برنامۀ سیستماتیک علیه آزادی رسانه‌ها
طالبان در تلاش اند تا رسانه‌های خصوصی در داخل کشور را از بین ببرند
سمیه ولی‌زاده، مسئول بخش ارتباطات و دادخواهی این مرکز در صحبت با رادیو آزادی گفت، طالبان در پی آن اند که تنها رسانه‌هایی که زیر کنترل‌شان هستند، فعال بمانند و دیگر رسانه‌ها سقوط کنند: «این اقدامات نشان‌دهنده یک برنامه سیستماتیک علیه آزادی رسانه‌ها و آزادی بیان است. طالبان در تلاش اند تا رسانه‌های خصوصی در داخل کشور را از بین ببرند و فقط چند رسانۀ وابسته به خودشان به فعالیت ادامه دهند.»
مرکز خبرنگاران افغانستان در اعلامیه‌ا‌ی به تاریخ ۱۰ اپریل گفت که حکومت طالبان در رسانه‌های محلی ولایات جوزجان، زابل و پروان نشر تصاویر موجودات زنده را ممنوع کرده و نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرد.
یک خبرنگار زن در جوزجان که نخواست نامش در گزارش نشر شود به شرط تغییر صدایش به رادیو آزادی گفت: «طالبان بار دیگر در اقدام تازه، نشر تصاویر موجودات زنده را در ولایت جوزجان ممنوع و حرام اعلام کردند و جلو استفاده از این تصاویر را گرفتند.»
اگر تصویر نباشد، تلویزیون بی‌معنی است
شماری از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای افغان این اقدام طالبان را تلاشی برای بستن رسانه‌های تصویری می‌دانند.
زیرک فهیم، خبرنگار و فعال رسانه‌ای افغان مقیم فرانسه به رادیو آزادی گفت: «وضع چنین محدودیت‌هایی بر رسانه‌های تصویری نه‌تنها خاموش کردن تدریجی صدای رسانه‌های مستقل است، بلکه مداخله آشکار در سیستم نشراتی رسانه‌های آزاد و مستقل نیز محسوب می‌شود.»
شما نمی‌توانید فقط با تصاویر طبیعت و اشیای بی‌جان یک تلویزیون را اداره کنید.
حمید بیت‌الله، استاد پیشین پوهنځی ژورنالیزم پوهنتون کابل و پژوهشگر مهمان در پوهنتون راچستر نیویورک است. او می‌گوید که حکومت طالبان می‌خواهد با این‌گونه محدودیت‌ها رسانه‌ها را مجبور به توقف فعالیت کند: «ممنوعیت تصاویر تلاشی است برای ایجاد محدودیت‌های جدید بر رسانه‌های تصویری. رسانه‌هایی که در دو دهه گذشته رشد کردند و تا حدودی مستقل باقی ماندند. اگر تصویر نباشد، تلویزیون معنایی ندارد. شما نمی‌توانید فقط با تصاویر طبیعت و اشیای بی‌جان یک تلویزیون را اداره کنید، در نهایت مجبوراً کار را باید ترک کرد.»
او رسانه‌های تصویری را برای مردم عام افغانستان بسیار مهم می‌داند و تأکید می‌کند که محتوای تصویری برای مردم قابل فهم است.
وی مدعی است طالبان به همین دلیل این اقدامات را برای از بین بردن رسانه‌های تصویری انجام می‌دهند، زیرا به گفته او تصویر قوی‌ترین سند است.
چرا طالبان مخالف پخش تصاویر زنده‌جان از طریق تلویزیون‌ها استند؟
حکومت طالبان در ۱۰ اسد ۱۴۰۳ خورشیدی قانون جدیدی را تحت عنوان «امر بالمعروف و نهی عن‌المنکر» اعلام کرد که در بند سوم ماده ۱۷ آن، گرفتن و نشر تصاویر موجودات زنده ممنوع اعلام شده‌است.
در آن زمان، سیف‌الاسلام خیبر سخنگوی وزارت امر بالمعروف طالبان گفته بود که این قانون به‌طور تدریجی در سراسر افغانستان اجرا خواهد شد.
طالبان نشر تصاویر موجودات زنده را از دیدگاه اسلام«حرام» می‌دانند، اما در گذشته، در جریان بحث‌ها روی این موضوع ویدیویی از جلال‌الدین حقانی، پدر سرپرست وزارت داخله حکومت طالبان در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد که می‌گفت «تعداد زیادی از علمای عرب و عجم تصویر را حرام نمی‌دانند.»
برخی علمای علوم اسلامی از جمله داکتر محمدالله صخره، فارغ پوهنتون الازهر مصر نیز به رادیو آزادی گفته بود که تصویر و مجسمه تنها در صورتی ممنوع است که احتمال شرک یا پرستش در میان باشد.
طالبان متهم اند که پس از بازگشت به قدرت، تلاش کرده‌اند محدودیت‌های گسترده‌ای بر رسانه‌ها وضع کنند و حتی آن‌ها را به خودسانسوری وادار کرده‌اند.
حامد عبیدی، رئیس سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در این باره به رادیو آزادی گفت: «اصول اساسی آزادی بیان که همانا دسترسی به اطلاعات و ژورنالیزم انتقادی است، در سه سال گذشته طالبان ثابت ساخت که آن را تحمل کرده نمی‌تواند، روی همین ملحوظ محدودیت‌ها را بر رسانه‌های خصوصی اعمال و آن را به شکل روزافزون گسترش داد.»
با این حال، طالبان همواره ادعا کرده‌اند که در چهارچوب شریعت اسلامی و منافع ملی، از رسانه‌ها حمایت می‌کنند.
دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) اخیراً یکبار دیگر نسبت به اجرای قانون امر بالمعروف و نهی عن‌المنکر از سوی طالبان و پیامدهای منفی آن، ابراز نگرانی کرده‌است.
یوناما در گزارش خود به نام «اجرای قانون امر بالمعروف و نهی عن‌المنکر و پیامدهای آن" که در ۱۰ اپریل منتشر کرد، گفته است که رسانه‌های افغانستان در نتیجه اجرای این قانون با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده‌اند.