امروز یازدهم سپتمبر سالروز حملات هراس‌افگنانه به مرکز تجارت جهانی در نیویارک است.
حملات یازدهم سپتمبر در ۲۰۰۱ میلادی به مرکز تجارت جهانی در نیویارک، ایالات متحده را وادار کرد هزاران کیلیومتر دورتر از خاکش، وارد جنگ شود.
پس از حمله‌های یازدهم سپتمبر امریکا از گروه طالبان خواست که اسامه بن لادن رهبر شبکۀ القاعده را به امریکا تحویل دهد – شخصی که سازمان‌ده آن حمله‌ها شناخته شده بود.
اما طالبان این خواست امریکا را رد کردند و امریکا سرانجام تصمیم گرفت که به افغانستان حمله کند.
نخستین نیروهای امریکایی در هفتم اکتوبر ۲۰۰۱ وارد افغانستان شدند و از زمین و هوا بر طالبان حمله کردند.
با گذشت زمان و طولانی‌شدن جنگ افغانستان که لقب طولانی‌ترین جنگ امریکا در بیرون از این کشور را گرفت، به شمار نیروهای امریکا و دیگر هم‌پیمانان ناتو در افغانستان افزوده شد.
شمار نیروهای امریکایی در افغانستان در نقطه‌ی اوج آن به بیش از ۱۱۰ هزار تن در سال ۲۰۱۱ رسید.
نیروهای امریکایی در سال ۲۰۱۲ در کندهار
اما پس از این همه فراز و فرود حالا که کمتر از نه هزار نیروی امریکایی در افغانستان مانده است و قرار است این شمار تا ماه نوامبر به ۴،۵۰۰ تن کاهش یابد، پیامدهای حضور این نیروها در افغانستان چه بوده است؟
شماری از آگاهان سیاسی به این باور اند که حضور امریکا در افغانستان پیامدهای مثبت و منفی را به همراه داشته است.
عمر شریفی یکی از این آگاهان به رادیوی آزادی می‌گوید که با ورود امریکا به افغانستان صفحۀ جدیدی در این کشور باز شد و موضوعات از هر لحاظ تغییر کرد.
آقای شریفی می‌گوید که پس از ورود امریکا در افغانستان دولتی شکل گرفت که جامعۀ جهانی آن را به رسمیت می‌شناسد، افغانستان از انزوا بیرون شد و در عمل وارد قرن ۲۱ شد.
آقای شریفی افزود: "با آمدن امریکایی‌ها که به سرعت در افغانستان ریختند، تفاوت‌های اجتماعی زیاد شد. دوم با آمدن امریکا و تاثیری که روی روند رشد ما داشت، ما دفعتاً با مقدار زیاد پول در داخل افغانستان مواجه شدیم و این تقریبا فرهنگ فساد را در افغانستان نهادینه ساخت. از طرف دیگر آمدن امریکایی‌ها سبب آمدن افغان‌های دیاسپرا (مهاجر) شد که این‌ها به صورت گسترده در ساختارهای دولتی افغانستان نفوذ کردند که این خودش یک سلسله بی‌اعتمادی را به حساب کانسپت (نظریه‌ی) دولت ایجاد کردند."
نیروهای امریکایی در حال آمادګی در یک عملیات ضد طالبان در ولایت هلمند
آقای شریفی می‌گوید که امریکایی‌ها به هدف ریشه‌کن کردن گروه‌های هراس افگن و بنیادگرا وارد افغانستان شدند که در نتیجه شماری از گروه‌های تروریستی سرکوب شدند. اما در عین حال، برخی از گروه‌های دیگر تقویت شدند.
او می‌افزاید که برنامۀ نظامی امریکا برای ریشه‌کن کردن تمام گروه‌های بنیاد گرا و تروریستی ناکام شد، اما برنامه‌های دیگر دولت امریکا به منظور نابود کردن این گروه‌ها ادامه دارد.
پس از آن که چگونگی بیرون شدن و حضور نیروهای امریکایی در افغانستان، بحث هایی را در امریکا بر انگیخت، آن کشور سرانجام در سال ۲۰۱۱ تصمیم گرفت تا شمار نیروهایش در افغانستان را کاهش دهد.
بارک اوباما، رئیس جمهور پیشین امریکا در یک سخنرانی‌اش در پوهنتون نظامی ویست پوینت زمان خروج نیروهای امریکایی را ماه جولای ۲۰۱۱ تعیین کرد.
