هشتم می "روز جهانی پرندگان مهاجر" در حالی فرارسیده که در افغانستان هنوزهم شماری زیادیها سرگرم شکار آنان است.
افغانستان با کوهها و دریاهایش بستر خوبی برای پرندگان مهاجر است.
در این کشور پرندگان گونهگونه مانند بودنه، مرغابی، لکلک، کبک دری، قاز، عقاب، قناری، گلسر، هدهد، فاخته، قمری، بلبل، باز و کلنگ وجود دارد.
اما این پرندگان در امان نیستند، شماری زیادیها در کمین مینشینند تا اینها را به دام اندازند و شکارشان کنند.
فردوس ۲۵ ساله، در روستای بالتوخیل ولایت پروان زندگی میکند، محلی که مکان خوبی برای پرندگان و نیز برای شکارچیان است.
میگوید پرندگان زیادی در ماههای دلو، حوت و حمل در محلشان میآیند، اما شکارچیان محل آنان به شمول او با نَور-گونهای از حوض مصنوعی برای به دام انداختن پرندگان- از آنها پذیرایی کرده و شکارشان میکنند.
او گفت: "دلیل از اینکه ما پرندگان را شکار میکنیم یکی شوق شکار کردن است دیگرش هم شوق همان خوردنش که ما کوفته میکنیم و به اصطلاح عامش سرخک، ما بهخاطر قاچاق و منفعت اقتصادی آن شکار نمیکنیم فقط شوق همین را داریم که او شکار شود و کوفته آن را بخوریم."
پرندگان مهاجر به دلیل تولید نسل، دریافت پناهگاه و شرایط اقلیمی راههای زیادی را میپیماند و از یک کشور به کشور دیگر میروند.
از فضای افغانستان نیز این پرندگان بیشتر در اواخر فصل زمستان و اوایل بهار و همچنین در فصل خزان میگذرند.
بربنیاد معلومات ادارهٔ حفاظت از محیط زیست کشور این پرندگان از کشورهای آسیای میانه وارد افغانستان میشوند و بهسوی غرب این کشور مسیر خود را میپیمایند.
با اینکه فرمان رئیس جمهور در پیوند با منع شکار حیوانات و قانون حفاظت از محیط زیست، شکار پرندگان را منع کرده، اما تاهنوز جلو آن گرفته نشدهاست.
کارشناسان حیات وحش باور دارند که از اینرو برخی از آنان رو به نابودی اند.
محبالله فضلی از جمع آنان به رادیو آزادی میگوید: "کلنگ سفید یا کلنگ سایبریایی که در ضمیمه اول کنوانسیون سیاماس قرار دارد و همچنان در لیست قابل حفاظت اداره ملی حفاظت از محیط زیست درج میباشد نسل از آنان قابل انقراض است و در این اواخر در محلات زیست اینها هیچ دیده نشده که این نوع به افغانستان آمده باشد."
اداره ملی حفاظت از محیط زیست میگوید که در افغانستان ۴۲۸ نوع پرنده وجود دارد که ۲۵۰ نوع آن پرندگان مهاجر اند،از میان این پرندگان بومی و مهاجر، ۵۷ نوع آن رو به نابودی است.
این اداره میافزاید که پروان، کاپیسا، پنجشیر، بغلان کندز، دشت ناور غزنی، آمون پوزک و صابری، آب ایستاده غزنی، دشتهای ولایت بلخ، فراه و هرات مکانهایی اند که بیشتر پرندگان مهاجر در آنجا وجود دارد.
جمالالدین ناصری رئیس حفظ میراثهای طبیعی این اداره به رادیو آزادی گفت که افغانستان نظر به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمیاش مکان خوبی برای پرندگان مهاجر است.
به گفته آقای ناصری آنان نظر به تعهدات بینالمللی که انجام دادهاند، مکانهای حفاظت شدهای را همچون کول حشمتخان، آب ایستاده غزنی، دشت ناور، جزیره درقد، امام صاحب و برخی دیگر را به هدف تامین پناهگاه به پرندگان مهاجر ایجاد کردهاند و در کنار آن محلهای طبیعی نیز وجود دار که پرندگان در آنجا زیست دارند.
بهگفته او پس از ساخت بند کمالخان در نیمروز و بند سلما در هرات، پرندگان زیاد دریایی و خاکی مانند: قطان، مرغابی، لک لک، کلنگ، گزلنگ، بازها، عقاب و برخی دیگر که در تهدید شکار بودند از هامون پوزک_درياچهیی فصلی در مرز افغانستان و ایران_ به اینجا پناه آوردند.
با اینحال اگر چه پرندگان از یکجا به جای دیگر پناه میبرند اما هنوزهم بازار شکار آنان همچنانگرم است.
جمالالدین ناصری رئیس حفظ میراثهای طبیعی اداره ملی حفاظت از محیط زیست در پاسخ به اینکه چرا تاهنوز شکار این پرندگان توقف نیافتهاست، میگوید: "متاسفانه فقر یکی از جمله مساله اساسی است که شکار پرندگان هنوزهم جریان دارد، به همینصورت جنگ و ناامنی در بعضی نقاط باعث از این شده که شکار به شکل بیرحمانهاش جریان دارد."
هشتم می روز جهانی پرندگان مهاجر نامگذاری شده، روزی که در آن بر اهمیت وجود پرندگان مهاجر برای حفظ تعادل زمین تأکید شدهاست.
اما اینجا در افغانستان شکار آنان باعث شده که نسل برخی از آنان رو به نابودی رود، آگاهان باور دارند که افزون به حکومت، مردم نیز توجه زیادی به این موضوع ندارند و شکار حیوانات به نوع سرگرمی برای آنان مبدل شدهاست.