در ماههای اخیر کشورهای منطقه شاهد ضبط محموله های بزرگ مواد مخدر بوده که اکثرا آن از افغانستان و از طریق ایران به این کشورها قاچاق شده است.
در تازه ترین مورد، روزنامه واشنگتن پُست در یک گزارش از افزایش میزان قاچاق مواد مخدر از افغانستان و ایران به عراق خبر داده است.
در این گزارش گفته شده که بر علاوه قاچاق مواد مخدر تولید شده در افغانستان از راه ایران، کارخانه های تولید هیرویین و شیشه در ایران زمینه افزایش عرضه مواد مخدر، به ویژه شیشه و هیرویین به کشورهای منطقه را فراهم کرده است.
دیوید منسفیلد متخصص اقتصاد جرمی به روزنامه واشنگتن پُست گفته است: "۲۰۱۷ سال تغیر در شیوه تولید موادمخدر بود. در این سال تولید کننده گان مواد مخدر از بته ومان که به گونه وحشی در دامنه کوه های افغانستان می روید، استفاده کردند. شیشه ای که با استفاده از ومان تولید میشود، نصف هزینه شیشه ای را دارد که با استفاده از مواد کیمیاوی تولید می گردد."
ومان یا بندک بته وحشی است که در دشتهای ولایت فراه و در دامنه کوههای غزنی می روید و در گذشته از آن در طبابت سنتی به هدف ساختن داروهای یونانی استفاده میشد.
محموله های مواد مخدر که به بیرون از افغانستان قاچاق میشود
در سال ۲۰۱۷ میلادی گروههای مافیایی در افغانستان با جمعآوری و پروسس آن، ماده سفید رنگ به نام ایفیدرین (ephedrine) را از آن بدست آوردند و از این مواد بجای تیزابها در تولید هیرویین و شیشه استفاده می کنند.
پژوهشگران اداره مبارزه با مواد مخدر اتحادیه اروپا به واشنگتن پُست گفته اند، تولید کننده گان مواد مخدر در ایران نیز حال در تولید شیشه و هیرویین از ومان افغانستان استفاده میکنند.
از میان شیشه ای که با استفاده از ومان در فراه و بادغیس تولید می شود، ۶۰ فیصد آن در افغانستان به مصرف می رسد
مولوی عبدالحق همکار، معیین مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله حکومت طالبان همین هفته قبل در رابطه به تولید شیشه و استفاده از ومان گفته بود:
" برای جلوگیری از تولید هرنوع موادمخدر، چی کشت باشد و یا مواد مخدر کیمیاوی، در تمامی افغانستان در برابر آن اقدام میکنیم، امیدواریم این کار ما نتیجه دهد، برای جلوگیری از تولید شیشه و یا (افدرین) در همکاری با تمام مردم، علما و مجاهدین خواهشمندیم که در این کمپاین با ما همکار باشند."
حکومت طالبان در ماه قوس سال گذشته جمعآوری بته ومان را منع اعلان کرد، اما باشنده گان فراه به رادیو آزادی گفته اند که حال هم اکثریت کارخانه های تولید هیرویین و شیشه در (ودود بازار) این ولایت بجای مواد کیمیاوی از بته ومان استفاده میکنند.
در گزارش گروه تحقیق و نظارت تحریم های سازمان ملل متحد که در سال ۱۳۹۹ نشر شد، در آن آمده بود، از میان شیشه ای که با استفاده از ومان در فراه و بادغیس تولید می شود، ۶۰ فیصد آن در افغانستان به مصرف می رسد و باقی ان به همکاری مافیای بین المللی به کشورهای استرالیا، آسیای مرکزی، کشورهای خلیج، ایران و افریقای جنوبی قاچاق میشود.
گزارش: مرسلین ارسلا