کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندهگان (یو.ان.اچ.سی.آر) در گزارش اخیر خود اعلام کرده که شمار آواره‌گان اجباری در سطح جهان تا پایان سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۱۷.۳ میلیون نفر رسیده که تنها ۱۰.۹ میلیون تن آنان افغان هستند.
این سازمان در گزارشی که زیر عنوان «گزارش روندهای جهانی ۲۰۲۳» در ماه جاری میلادی نشر کرده، گفته است که این افراد بیشتر به دلیل خشونت، درگیری، نقض حقوق بشر و فرار از آزار و اذیت در داخل و خارج از کشورشان آواره شده‌اند.
فلیپو گراندی، کمیشنر ملل متحد در امور پناهندهگان در این گزارش گفته است که در پس‌زمینۀ این ارقام تلخ و رو به افزایش، درد و رنج‌های انسانی زیادی وجود دارد واین وضعیت باید جامعۀ بین‌المللی را وادار کند تا به سرعت برای رفع علل اصلی آواره‌گی اجباری اقدام کند.
افغان‌ها بزرگترین جمعیت پناهنده در جهان‌اند
افغان‌ها بزرگترین جامعۀ مهاجر در دنیا هستند.
در این گزارش آمده است که افغان‌ها بزرگترین جمعیت پناهندهگان در سطح جهان را تشکیل می‌دهند؛ به گونه‌ای که یک ششم از کل پناهندگان تحت حمایت یو.ان.اچ.سی.آر را تشکیل می‌دهند.
بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۷۴۱ هزار افغان به کشورهای مختلف پناهنده شدند که ۱۳ درصد افزایش را نسبت به سال قبل آن نشان می‌دهد و تعداد کل پناهندهگان افغان به ۶.۴ میلیون نفر رسیده است.
بر اساس آمار یو ان اچ سی آر، در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۶۹ هزار و ۷۰۰ افغان درخواست پناهنده‌گی داده‌اند و تنها ۵۷ هزار و ۵۰۰ پناهندۀ افغان به کشور بازگشته‌اند که ۹۹ درصدشان از پاکستان برگشتند.
در این گزارش آمده است که فرصت‌ها و شرایط پایدار برای بازگشت این افراد بسیار محدود است، زیرا حدود نیمی از جمعیت ۴۰ میلیونی افغانستان با ناامنی غذایی روبه‌رو هستند و میلیون‌ها نفر هم بی‌جا شدۀ داخلی‌اند.
مشکلات متعدد پناهندهگان افغان
صدها پناهندۀ افغان در پاکستان و ایران در انتظار روشن شدن وضعیت خود برای پناهنده‌گی در اروپا و امریکا هستند.
نجیبه، یک مهاجر افغان در پاکستان که قبلاً در رسانه‌های افغانستان کار می‌کرد، می‌گوید که به دلیل مشکلات امنیتی افغانستان را ترک کرده است تا زنده‌گی راحت‌تری داشته باشد، اما اکنون با مشکلات اقتصادی و عدم بررسی پروندۀ مهاجرت‌اش مواجه است.
او به رادیو آزادی گفت:
"این‌جا امنیت برای ما هنوز بدتر شده است. ما باید در مقابل پولیس، خود را حفظ کنیم. هر سه ماه باید ویزای ما تمدید شود. کرایۀ خانه و مخارج روزانۀ زندگی بسیار مشکل است، چون این‌جا خیلی قیمتی است."
نیکی تبسم، فعال حقوق زن که به ایران مهاجر شده است، به رادیو آزادی می‌گوید، او در افغانستان یک رستورانت داشت و در بخش حقوق زنان نیز فعالیت می‌کرد.
او مدعی است که به دلیل تهدیدات امنیتی و بسته شدن رستورانتش توسط طالبان، به ایران مهاجرت کرده است.
"در مدت سه سال در ایران با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم، به خصوص مشکلات خانوادگی. واقعاً زندگی برای‌مان سخت است. امیدی به بازگشت به افغانستان نداریم، زیرا ممکن است توسط طالبان کشته شویم."
مرتبط:
ملل متحد: افغانستان در جمع پنج کشور دارای بیشترین تعداد آواره‌گان اجباری جهان قرار دارد
بازگشت‌کننده‌گان افغان از پاکستان با شرایط سخت آب و هوایی و کمبود کمک‌ها مواجه‌اند
ائتلاف نهادهای امدادرسان: رقم بازگشت پناه‌جویان از پاکستان افزایش زیادی داشته است
این مهاجران در حالی از مشکلات خود می‌گویند که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان در آگست سال ۲۰۲۱، صدها هزار افغان به علت‌های مختلف از جمله تهدیدات امنیتی، بیکاری، مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های اعمال‌شده بر زنان و دختران از سوی طالبان به کشورهای مختلف از جمله ایران و پاکستان مهاجر شدند.
با وجود نگرانی سازمان‌های مختلف بین‌المللی از جمله یو ان اچ سی آر از فراهم نبودن زمینۀ برگشت مهاجرین افغان از کشورهای همسایه، اخراج آنان از ایران و پاکستان پس از اواسط سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.
چندی پیش سازمان بین‌المللی مهاجرت "آی او ام " گفته بود که از جنوری ۲۰۲۳ تا اپریل ۲۰۲۴ ایران و پاکستان بیش از یک و نیم میلیون مهاجر افغان را به کشورشان برگشت داده‌اند.