هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) می‌گوید که بیش از ۱۶۰۰ مورد نقض حقوق بشر را که توسط حکومت طالبان در جریان بازداشت‌ها و پس از بازداشت‌ها صورت گرفته، ثبت کرده است.
حکومت طالبان این گزارش یوناما را رد می‌کند.
یوناما در گزارشی که روز چهارشنبه زیر نام "رفتار با زندانیان در افغانستان" نشر کرده، گفته این موردهای نقض حقوق بشری از سوی بخش حقوق بشری این سازمان از اول جنوری ۲۰۲۲ تا ۳۱ جولای ۲۰۲۳ در ۲۹ ولایت افغانستان ثبت شده است.
یوناما گفته که با وجود دستورالعمل‌های مقام‌های طالبان مبنی بر تأمین حقوق بشری زندانیان، این موردها مستند شده است.
بر اساس گزارش یوناما، حدود ۵۰ درصد این تخلفات مربوط به شکنجه و رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز می‌شود که حکومت طالبان در جریان بازداشت‌ها و در توقیفخانه‌های وزارت داخله و ریاست عمومی استخبارات‌شان مرتکب شده است.
در این گزارش آمده است که در تلاش برای گرفتن اعترافات یا اطلاعات دیگر از زندانیان، آنان با استفاده از شوک برقی، بندش تنفس، آوردن فشار و تهدیدات، نوشانیدن اجباری آب و همچنین بستن چشم‌ها در معرض ضرب و شتم بدنی و درد و رنج شدید قرار می‌گرفتند.
زندان پلچرخی کابل
همچنین گفته شده که ضمانت‌های از جمله ممناعت از دسترسی به وکیل مدافع یک امر عادی بوده است.
در این گزارش به نقل از ولکر ترک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد آمده است که علاوه بر ضرب و شتم، شوک برقی، شکنجۀ آب و تهدید افراد و خانواده‌هایشان، جنایات ظالمانۀ بسیاری نیز صورت گرفته است.
او افزوده که شکنجه تحت هر شرایطی ممنوع است.
یوناما از مقام‌های حکومت طالبان خواسته که برای توقف شکنجه در زندان‌ها و حفظ حقوق زندانیان گام‌های فوری و قاطع بردارند.
حکومت طالبان با رد گزارش یوناما، آن را پروپاگند بر ضد حکومت‌شان می‌خواند و می‌گوید که در توقیفخانه‌های حکومت طالبان به هیچ‌گونه شکنجه اجازه داده نمی‌شود.
ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان به رادیو آزادی می‌گوید: "در تمام توقیفخانه‌ها و زندان‌های افغانستان به هیچ‌گونه شکنجه اجازه نیست، در همین حال در برخی ریاست‌های مرتبط به استخبارات، حوزه‌ها، قوماندانی‌ها، در هیچ جا کسی به کسی جزای فزیکی داده نمی‌تواند، هیچ‌کسی کسی را لت‌وکوب کرده نمی‌تواند، هیچ‌کسی از کسی به زور اعتراف گرفته نمی‌تواند، این ممنوع است."
یک فعال حقوق بشر به نام عظیم عظیمی که ۷ ماه را در زندان طالبان سپری کرده، در گفت‌وگو با رادیو آزادی مدعی شد که در زندان‌های طالبان افراد به گونۀ وحشیانه‌ای شکنجه می‌شوند:
"آنها با شکنجه و ضرب و شتم از مردم اعتراف می‌گیرند تا جرمی را که طالبان می‌خواهند، بپذیرند. در زندان‌های طالبان وحشت جریان دارد. زمانی که من زندانی بودم، گروهی از جوانان خوست را آوردند و بسیار شکنجه کردند، با برق، به زور لولۀ آب را در دهانشان می‌گذاشتند و شکمشان را پر از آب می‌کردند، با کیبل می‌زدند و شکنجه‌های مختلف را انجام می‌دادند تا فرد مجبور شود جرمی را که طالبان می‌خواهند قبول کند."
اخیراً جنبش خودجوش زنان گزارش داده است که روز سه‌شنبه یکی از اعضای این جنبش به نام ندا پروانی، همسرش و یک کودک چهار ساله‌اش توسط طالبان از خانه‌شان برده شده و هنوز از آنها اطلاعی در دست نیست.
بیشتر در این باره: ندا پروانی از زنان معترض با خانواده اش بازداشت شدجولیا پارسی، یکی از اعضای این جنبش به رادیو آزادی گفت:
"هنوز معلوم نیست به خاطر اعتراض او را بازداشت کردند و یا بخاطر خبرنگاری. درخواست جنبش ما از سازمان ملل متحد این است که تا کی طالبان ما را سرکوب کنند و جهان و سازمان ملل متحد ساکت خواهند ماند. با سرکوب کردن زنان معترض آنها هرگز موفق نخواهند شد صدای ما را خاموش کنند."
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در پاسخ به سوال رادیو آزادی در این باره گفت که در این مورد اطلاعات جمع‌آوری می‌کند، اما تا زمان انتشار این گزارش هیچ اطلاعاتی را با رادیو آزادی در میان نگذاشت.
یوناما در گزارش اخیر خود از حکومت طالبان خواسته تا یک چارچوب قانونی قوی برای بررسی و تحقیق در مورد جرایم جنایی ایجاد کند تا از روند بازداشت و شکنجه‌های غیرقانونی جلوگیری شود.