با آغاز خروج نیروهای امریکایی، روند انتقال مسؤولیت‌های جنگ و تأمین امنیت به نیروهای امنیتی افغانستان آغاز شد.
در سال ۲۰۱۴ روند انتقال مسؤولیت‌ها به نیروهای امنیتی افغانستان تکمیل شد و شمار نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان به ۳۶ هزار و ۵۰۰ تن کاهش یافت.
آرشیف، مراسم انتقال مسوولیت‌های نظامی از نیروهای امریکایی و ناتو به نیروهای امنیتی افغانستان
موسی فریور، دیگر آگاه سیاسی به رادیوی آزادی می‌گوید که هزینه‌های حضور امریکا در افغانستان در مقایسه با دست آوردها بیشتر بوده‌اند و باید از این فرصت به خوبی استفاده می‌شد و نظام و پیمان مستحکم‌تری در افغانستان شکل می‌گرفت.
به گفتۀ آقای فریور، امریکا ملیلیاردها دالر در افغانستان هزینه کرد، اما دست‌آورد چشمگیری نداشت.
آقای فریور می‌افزاید: "به اعتراف خودشان نه تنها که دهشت‌افگنی در افغانستان از بین نرفته بلکه به گفتۀ پنتاگون، سی آی ای، وزارت خارجه و کاخ سفید ایالات متحدۀ امریکا در حال حاضر بیشتر از ۲۰ گروه تروریستی با حاکمیت موجود در افغانستان می‌جنگند."
این آگاهان سیاسی همچنین به موضوع برگزاری انتخابات، آزادی بیان، ایجاد رسانه‌های مختلف تصویری، چاپی و صوتی و ساخته‌شدن زیربناها در افغانستان به عنوان پیامدهای مثبت حضور امریکا در افغانستان اشاره می‌کنند.
حکومت افغانستان نیز به این باور است که حضور نیروهای امریکایی و دیگر هم‌پیمانان ناتو تاثیرات مثبت روی وضعیت افغانستان داشته است.
صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری به رادیوی آزادی می‌گوید: "امروز کشور ما تغییر کرده، ما دارای یک نظام مردم سالار، دموکرات و جمهوریت هستیم، افغانستان به سوی سیستم آزاد تجارتی رفت، انکشاف در افغانستان بی‌پیشینه بوده است، از نقطه نظر ساختارهای اجتماعی و سیاسی و انکشاف خود افغانستان در هر بخش به ویژه در بخش صحت، در بخش تعلیم و تربیه، تحصیلات عالی و توسعۀ شهرها که این همه در نتیجۀ تلاش مشترک جامعۀ جهانی و مردم افغانستان بدست آمده است."
صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان
به گفتۀ آقای صدیقی، ماموریت مشترک افغانستان و جامعۀ جهانی که در راس آن ایالات متحدۀ امریکا قرار دارد به منظور مبدل نشدن افغانستان به پناه‌گاه امن گروه‌های تروریستی ادامه دارد.
نیروهای امریکایی پس از حضور نزدیک به ۱۹ سال در افغانستان تصمیم دارند که بر بنیاد توافقنامۀ صلح دوحه با طالبان، تا 5 ماه دیگر افغانستان را ترک کنند.
در حال حاضر ۸،۶۰۰ نظامی امریکا در افغانستان حضور دارد که این نیروها بیشتر در بخش آموزش و مشوره‌دهی و حمایت هوایی به نیروهای امنیتی افغانستان کمک می‌کنند.
بر اساس گزارش رویترز، امریکا سالانه ۴.۲ میلیارد دالر به نیروهای امنیتی افغانستان کمک می‌کند. این کشور در سال جاری میلادی هشدار داده بود که به دلیل عدم توافق عبدالله و غنی، دو نامزد ریاست جمهوری 1 میلیارد آن را کاهش خواهد داد.
وزارت دفاع امریکا یا پنتاگون
بر بنیاد گزارش وزارت دفاع امریکا، این کشور از ماه اکتوبر ۲۰۰۱ تا سپتمبر ۲۰۱۹ در بخش نظامی ۷۸۸ میلیارد دالر در افغانستان هزینه کرده است.
همچنین دیگر نهادهای دولت امریکا در این مدت ۴۴ میلیارد در بخش توسعه در افغانستان هزینه کرده‌اند.
امریکا در توافقنامۀ صلح دوحه با طالبان گفته است که در صورت عملی‌شدن این توافقنامه، امریکا به کمک‌های اقتصادی‌اش به دولت جدید افغانستان ادامه خواهد داد.