فرمان رهایی نزدیک به ۹۰۰ زندانی از سوی رئیس جمهور در این اوآخر به سرخط رسانه‌ها مبُدل شده‌است.
پس از پیام عیدی رئیس جمهور که رهایی ۸۸۷ زندانی را اعلام کرد، ۳۸ زندانی طالب در دهم جون از زندان مرکزی هرات آزاد شدند که این اقدام از سوی سفارت امریکا در کابل مورد ستایش قرار گرفت.
جان بس سفیر امریکا در کابل در صفحه تویتراش نوشته صلح دایمی به عفو عمومی ریشه دارد و افزوده که این اقدام حکومت زمینه را برای مذاکرات صلح فراهم می‌کند.
هم‌زمان با این پیام، ذبیح الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان در یک اعلامیه از این اقدام حکومت ستایش کرده و خواستار ادامه این روند شده‌است.
در اعلامیه طالبان آمده‌است که از میان ۸۸۷ زندانی که رها می‌شوند ۲۶۱ تن آن طالب و متباقی آن مردم عام است، که بر اساس اعلامیه این افراد در جبهات جنگی دخیل نبوده و بر اساس معلومات‌های نادرست استخباراتی بازداشت شده‌اند.
در اعلامیه آمده‌است که این روند روز دوشنبه از زندان پلچرخی کابل، بگرام و شماری ولایت‌های دیگر آغاز شد اما شمار آن را واضح نکرده‌است.
از سوی هم محمد زمان احمد یار معاون امور امنیتی محابس افغانستان روز سه شنبه در مصاحبه با رادیو آزادی گفت که در ۵ روز گذشته حدود سه صد زندانی طالب از بند رها شده‌اند.
مطابق قانون افغانستان و براساس فرمان رئیس جمهور زندانیان که مدت قانونی حبس شان‌را تکمیل کرده، تقریباً ۸۸۷ تن طالب از بند آزاد می‌شود که یک تعداد آن در طی ۴ یا ۵ روز آزاد شدند و متباقی آن نیز در حال تکمیل کردن مراحل اداری اند، تقریباً ۳۰۰ تن آن‌ها تا کنون آزاد شده‌اند.
آقای احمدیار در این باره جزئیات بیشتر ارائه نکرد.
فرمان اخیر رئیس جمهور در زمینه رهایی زندانیان طالب انتقادات را نیز برانگیخته است که گویا رئیس جمهور فرمان رهایی آن افرادی را صادر کرده که به گفته آن‌ها در خونریزی‌ها دست داشته‌اند.
از نزدیکان رئیس جمهور گرفته تا مردم عام ابراز نگرانی کرده‌اند.
شماری از باشنده‌گان کشور در این باره به رادیو آزادی گفتند: "نام من عزیز است رهایی این مردم به خاطر درست نیست که این‌ها بعد از رهایی به کوه‌ها رفته و دوباره دست به انفجار و انتحار می‌زنند."
"باشنده‌های کابل ممکن نگران باشند برای این کار باید ضمانتی وجود داشته باشد انشاالله که حکومت ما این ضمانت را گرفته باشد که زندانیان رها شده دوباره دست به کار‌های گذشته‌شان نمی‌زنند."
- در کنار نگرانی‌ها این سوال مطرح می شود، در حالی که طالبان خواست آتش بس از سوی حکومت را رد کرده و میدان‌های جنگ را داغ نگهداشته اند پس چرا رئیس جمهور فرمان رهایی زندانیان این گروه را صادر کرد؟
وحید مژده آگاه مسایل سیاسی در صحبت با رادیو آزادی این اقدام را تلاشی برای اعتماد سازی در گفتگوها میان امریکا و طالبان عنوان کرد که رئیس جمهور را وادار به این کار کرد.
وحید مژده آگاه مسایل سیاسی
او افزود: "در دور ششم مذاکران میان امریکا و طالبان موضوع رهایی زندانیان یک بار دیگر مطرح شد و این خواست امریکا است که در نتیجه اشرف غنی مجبور شد تا این زندانیان را رها سازد هرچند که نزدیکان وی با این کار موافق نبودند و دیده می‌شود که این یک نوع فشار است و وی ناچار طالبان را از بند رها سازد تا طالبان در دور هفتم مذاکرات از شان نرمش نشان دهند."
