شماری از نظامیان سابق افغان می گویند که در دو دهۀ گذشته بیش از هرکس دیگر در راه تامین امنیت در افغانستان فداکاری کرده اند، اما اکنون زندگی بر آنها در کشورهای همسایه تلخ شده است.
پس از آن که طالبان در اواسط ماه اگست سال ۲۰۲۱ میلادی دوباره بر افغانستان تسلط یافتند، نیروهای امنیتی حکومت سابق را متفرق ساختند. بیشتر نظامیان سابق افغان از ترس مجازات و انتقام جویی های طالبان به کشورهای همسایه افغانستان، عمدتاً به ایران پناه بردند.
یکی از این نظامیان ارشد سابق افغان در ایران که به دلیل حساسیت موضوع از افشای نامش خودداری کرده، درمورد مشکلات موجود در برابر نظامیان به رادیو آزادی گفت:
"ما در ایران با مشکلات امنیتی و مالی زندگی می کنیم. از یک سو با عدم پرداخت ویزای بلند مدت یا مدارک مهاجرتی برای اقامت در ایران مواجه هستیم. سربازان سابق در افغانستان تعقیب، دستگیر، زندانی و وحشیانه کشته می شوند. از سوی دیگر، کشورهای عضو ناتو کمکی نمی کنند و توجهی نمی کنند."
بنیاد حمایت از نیروهای ملی افغانستان تعداد نظامیان سابق افغان در ایران را ده ها هزار نشان می دهد.
سربازان اردوی ملی افغانستان در نظام جمهوریت در عملیات های پیچیده و خطرناک حضور می یافتند
محمد سلیم وردگ، رئیس این بنیاد به رادیو آزادی گفت که از مشکلات شدیدی که نظامیان سابق افغان در ایران با آن دست به گریبان هستند، آگاه است:
"حدود ۱۵۰۰۰ نفر از نیروهای امنیتی رژیم گذشته به ایران مهاجرت کرده اند. بیش از ۱۰۰۰۰ نفر از آنها با خانواده خود مهاجرت کرده اند. بقیه هم جداگانه به ایران رفته اند. ۳۵۰۰ نفر از آنها از خانواده شهدا هستند. همه آنها در کمپ ثبت نام می کنند و پس از تایید و تشخیص در آنجا زندگی می کنند. در مورد مشکلات می گویم که تمام ملت و افغانستان با یک بحران انسانی روبرو هستند. ریشه در سیاست بین المللی در مورد افغانستان دارد."
حدود ۱۵۰۰۰ نفر از نیروهای امنیتی رژیم گذشته به ایران مهاجرت کرده اند
سفارت افغانستان در شهر تهران پایتخت ایران در اواخر ماه فبروری به نمایندگان طالبان تحویل داده شد.
شماری از نظامیان سابق افغان در ایران می گویند که این امر باعث افزایش نگرانی در مورد امنیت آنها شده، زیرا آنها دیگر نمی توانند با خیال راحت به سفارت افغانستان نیز مراجعه کنند.
ساختمان سفارت افغانستان در تهران که حالا در کنترول طالبان قرار گرفته است
نظامیان سابق افغان که در پاکستان، ترکیه و سایر کشورهای همسایۀ افغانستان زندگی می کنند، هم از سختی ها و مشکلات زندگی شکایت دارند، اما بنیاد حمایت از نیروهای ملی افغانستان میگوید که تعداد نظامیان سابق افغان در سایر کشورها به غیر از ایران کم است.
محمد رادمنش معاون سابق سخنگوی وزارت دفاع ملی حکومت مخلوع افغانستان نیز در نهم حوت در روز سرباز ملی گفت که در جریان حکومت یک ساله طالبان بیش از ۵۰۰ جنرال، افسر و عسکر بعد از دستگیری، کشته شده اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر حکومت مخلوع افغانستان که از سوی طالبان منحل شده و در خارج این کشور فعالیت می کند، نیز در مورد دستگیری، شکنجه و قتل عساکر سابق ابراز نگرانی کرده و خطاب به جامعه جهانی، عفو عمومی طالبان را دروغ خوانده است.
در داخل افغانستان نیز هرچندگاهی در مورد دستگیری، شکنجه و حتی قتل نظامیان سابق افغان گزارش هایی منتشر می شود، اما طالبان آن را ناشی از دشمنی های شخصی می دانند.