تأخیر در اطلاع‌رسانی یا تلاش برای سانسور؟

نهادهای دفاع از رسانه‌های آزاد افغانستان تأخیر در اطلاع‌دهی سخنگویان حکومتی به رسانه‌ها را تلاش برای محدود سازی ساحه اطلاع‌رسانی از سوی حکومت می‌خوانند.

دست نیافتن خبرنگاران به اطلاعات به موقع از سوی سخنگویان حکومتی چالشی که خیلی از نهادهای دفاع از رسانه‌های آزاد افغانستان از آن انتقاد می‌کنند.

کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان می‌گوید، این‌کار سخنگویان حکومت نه‌تنها که خبرنگاران و رسانه‌های آزاد را در این کشور به چالش کشیده‌است، بلکه ادامه آن زمینه‌ساز برای تبلیغات مخالفان مسلح حکومت خواهد شد.

صدیق‌الله توحیدی رئیس اجرایی این نهاد می‌گوید: "سخنگویان ادارات حکومتی برای اطلاع‌رسانی ایجاد شده و سخنگویان مطابق قانون مکلفیت دارند که پاسخ روشن و صریح بگویند، عدم پاسخ‌گویی آنان سبب شده که از یک‌سو معلومات مؤثق در اختیار مردم قرار نگیرد و از سوی دیگر، بازار تبلیغات برای دشمنان را فراهم خواهد ساخت."

آقای توحیدی می‌گوید، این کار سخنگویان نشان دهنده آن است که حکومت در پی ایجاد یک رابطه هماهنگ با رسانه‌ها و خبرنگاران نیست، در حالی‌که پاسخ‌دهی و شریک‌سازی اطلاعات با خبرنگاران از مکلفیت‌های سخنگویان است.

این‌جا شماری از خبرنگاران می‌گویند، برخی از سخنگویان حکومتی در بسیاری از موارد به ویژه رخدادهای امنیتی تا ساعت‌ها حاضر به پاسخ نمی‌شوند و یا هم تنها پاسخ‌شان را با فرستادن چند جمله محدود از طریق شبکه‌های اجتماعی برای خبرنگاران خلاصه کرده‌اند.

رفیع صدیقی یکی از خبرنگاران در این باره می‌گوید: "در مورد حق دسترسی به اطلاعات بیشتر خبرنگاران با مشکلات روبه‌رو اند، موارد خورد و کوچک را تا اندازه‌ای شریک می‌سازند، اما موارد مهم و مغلق که نیاز است مردم آگاه شوند و به گونۀ حکومت زیر پرسش می‌رود را کتمان می‌کنند که این چالش بزرگ برای خبرنگاران است."

ذبیح ظاهر یکی دیگر از خبرنگاران می‌گوید، حضور سخنگویان در حکومت وحدت ملی بی‌پیشینه بوده‌است، اما با این هم خبرنگاران برای تهیه یک گزارش تا ساعت‌ها باید منتظر بمانند که یک سخنگوی پاسخ دهد.

یکی از رویدادهای که این خبرنگاران در کنار دیگر موارد از سرباز زدن برخی سخنگویان حکومت در پیوند به اطلاع‌دهی به گونه مثال یاد می‌کنند، حمله خونین روز دوشنبه در مربوطات حوزه شانزدهم امنیتی شهر کابل است.

درگیری حوزه ۱۶ ام با کشته شدن پنج مهاجم پایان یافت

این خبرنگاران می‌گویند، در حالی که برای دستیابی به جزئیات این رویداد بارها با سخنگویان نهادهای امنیتی تماس گرفتند، اما با گذشت دو ساعت جزئیاتی از آن در دست رسانه‌ها قرار نگرفت.

خاطر پردیس یکی دیگر از خبرنگاران می‌گوید، این کار برخی از سخنگویان نشان می‌دهد که یا آنان در خلای معلوماتی قرار داشته و یا هم به محدود سازی اطلاع‌دهی تلاش می‌شود.

او افزود: "بیشتر سخنگویان خبرنگاران فیس‌بوکی شده‌اند، از طریق واتس‌اپ کلپ فرمایشی خود شان‌را می‌فرستند که حق پرسش را که خبرنگار دارد محدود می‌سازد، شما در رویداد روز گذشته در حوزه شانزدهم دیدید که حتی تا بیشتر از دو ساعت سخنگویان حکومت حد اقل خودشان نمی‌دانستند در ساحه چه‌ می‌گذرد و آنچه را که رسانه‌ها پخش می‌کردند آنان کاپی و در صفحه‌های اجتماعی‌شان پخش می‌کردند."

با این همه انتقادها اما فیروز بشری رئیس مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت می‌گوید، همکاری سخنگویان حکومتی با رسانه‌ها در مقایسه به گذشته بیشتر شده‌است.

او افزود: "سخنگویان همیش به وقت و زمان آن اطلاعات را در اختیار رسانه‌ها قرار داده‌اند، اما در رویدادهای امنیتی یک نفر نمی‌تواند که برای تمامی رسانه‌ها در عین زمان پاسخ دهد، با آن هم ما تلاش کرده‌ایم که اطلاعات جدید و لحظه به لحظه در اختیار رسانه‌ها و خبرنگاران قرار داده شود، هماهنگی‌های بیشتر به میان آمده‌است و حتی برای سهولت بیشتر ما گروپ‌های اطلاع‌دهی ایجاد کرده‌ایم."

آقای بشری می‌گوید، فرستادن اطلاعات از طریق شبکه‌های اجتماعی برای رسانه‌ها تلاش به ایجاد سهولت برای خبرنگاران است.

اما نهادهای دفاع از خبرنگاران می‌گویند که این کار بیشتر تشریفاتی و گریز سخنگویان از دادن اطلاعات بیشتر برای خبرنگاران می‌باشد.