ساکنان شماری از ولسوالی‌های کندز می‌گویند که افراد مسلح غیر مسئول به گونۀ غیر قانونی از دهقانان عُشر جمع آوری می‌کنند و اگر کسی از فرمان آنان سرپیچی کند مورد لت و کوب قرار می‌گیرند.
برخی از اهالی ولسوالی قلعۀ‌زال این ولایت در گفت‌وگو با رادیوآزادی گفتند که در قرا و قصبات مردم به بهانه‌های گوناگون از سوی تفنگ‌داران غیر مسئول مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند.
وی افزود:
"نام من عبدالغنی است، ما از دست ظلم و ستم اربکی‌ها به تنگ آمدیم به کدام سو برویم و به کی مشکل خود را بگویم هیچ‌کس به داد مردم رسیدگی نمی‌کند، همین اربکی‌ها از مردم به زور عشر محصولات زراعتی را جمع آوری می‌کنند."
"نام من جمشیدخان است، ما مردم نه از طالب‌اش روز خوش داریم و نه هم از اربکی‌اش هر دوی‌شان مردم را آزار و اذیت می‌کنند، چندین سال است که همین ظلم بالای مردم جریان دارد، ولی کسی نیست که جلو این خودسری‌ها را بگیرد."
بر اساس معلومات برخی باشندهای کندز، اکثر افراد مسلح غیر مسئول وابسته به جنگ‌سالاران سابق هستند که در سه دهه گذشته در جنگ‌های داخلی با هم‌دیگر دخیل بودند و پس از ایجاد گروپ‌های ملیشه در سال ۲۰۱۰ فُرصت یافتند که دوباره مسلح شوند و در مناطق زیر کنترول شان دست به انتقام جوی و خصومت‌های شخصی بزنند.
از سوی دیگر باشندگان ولسوالی دشت ارچی کندز نیز از خودسری و بی‌بند و باری‌های افراد مسلح غیر مسئول تحت نام اربکی شاکی اند.
یک‌تن از دهقانان ولسوالی یاد شده به رادیوآزادی چنین گفت:
"بیادر جان ما از دست بی‌بندوباری و ظلم اربکی‌ها خیلی به تکلیف هستیم از این افراد مسلح نه دهقان‌‌کار، روز دارد، نه مال‌دار روز دارد، نه دکاندار روز دارد و نه هم افراد ثروتمند. از مردم به انواع مختلف باج و عشر می‌گیرند، بار بار شکایت کردیم ولی تا هنوز به مشکل ما کسی رسیدگی نکرده‌است."
با این همه اسدالله سادات عضوی شورای ولایتی کندز با تائید سخنان این مردم می‌گوید که اربکی‌ها در هر فصل از دهقانان به زور عشر می‌گیرد و این مسئله مردم را خیلی آزرده ساخته است:
اسدالله سادات عضوی شورای ولایتی کندز
"دهقان در یک‌سال یک فصل می‌گیرد، اما اربکی تو هر ماه فصل می‌گیرد برایش معاش می‌دهی اعاشه می‌دهی و باز برایش گفتی که برو عشر مردم را هم به زور بگیر چرا این جرأت را به این مردم می‌دهی، چرا آزادی مردم را سلب می‌کنید به مردم اجاز بدهید که عشر و زکات خود را به رضایت و رغبت‌شان به مستحقین بدهند، از مسئولان محلی کندز خواهش می‌کنم که در منطقه جلو این خودسری‌ها را بگیرد."
از جانب دیگر برخی از افراد مسلح غیر مسئول می‌گویند که آنان در قرا و قصبات‌شان در برابر طالبان می‌جنگند، اما دولت برای‌شان معاش و اعاشه نمی‌دهد.
یک‌تن از قوماندانان اربکی‌ها در مورد جمع آوری عُشر از نزد مردم چنین گفت:
"ما در برابر جنگ می‌کنیم ولی دولت برای ما اعاشه و معاش درست نمی‌دهد، ما مجبور می‌شویم که به خاطر اعاشه خود از مردم عُشر و خرچی خود را بگیریم و اگر دولت به ما معاش درست بدهد ما هیچ‌گاه مردم را آزار و اذیت نمی‌کنیم."
در این حال مقام‌های محلی کندز می‌گویند که در زیر اداره دولت هیچ‌کس حق ندارد که از مردم به زور عشر بگیرد و باعث آزار و اذیت مردم شوند.
اسدالله عمر خیل والی کندز می‌گوید که اگر اطلاع موثق حاصل کنند که گویا اربکی‌ها و یا هم افراد مسلح غیر مسئول از مردم به زور عُشر می‌گیرد و در هر کتگوری که باشد با آنان برخورد جدی می‌کند.
شایان ذکر است که عشر گیری و باج گیری از مردم در ولسوالی‌های کندز کدام گپ تازه‌ای نیست، چون چندین سال است که دهقانان و مردم این ولایت از این ناحیه شکایت دارند، اما مردم می‌گویند که تا اکنون دولت مرکزی و اداره محلی کندز قادر نشده‌است که افراد مسلح غیر مسئول را در این ولایت خلع سلاح کند، تا مردم در قریه‌جات‌شان به فکر آرام زندگی کنند.
اجمل آرین، کندز