در حالیکه درگیریهای شدید میان آذریها و ارمنیها در منطقهء ناگورنو قره باغ ادامه دارد، سوالهای مطرح میشوند که جنجال دو طرف در بارۀ چیست و کی می تواند این مشکل را حل کند.
قدرتهای خارجیای که در گذشته بین دو جانب میانجیگری می کردند خود مشغول مبارزه با ویروس کروناستند.
اگر منازعۀ ناگورنو قره باغ که بخشی از خاک آذربایجان است ولی اکثریت نفوسش را ارمنی ها تشکیل می دهند، حل نشود، چه عواقبی را در بر خواهد داشت؟
پاسخ به این سؤال و جزئیات موضوع را از زرغونه منگل میشنوید.
درگیریهای شدید میان آذربایجان و ارمنستان در منطقۀ ناگورنو قرهباغ وارد سومین روزش شده، چیزی که فوران جدیدی از درگیری های چندین دهه خوانده میشود.
ناگورنو قره باغ منطقهای کوهستانی حاوی جنگلزارها در قلمرو آذربایجان است که براساس قوانین بینالمللی بخشی از خاک آذربایجان شناخته میشود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، اما اکثریت ۱۵۰ هزار باشنده این منطقه که ارمنی تبارند مخالف حاکمیت آذربایجان اند. آنها بعد از آنکه نیروهای آذری در جنگ دهه ۱۹۹۰ عقب زده شدند، امور این منطقه را تحت حمایت ارمنستان در دست داشته اند.
یک آتشبس میان دو جانب در سال ۱۹۹۴ برقرار شد ولی حداقل دوصد نفر در یک زدوخورد خشونتبار در سال ۲۰۱۶ کشته شدند.
ناگورنو قره باغ تاحد زیاد به حمایت بودیجوی ارمنستان و کمکهای مالی ارمنیهای که در خارج به سر میبرند متکی است.
سؤال این جاست که چرا درگیریهای اخیر بروز کرد؟
رویترز میگوید، تنشها در تابستان آغاز شد و بالاخره به روز یکشنبه به جنگ مستقیم انجامید. این زمان مشخص به خاطری قابل ملاحظه است که قدرتهای خارجی ایکه در گذشته بین دو جانب میانجیگری میکردند مانند روسیه، فرانسه و ایالات متحده خود درگیر مقابله با همهگیری ویروس کرونا اند، در امریکا انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است و سلسلهای از بحرانهای جهانی از لبنان گرفته تا بلاروس موجود است.
به اساس گزارش، درگیریهای اندک در ناگورنو قره باغ در ماه جولای میان ارمنیها و آذریها تنها عکسالعمل اندک بینالمللی را در بر داشت.
ترکیه در ماه جولای و اگست تمرینات مشترک نظامی با آذربایجان اجرا کرد و این بار در حمایت از آذربایجان بیشتر از بحرانهای گذشته انگشت نما بوده است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیروز (دوشنبه) گفت که انقره با قلب و همه منابعش در کنار آذربایجان خواهد ایستاد.
وی مستقیماً نگفت که به آذریها حمایت تجهیزاتی، مشوره دهیهای نظامی، طیارههای بیپیلوت و جتهای جنگی داده، چیزی که یریوان ادعا میکند و باکو ردش میکند.
از سال ۱۹۸۸ به اینطرف، حدود ۳۰ هزار تن در اثر درگیریهای ناگورنو قره باغ کشته شده اند و در زدوخوردهای اخیر از کشته شدن دهها تن و جراحت صدها تن دیگر گزارش داده شده است.
اولیسیا وارتانیان یک تحلیلگر گروه بحران گفته که روز دوشنبه شاهد افزایش جا به جایی اسلحۀ سنگین مانند راکتها و توپخانه در منطقه بود که این مسئله، خطر بزرگتری را برای تلفات غیر نظامیان فراهم میسازد و دشوار خواهد بود دو جانب را از یک جنگ وسیع عقب بکشاند.
معضلهای ناگورنو قرهباغ میتواند قدرتهای دیگر مانند روسیه و ترکیه را دخیل ساخته و منطقۀ جنوب قفقاز که دهلیز مهم عبور پایپلاینهای نفت و گاز است را بیثبات سازد.
چی و کی میتواند منتج به توقف جنگ شود؟
به گزارش رویترز، چندین کشور به شمول روسیه و چین خواهان ختم خصومتها شده اند ولی بدون نتیجه. روسیه احتمالاً کلید حل این مشکل را در دست دارد. روسیه قرارداد دفاعی دو جانبه با ارمنستان و یک پایگاه نظامی در این کشور دارد. ولی با آذربایجان نیز روابط حسنه داشته و علاقمند گسترش معضله نیست.