امروز شنبه ۲۴ اکتوبر برابر است با روز جهانی پولیو یا فلج کودکان.
یونیسف یا صندوق کودکان سازمان ملل متحد میگوید در افغانستان هر سال حدود دونیم میلیون کودک از واکسین پولیو محروم میمانند.
نبیلا یکی از قربانیان پولیو یا فلج کودکان در کابل است که هر از گاهی بخاطر معلولیتش در کابل مورد نیشخند افراد قرار میگیرد.
او حدود ۱۵ سال پیش به ویروس پولیو مبتلا شد.
نبیلا میگوید که در ۴ سالگی به این ویروس مبتلا شد و در شش سالگی پدرش را که تنها نانآور خانوادهشان بود در انفجاری از دست داد.
وی اکنون به تنهایی نانآور خانوادۀ ۴ نفریشان است.
نبیلا میگوید که او از آسیبهای پولیو آگاه است و به همین دلیل دو سال در بخش تطبیق واکیسناسیون در شهر کابل کار کرده تا در کنار کسب درآمد به مردم در بارۀ ضررهای این ویروس آگاهیدهی کند: "در صنف نهم که بودم خودم میرفتم که واکسین تطبیق کنم، چون مشکلاتی را که خودم تجربه کرده بودم، میخواستم به مردم بفهمانم که باید واکسین شوند، اما اجازه نمیدادند. با مشکل توانستم که دو سال در بخش واکسین کار کنم."
او میگوید که با دشوارهای زیاد مکتب را به پایان رسانیده و در حال حاضر به دنبال کار در دفترهای دولتی میگردد.
این در حالیست که واقعات مثبت پولیو یا فلج کودکان در افغانستان در سالجاری رو به افزایش است.
میرجان راسخ، مسئول روابط عامه برنامۀ محو پولیوی این وزارت به رادیو آزادی میگوید که از آغاز سالجاری میلادی تا به حال ۵۳ مورد مثبت پولیو در سراسر افغانستان به ثبت رسیده است: "از آغاز سال روان میلادی تا اکنون ۵۳ مورد مثبت ویروس پولیو در افغانستان به ثبت رسیده که از این جمله ۳۵ مورد آن از حوزۀ جنوب افغانستان، در حوزۀ غرب افغانستان ۸ مورد به ثبت رسیده، همچنان در حوزۀ جنوب شرق ۶ مورد به ثبت رسیده، دو واقعه از حوزۀ جنوب غرب و ۲ واقعۀ دیگر از حوزۀ شمال و شمالشرق."
به گفته آقای راسخ آمار موارد مثبت پولیو در سال ۲۰۱۹ به ۲۹ مورد، در سال ۲۰۱۸ به ۲۱ مورد و در سال ۲۰۱۷ به ۱۴ مورد میرسید.
آقای راسخ دلیل افزایش موارد مثبت ویروس پولیو در سالهای اخیر را ناامنی و نرسیدن واکسین به سراسر افغانستان عنوان میکند.
مسئولان وزارت صحت عامۀ افغانستان میگویند که در سالجاری میلادی ۴ دور واکسین پولیو تطبیق شده که از این میان یک دور سرتاسری و ۳ دور دیگر آن فرعی بوده است.
کمپاینهای فرعی واکسیناسیون پولیو بیشتر در مناطق آسیبپذیرتر راه اندازی میشود.
سید کمال شاه، سخنگوی یونیسف در افغانستان به رادیوی آزادی میگوید که با شیوع ویروس کرونا و وضع محدودیت بر گشتوگذار در افغانستان آنان نتوانستند که برای مدت ۴ تا ۵ ماه کمپاینهای واکسیناسیون پولیو را تطبیق کنند و به همین دلیل موارد مثبت این ویروس افزایش یافته است: "یک دلیل عمدهاش ویروس کرونا بود، زمانی که ویروس کرونا به افغانستان آمد کمپاینها برای ۴ یا ۵ ماه متوقف شد. به همین دلیل سطح معافیت اطفال پایین آمد و موارد ویروس پولیو افزایش یافت."
به گفته او، با توجه به وضعیت افغانستان باید در هر دور تطبیق واکسیناسیون در این کشور ۹.۹ میلیون کودک تحت پوشش قرار گیرند، اما به دلیل مشکلات ناامنی و مخالفت گروههای مسلح با تطبیق این واکسین، در هر دور حدود ۲.۵ میلیون کودک از دسترسی به واکسین محروم میمانند.
سخنگوی یونیسف در افغانستان میگوید که بیشتر موارد مثبت پولیو در مناطقی به ثبت رسیده اند که تحت پوشش کمپاینهای تطبیق واکسیناسیون پولیو قرار نگرفته اند و اگر این وضعیت ادامه یابد، این ویروس گسترش خواهد یافت.
در حال حاضر تنها افغانستان و پاکستان دارای موارد مثبت ویروس پولیو هستند که بر بنیاد آمار یونیسف از آغاز سال جاری میلادی تا به حال ۷۷ مورد مثبت این ویروس در پاکستان به ثبت رسیده است.
پیشینۀ شیوع ویروس پولیو در افغانستان به اوایل دهۀ ۹۰ میلادی بر میگردد. پس از ثبت نخستین مورد مثبت این ویروس در کندهار و برخی ولایتهای جنوبی افغانستان روند تطبیق واکسین محل به محل در افغانستان در سال ۱۹۹۴ آغاز شد.
فلج اطفال نوعی بیماری حاد ویروسی است که دستگاه گوارش و در بعضی مواقع دستگاه عصبی مرکزی را درگیر میکند.
ویروس پولیو تنها از انسان به انسان منتقل میشود و راه انتقال این ویروس دهانی _دهانی یا مدفوعی _دهانی است.
روند مبارزه با این ویروس در افغانستان پس از سال ۲۰۰۰ وسعت یافت و در سال ۲۰۰۲ تطبیق کمپاین خانه به خانه واکسیناسیون آغاز شد.
با ایجاد مرکز عملیاتی اضطراری محو پولیو در افغانستان در اوایل سال ۱۳۹۶ خورشیدی فعالیت یونیسف، سازمان صحی جهان و وزارت صحت عامۀ افغانستان، در این کشور هماهنگ و منسجمتر شد.
همه ساله با شعار "برنامۀ محو پولیو متعهد است تا جهان را از ویروس پولیو عاری سازد"، از روز جهانی پولیو از سوی شماری از سازمانهای بینالمللی به ویژه یونیسف و سازمان صحی جهان بزرگداشت میشود.