییس جمهور احمدزی از سال ها با نور در رقابت بوده است. به طوری که دو رهبر از اوایل دهه نود میلادی بر سر کنترول به خصوص شهر مزارشریف پایتخت ولایت بلخ که با ازبکستان و تاجیکستان سرحد مشترک دارد، در رقابت بوده اند.
رقابت میان نور و دوستم پس از سقوط حاکمیت طالبان در سال 2001 نیز ادامه یافت.
سید علی رهرو ، رییس انجمن افغانستان برای صلح در مزار شریف، در صحبت خود با رادیو آزادی می گوید که نور در سیزده سال گذشته فرصت یافت تا پایگاه نیرومندی را در شمال افغانستان برای خود بسازد:
"استاد عطا محمد نور در زمانی که والی بوده در بلخ در طی سیزده سال بر علاوه این که در حزب خود به اقتدار رسیده و طرفدارانی داشته و قوماندان مربوط به خود را داشته، امکانات دولتی در دسترش بیشتر بوده و زمینه کاری برای تبلیغات و برای رشد سیاسی برایش مساعدتر بوده در شمال."
عبدالمومن مکریت، یکی از بزرگان ترکتباران بلخ، می گوید، حالا با حضور آقای دوستم به عنوان معاون اول ریيس جمهور، ممکن است از قدرت آقای نور در شمال افغانستان کاسته شود:
"ما اگر به روی وقت فعلی اگر بسنجیم، چون یک پیروزی که تیم تحول و تداوم به دست آورده، در آن جا در آن تیم باز آقای دوستم نفر دوم است و این طور تعبیر می شود که آن قوت سابق را ازین به بعد در ولایت بلخ شاید استاد عطا نداشته باشد یا کاسته شود."
اما لطیف موعد یک تحلیلگر سیاسی در ولایت بلخ می گوید که نور از حمایت مردمی در شمال افغانستان برخوردار است:
"خوب معلوم است که استاد عطا محمد نور برای مردم کار کرده است. مردم در پشتش ایستاد است. قدرتش از جایگاه مردم است اگر او هر حرفی را هم می زند از پشتیبانی مردمی خود می زند. این بدان معنی نیست که او قدرت نظامی داشته باشد. قدرت نظامی در حال حاضر مطرح نیست. فعلاً قدرت مردمی مطرح است."
با این حال، رهرو می گوید که اگر وعده های انتخاباتی رییس جمهور احمدزی عملی شود، بلخ نیز شاهد تغییرات عمده خواهد بود.
رییس جمهور احمدزی درست پس از مراسم تحلیفش، برخی از وعده های کلیدی انتخاباتی خود را به واقعیت مبدل ساخت: امضای قرارداد های امنیتی با امریکا و ناتو و همچنین ازسرگیری تحقیقات در مورد قضیه معلق افتضاح بانکی در کابلبانک.
رییس جمهور احمدزی در جریان مبارزات انتخاباتی خود در گفت و گوی با تلویزیون "یک" گفته بود که در حکومت تحت رهبری او هیچ والی حاکمیت مستقل نخواهد داشت:
"هیچ والی در حکومت که من رییس جمهور باشم، سطلنت مستقل نخواهد داشت و به صورت مستقل خارج از چارچوب اصول و قواعد در سیاست سهم نخواهد گرفت. استاد عطا یکی از چهره های مطرح سیاسی است و در سیاست افغانستان نقش خواهد داشت، باید در آن مرحله بیبینیم که نقش شان چی خواهد باشد."
اما والی نور در بخش از صحبت های خود با رادیو آشنا می گوید که او به تیم انتخاباتی تعلق دارد که اکنون نصف قدرت حکومت وحدت ملی را با خود دارد:
" من علاقه ندارم که منحیث والی جای دیگری کار کنم. البته برای من زمینه های زیاد مساعد است، حتی زمینه کابینه برای من در گذشته هم مساعد بود و حالی هم تیم اصلاحات و همگرایی هر موقف را که من بخواهم برای من آماده استند. یعنی تنها ولایت کردن من مطرح نیست و والی بلخ بودن من هم بسیار مهم نیست. اما من فعلاً والی بلخ از طریق حمایت مردم و به منظوری رییس جمهور منتخب گذشته استم. دفعتاً رییس جمهور بر آمده از توافق سیاسی، فکر نکنم که بسیار ساده باشد که چنین تصمیم را بگیرد. بی مشوره، چنین کاری ساده هم نیست که تحقق یابد."
