اعلام خروج نیروهای امریکایی از افغانستان شاید ایران را به یکی از بزرگترین آرزوهایش برساند. تهران از دیر زمانی، این نیروها را عامل ناامنی در منطقه دانسته است.
جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده در ۱۴ ماه اپریل اعلام کرد که تمام نیروهای امریکایی تا یازدهم ماه سپتمبر امسال، افغانستان را ترک خواهند کرد.
ناتو گفته که این پیمان نظامی هم هفت هزار سرباز خود را از این کشور بیرون می‌کند.
تحلیل‌گران به این باور اند که خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان می‌تواند به‌طور بالقوه فرصت بیشتر را برای فعالیت ایران درکشور جنگ‌زدۀ افغانستان که با یک دیگر مشترکات فرهنگی و مذهبی دارند فراهم کند.
اما اگر افغانستان دچار هرج‌ومرج شود طوری که شماری از افغان‌ها از آن نگرانی دارند، شاید ایران هم از مشکلات ناشی از بحران بشری و امنیتی مانند گذشته در افغانستان متاثر شود.
تهران در زمان جنگ داخلی افغانستان با سیلی از پناهجویان رو به رو شد و سپس در افغانستان رژیم طالبان روی کار آمد.
شماری از پناهجویان افغان در ایران
کولین کلارک، مدیرتحقیق و پالیسی در گروه سوفان گفته که ایران در بارۀ آنچه آروز اش را دارد باید بسیار محتاط باشد.
او افزوده که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان چیزی‌که ایران از سال‌ها به این‌سو خواستارش بوده، بر آن کشور تاثیر غیرمستقیم خواهد گذاشت.
اندریو وات کینز، کارشناس ارشد امور افغانستان در گروه بین‌المللی بحران گفته که بیرون شدن نیروهای امریکایی و ناتو حتماً یک نوع خلای قدرت ایجاد خواهد کرد و به تهران زمینۀ بیشتر مساعد خواهد شد تا برای نفوذ در افغانستان از طریق مقام‌های افغان، دیگر افراد تاثیرگذار به‌شمول طالبان تلاش ورزد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجۀ ایران در ۱۶ ماه اپریل، خروج مسؤلانۀ نیروهای امریکایی را از افغانستان اقدام مثبت خواند و گفت که حضور قوای خارجی هرگز به صلح و ثبات درمنطقه کمک نمی‌کند.
به گفتۀ ظریف، خروج این نیروها حداقل امکان خشونت را کم خواهد کرد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجۀ ایران
اما او در عین حال از ایجاد احتمالی خلای قدرت هشدار داد و گفت که شاید طالبان برای پر کردن این خلا، تلاش کنند.
وزیر خارجۀ ایران افزود که چنین یک حالت نسخۀ برای آغاز یک جنگ جدید در افغانستان خواهد بود- چیزی‌که به گفتۀ این مقام ایرانی برای تهران پذیرفتنی نخواهد بود.
ظریف گفته که سه ملیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند و آن کشور نمی‌تواند بار بیشتری را تحمل کند.
وی در بحث آنلاین با حمدالله محب مشاور امنیت ملی افغانستان و اس جی شنکر وزیر خارجۀ هند گفت که ایران ودیگر کشورها در منطقه به یک افغانستان با ثبات و صلح‌آمیز نیاز دارند.
کولین کلارک به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که اگر خروج نیروهای امریکایی بلافاصله منجر به جنگ داخلی در افغانستان شود طوری‌که برخی‌ها پیشبینی کرده اند، ایران برای تقویت مرزش به سرعت گام خواهد برداشت تا اطمینان حاصل کند که خشونت فروکش می‌کند.
وزیر خارجۀ ایران در اظهاراتش در ۱۶ اپریل در بارۀ حضور جنگجویان گروه دولت اسلامی معروف به داعش در افغانستان نیز هشدار داد.
این گروه مسوولیت چندین حملۀ مرگبار را در افغانستان پذیرفته.
ظریف گفت که داعش به افغانستان، ایران، پاکستان و دیگران یک تهدید است.
کلارک به این باور است که با خروج نیروهای امریکایی، حمله‌های داعش بر ایران و منافع آن کشور در افغانستان شاید افزایش یابد.
به گفتۀ او اگر چنین شود، تهران لوای فاطمیون را که در سوریه جنگیده، مستقر خواهد کرد.
آرشیف، شماری از افغان‌ها در هنگام بدرقه جنازه قاسم سلیمانی، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران.
بر اساس گزارش‌ها، اعضای لوای فاطمیون که عمدتاً از مردان شیعۀ افغانستان تشکیل شده، توسط سپاه پاسداران انقلاب ایران استخدام و آموزش داده شده اند.
گمان می‌رود که بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ جنگجوی فاطمیون به افغانستان بازگشته اند.
وزیر خارجۀ ایران در مصاحبه با طلوع نیوز در ماه دسمبر گفت که این جنگجویان می‌توانند حکومت افغانستان را در مبارزه با داعش کمک کنند.
اما و اتکینز تحلیل‌گر امور افغانستان در گروه بین‌المللی بحران به این باور است که همه اطراف در این کشور با جا به جایی لوای فاطمیون در افغانستان مخالفت خواهند کرد.