از ماه‌ها به این طرف، سربازان طالبان در شماری از ساختمانهای مکاتب و نهاد‌های آموزشی در ولایت پنجشیر مستقر شده اند.
اکنون برخی از معلمان و شاگردان محلی می گویند که هزاران شاگرد از آموزش محروم شده اند . مسئولین محلی طالبان این موضوع را تایید می کنند.
نزدیک یک ماه از شروع سال تعلیمی جدید می‌گذرد. طالبان نگذاشته اند که دختران به مکتب‌های متوسطه و عالی بروند. اما در ولایت کوهستانی پنجشیر هزاران شاگرد پسر هم از رفتن به مکتب محروم شده اند.
پایگاهای نظامی در مکاتب دخترانه و پسرانه ایجاد شده که مانع آموزش آنان در محلات این ولایت اند.
مدیر آغای هفده ساله از ولسوالی عنابه است. او در مکتب عالی دربند صنف یازده بود که طالبان در ماه اسد پارسال کابل را دوباره تصرف کردند.
مدیر آغا به یاد دارد که طالبان چند هفته بعد، به سمت پنجشیر لشکر کشیدند و بعد از حدود ۱۰ روز جنگ با نیروهای جبهه مقاومت ملی بخش‌های بزرگ آن ولایت را تصرف کردند.
آرشیف - یک مکتب پسران در ولایت پنجشیر
از آن زمان، طالبان بیشتر در مکان‌های دولتی و عام المنفعه پایگاه‌های نظامی ایجاد کرده اند از جمله در مکتب عالی دربند.
مدیر آغا گفت: "بعد از آغاز مکاتب ما از نهاد‌های مسئول امر گرفتیم تا اجازه داخل شدن به مکتب را پیدا کنیم. اما باز هم از طرف طالبان برای ما مزاحمت صورت گرفت و برای معلمین ما هم مزاحمت می‌کنند. و برای ما مشکل است که هر روز از مسئولین امر بگیریم تا داخل مکتب شده بتوانیم و بعد اجازه درس خواندن را پیدا کنیم."
این وضع بر زندگی مدیر آغا تاثیر ناگوار گذاشته است: "اینگونه نمی‌توانیم که زندگی کنیم. هر روز برای ما اجازه داخل شدن به مکتب را نمی‌دهند، من به خارج از کشور نرفتم چون امید داشتم که یک گزینه تحصیلی در کشور پیدا خواهد شد."
مکتب عالی سنگی در روستای فِراج ولسوالی عُنابه نیز از مکاتبی است که در آن قرارگاه نظامی طالبان موقعیت دارد.
عبدالله ۴۵ ساله در این مکتب معلم است، او از مشکلات موجود به رادیو آزادی چنین گفت: "شاگردان به مکتب رفته نمی‌توانند اما مسئولین مکتب همه روزه به مکتب حاضر می‌شوند. مدیر صاحب است، سر معلمان صاحبان هستند روزانه. اما معلمین هفته یک بار می‌توانند که در موتورسیکلت خود تیل بندازیم و به مکتب برویم اما سایر شاگردان این توانایی را ندارند مگر اینکه مجاهدین خانه‌های مردم را ترک کنند و دیگر مزاحمت ایجاد نکنند تا شاگردان به درس و تعلیم خود بروند."
یکی از باشندگان ولسوالی عنابه که به علت هراس از افشا شدن هویتش و به خطر افتادن جانش از گرفتن نامش خودداری کرد، به رادیو آزادی بیشتر گفت: "چندین مکتب در ولسوالی عنابه پایگاه طالبان شده مانند مکتب دربند، مکتب سنگین، مکتب زمان کور، مکتب کور آبه، و سایر مکاتب موجود در این ولسوالی که طالبان در آنجا پایگاه نظامی ساخته اند که باعث توقف درس و تعلیم شاگردان شده است."
حضور نظامی طالبان در مکاتب پنجشیر تنها به ولسوالی عُنابه محدود نمی‌شود.
به اساس معلومات شماری از باشندگان محلی، در مناطق مختلف این ولایت طالبان از مکاتب به حیث پایگاه‌های نظامی استفاده می‌کنند.
در مورد تعداد مکاتبی که در آنها پایگاه نظامی ساخته شده منابع مسئول معلومات دقیق نمی‌دهند
اما مولوی داد محمد قوماندان امنیه طالبان در ولایت پنجشیر حضور نیروی نظامی را در شماری از مکتب‌ها در این ولایت تایید می‌کند: "نظامیان قبلاً در مکاتب بودند و فعلاً مکاتب را رها کردند فقط در چند مکتب محدود باقی مانده اند که صحبت نمودیم تا این‌ها را بجای دیگری انتقال دهند تا مکاتب شروع گردد."
ابوبکر صدیق سخنگوی والی طالبان در پنجشیر هم به رادیو آزادی این خبر را تایید می‌کند: "نظامیان در نزدیک به هشت مکتب حضور دارند و با آغاز دروس تلاش جدی مقام ولایت در هماهنگی با وزارت داخله و وزارت دفاع این است که نظامیان را از مکاتب و نهاد‌های تحصیلی بیرون کنند و درب مکاتب به روی شاگردان باز گردد."
اما هنوز معلوم نیست که این اقدام کی عملی خواهد شد.
از دید برخی از فعالان جامعه مدنی، پنجشیر در حال حاضر چهره نظامی به خود گرفته است.
طوبی لطفی ۲۸ ساله یکی از این فعالان جامعه مدنی پنجشیر به رادیو آزادی گفت: "فعلاً وضعیتی که در پنجشیر جریان دارد وضعیت خیلی وحشتناک است و بیشتر از سایر ولایات مردم عام ولایت پنجشیر از جنگ روحاً و جسماً صدمه دیده اند و باز ماندن اطفال از مکتب و ضایع شدن وقت‌شان قابل نگرانی است."
خانم طوبا در عین حال به این باور است که راه حل برای رسیدگی به این مشکل این خواهد بود که مردم دادخواهی کنند تا سایه حالت نظامی از مکاتب پنجشیر دور ساخته شود.
او در عین حال می‌گوید: "از کشورهای کمک کننده به افغانستان نیز می‌خواهیم که در این مورد با طالبان صحبت کنند تا به خواست مردم در این خصوص احترام بگذارند."