شماری از فعالان حقوق بشر و حقوق زنان میگویند، میزان خشونت در برابر زنان در زیر حاکمیت طالبان در افغانستان افزایش یافته است، اما هیچ مرجعی برای ثبت آن وجود ندارد.
شماری از این فعالان حقوق بشر که قضایای خشونت در برابر زنان را تا اندازهیی ثبت کرده اند به رادیو آزادی گفتند، از حاکمیت دوبارۀ طالبان تاکنون بیش از ۴ هزار و ۵۰۰ رویداد خشونت در برابر زنان را ثبت کرده اند.
یکی از زنان معترض که مدتی با کودکانش در بند طالبان بوده است٬ چنین میگوید:
"روزهای اول آب و غذا ما نداشتیم واقعیت اش تا حدی رسید که آب تشنابها را اینها/طالبان سر ما قطع کردند بسیار روزهای بدی داشتیم،طفلهای ما وضع خراب داشتند"
این بانو به شرط افشا نشدن هویتاش با رادیو آزادی گفتوگو کرده است.
وی میگوید بخاطر از دست دادن کارش، نه گفتن به حجاب اجباری و دادخواهی به زنان معترض در مزارشریف به جمع زنان معترض پیوست.
اما طالبان او را نیز همانند تعداد دیگری از زنان معترض بازداشت و زندانی کردند.
به گفتۀ او، کودکان اش هم با او در بازداشت طالبان بودند و گواه تحقیقاتی بودند که از او میشد.
این زن معترض به رادیو آزادی گفت:"
"در جریان تحقیق مثلا خشونت لفظی زیاد بود همراه ما، بیحد خشونت میکردند همراه ما، خشونت لفظی، اما وقتی آدم زیر تحقیق میباشد بسیار ساده است در مورد آن صحبت کند وقتی که تو آنجا نباشی اما وقتی تو زیر تحقیق میباشی و دو سه تا طالب بالای سرت میباشد و چند تا مسلح و در جای هم هستی که میفهمی تماماش مسلح هستند و حتی کندک انتحاری هم در کنارت همانجا میخوابد او بسیار سخت است برای آدم او لحظه".
او اما میگوید، هنوز به دادخواهیهایش برای حقوق زنان ادامه میدهد.
قصۀ این بانو روایت مشترک شماری از زنانی است که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان حقوق آنان زیرپا شده است.
اما هیچ نهاد مستقلی برای پشتیبانی از آنان در افغانستان فعالیت نمیکند.
نظیفه جلالی فعال حقوق زن که میگوید، رهبری ۱۲ کمیتۀ ثبت رویدادهای خشونت در برابر زنان در افغانستانِ زیر حاکمیت طالبان را به عهده دارد.
او که به دلیل تهدیدهای امنیتی نخواست که نام نهادشان در گزارش ذکر شود گفت:
"۱۰۰فیصد فعلا زنان افغانستان تحت خشونت هستند بخاطر اینکه افغانستان یگانه کشوری است که هیچ نهاد حقوق بشری برای حل مشکلات زنان وجود ندارد".
این فعال حقوق زن میگوید، به کمک ۱۲ کمیتۀ کاریشان در ۵ زون افغانستان توانسته است که از آغاز حاکمیت دوباره طالبان تا کنون ۲۲۰۰ رویداد ازدواج اجباری و زیر سن را ثبت کنند.
به گفتۀ او، ۹۰۰ قضیۀ آن از سوی فرماندهان و افراد طالبان و بدون رضایت دختران و خانوادههایشان صورت گرفته است.
فعالان حقوق بشر: هشت دختر به دلیل بسته ماندن مکاتب شان در افغانستان خودکشی کرده اند
بر بنیاد آمار ارائه شده از سوی نظیفه جلالی، ۱۸۰۰ قضیۀ لت و کوب زنان هم از سوی اعضای خانوادۀ شوهرانشان و یا برادرانشان به دلیل ادعای حق میراث صورت گرفته است.
این مدافع حقوق بشر همچنان ادعا میکند که ۴۵۰ مورد لت و کوب دانشجویان دختر پوهنتونهای افغانستان از سوی طالبان به بهانۀ حجاب در نزد آنان ثبت شده است.
نظیفه جلالی میگوید که ۵۵ قضیۀ لت و کوب زنان از سوی طالبان نیز به آنان رسیده است اما علتها آنها روشن نبوده است.
همچنان به گفتۀ او، ۸ دختر به دلیل بسته شدن مکاتبشان از سوی حکومت طالبان در زونهای جنوب غرب، شرق و مرکز افغانستان خودکشی کردند.