رهایی زندانیان موضوع است که در نشست‌های قطر میان امریکا و هیئت طالبان بار بار از سوی طالبان روی آن تاکید شده‌است.
زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان در ۳۱ می با آغاز دور هفتم سفرش برای صلح این کشور گفت که این بار صحبت‌هایش با طالبان متفاوت خواهد بود و برخی مسایل در آن نهایی خواهد شد.
هرچند در اعلامیه طالبان که در عکس العمل به رهایی زندانیان از سوی حکومت به نشر رسید گفته نشده که آیا این اقدام روی مذاکرات صلح تاثیر خواهد داشت یا نه اما سید اکبر آغا یکی از مقامات پیشین طالبان می‌گوید که این اقدام به طالبان با اهمیت است و به گفته وی ممکن بر مذاکرات صلح تاثیرگذار باشد: "هر زندانی یک کسی از افغانستان است که هم بر طالب و هم بر ملت تاثیر دارد و با روند صلح و آشتی کمک کرده میتواند این قدر می‌توانم گفت که این یک گپ خوب است رهایی زندانیان با صلح کمک کرده میتواند اما بهتر بود تا زندانیان که زمان قید شان تکمیل نشده بود به اشاره طالبان از بند رها می‌شد در آن صورت میان دو طرف بیشتر نزدیکی ایجاد می‌شد."
سید اکبر آغا یکی از مقامات پیشین طالبان
سید اکبر آغا می‌گوید که در حال حاضر ۴۵ هزار طالب در بخش‌ای مختلف نزد حکومت زندانی اند اما حکومت تاکنون در مورد شمار دقیق زندانیان طالب چیزی نگفته‌است.
معین امور امنیتی ریاست عمومی محابس افغانستان به رادیو آزادی گفت که ۳۲۴۵۰ تن به اتهام جرایم گوناگون در زندان‌های کشور زندانی اند.
محمد زمان احمدیار می‌گوید از این میان ۸۶۹۸ تن به اتهام دست داشتن در فعالیت‌های ضد امنیت ملی داخلی و خارجی زندانی اند که به گفته وی افراد گرو‌های تروریستی مختلف به‌شمول طالبان را شامل می‌شود.
- این پرسش هم مطرح می‌شود که اگر زندانیان طالب رها شود سرنوشت آن‌عده از نیروهای افغان که در میدان‌های جنگ از سوی طالبان بازداشت شده و زندانی اند، چه خواهد شد؟
وزارت دفاع افغانستان شمار دقیق اسیر شده‌گان نیروهای امنیتی افغان را واضح نمی‌سازد اما می‌گوید که در عملیات بهاری یا در ۲ ماه گذشته بالای ۹ زندان طالبان در ولایات مختلف چاپه انداخته‌اند.
زبیر عارف معاون سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت که در نتیجه این عملیات‌ها ۴۰۰ زندانی از زندانی‌های طالبان رها شده که افراد ملکی نیز شامل آن بوده‌است: "تقریباً ۴۰۰ تن آزاد شده‌اند که در ولایت‌های غزنی، هلمند، زابل، بغلان، کندز، غور و فاریاب عملیات‌ها انجام شده‌است، تقریباً ۹ عملیات صورت گرفته، در این عملیات‌ها یک زخمی هم نداریم اما به دشمن تلفات وارد شده‌است."
زبیر عارف معاون سخنگوی وزارت دفاع
شهروندان کشور از یک سو از شدت گرفتن جنگ نگران اند اما از سوی دیگر از تلاش‌های صلح در قطر امیدوار اند.
این امیدها و نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان که اکنون در کابل بسر می‌برد گفته است که به‌زودی مرحله هفتم مذاکرات صلح با نماینده‌های طالبان را آغاز خواهد کرد.
اقای خلیل‌زاد هم ابراز امیدواری کرده که این بار برخی مسایل نهایی شود.
مذاکرات مستقیم با حکومت افغانستان، آتش بس، جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر از خواست‌های عمده است که امریکا از جانب طالبان تقاضا کرده اما طالبان بر خروج نیروهای خارجی از افغانستان تاکید دارند.