این مدافع حقوق بشر در حالی از خودکشی ۸ دانشآموز مکتب یاد میکند که طالبان بیش از ۱۵ ماه است که دروازههای مکاتب را به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته اند.
افزون بر این طالبان اما پس از حاکمیت دوباره در افغانستان افزون بر لغو انجمن مستقل وکلای مدافع افغانستان، قاضیان و سارنوالان زن را هم از وظیفه برکنار کردند.
نظیفه جلالی در مورد حذف سیستماتیک زنان از اجتماع، توسط طالبان به رادیو آزادی گفت:
"یک فرمان دیگر یک چیز بسیار زیاد خطرناک است و مورد توجه هیچ کس قرار نگرفته و هیچ کس در این مورد بحث نکرده ولی ما تقریبا ۱۵خانم که موسسات غیر دولتی که به لفظ انگلیسی برایشان انجوها میگویند از سمت خود استعفا دادند و این به خواست طالبان شده".
بانو جلالی میگوید که آمار گردآوری شده از سوی آنان نشان میدهد که حق تفریق هم در حکومت طالبان از زنان گرفته شده است.
در حکومت جمهوری پیشین حق تفریق زنان از طریق محاکم به آنان داده میشد.
خواستیم دیدگاه حکومت طالبان را در زمینه داشته باشیم، اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان و بلال کریمی معاون او تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ ندادند.
نخستین گامی که طالبان برای کوتاه کردن دست زنان از نهادهای پشتیبان آنان برداشتند، لغو وزارت امور زنان از کابینه حکومتشان بود. طالبان در ۲۶ سنبله سال ۱۴۰۰ تشکیلات وزارت امور زنان را لغو و ساختمان این وزارت را به « وزارت امر به معروف و نهی از منکر» اختصاص دادند.
آنان همچنان کمیسیون مستقل حقوق بشر را لغو کردند.
پرسش اینجا است که زیر حاکمیت طالبان به قضایای خشونت در برابر زنان و دختران چی زمانی و چگونه رسیدهگی میکند؟
طالبان قبلآ گفته اند که اگر زنان شکایتی داشته باشند میتوانند به نهادهای عدلی و قضایی حکومت طالبان مراجعه کنند. نهادهایی که همه از سوی مردان و با کارشیوههای ویژۀ حکومت طالبان رهبری میشوند.
اما شهرزاد اکبر، رئیس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در گفتگو با رادیو آزادی وضعیت زنان را در افغانستان تاسف بار میداند:
"میزان خشونت در برابر زنان زیر حاکمیت طالبان طبعا بسیار نگران کننده بخاطری است که هیچ مراجع رسیدگی به قضایایی خشونت وجود ندارد، سابق مثلا لوی سارنوالی بود، خانههای امن بود یا محاکم و این مراجع اکنون برای زنان اصلا قابل دسترس نیست از او خاطر یگانه گزینه متاسفانه برای زنان این است که در یک فضای خشونت باری اینها زندگی کنند یا به زندگی خود خاتمه بدهند که ما اخبار خودکشیها را هم بیشتر میشنویم".
از ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ تاکنون فرمانها و مکتوبهای حکومت طالبان هم یکی پی دیگر حقوق زنان در افغانستان را نشانه گرفته است.
نداشتن حق آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، خانه نشین شدن بیشتر کارمندان زن ادارههای دولتی، نداشتن حق سفر بدون محرم شرعی در مسیرهای طولانی، اجباری شدن حجاب، نداشتن حق ورزش و حتی نداشتن حق رفتن به حمامهای شهری و پارکهای تفریحی، از جمله محدودیتهای وضع شده از سوی حکومت طالبان بر زنان و دختران افغانستان است.
مواردی که با اعتراض زنان در داخل و خارج از افغانستان مواجه شده است.
طالبان اما برای سرکوب صدای زنان در مرحلههای مختلف این اعتراضها نه تنها در برابر زنان و دختران معترض از خشونت کار گرفته اند که شماری از آنان را بازداشت کرده اند.
ویدیوهای از جریان برخی اعتراضهای زنان و رفتار خشونت آمیز طالبان با آنان در رسانهها و شبکههای اجتماعی دست به دست شده است.
طالبان همواره گفته اند که حقوق زنان و دختران را در چوکات شریعت اسلامی رعایت میکنند- آنچه که تا کنون تعریف روشنی از آن ارائه نکردند.
نهادهای حقوق بشری بینالمللی بارها با صدور اعلامیه از عملکرد طالبان به ویژه نقض حقوق زنان و دختران افغان انتقاد کردند، اما زنان معترض این اقدامات را برای تأمین حقوق زنان از سوی حکومت طالبان بسنده نمیدانند.