شماری از شهروندان افغانستان در حالی که مدارا کردن را در روابط اجتماعی اصل مهم می دانند اما میگویند دیده می شود که در بیشتر موارد از سوی مردم مراعت نمی شود.
عوامل آن کدام ها اند و راه حل ها برای افزایش سطح حوصله مندی و همدیگری پذیری چیست؟
با توجه به تنوع گسترده اجتماعی در افغانستان مدارا و بردباری در میان شهروندان افغانستان طی سالیان دراز با فراز و فرود‌های به همراه بوده است.
امیدالله باشنده ولایت هرات در صحبت به رادیو آزادی با آن که همدیگر پذیری مدارا کردن را با اهمیت بیان کرده اما اعتراف می‌کند که گاهی که در جمع دوستان و خانواده اش با مخالفت نظرات اش روبرو می‌شود،آن را رعایت نمی‌کند.
۱۶ نوامبر روز بین المللی مدارا کردن است و مدارا یعنی احترام پذیرش و قدردانی از همدیگر است، "هر از گاهی شده که مه هم بی حوصله شوم و مدتی کوتاهی گذشته که از او بی حوصله‌گی پیشمان شدم."
فاطمه افضلی مهاجر افغان در ایران است.
او برده باری و عدم تحمل افکار یکدیگر را تاسف بار بیان کرده می‌گوید که بی توجهی به چنین مسائل باعث به میان آمدن مشکلات اجتماعی می‌شود.
او در صحبت به رادیو آزادی گفت.
وقتی در یک محیطی که ما زندگی کنیم و حالت روحی و روانی ما خوب نباشد صد در صد بی حوصله می‌شود آدم، وقتی هر هموطن خود را می‌بنیم که در هر گوشه‌ای با فقر و بیکاری همچنان بی ارزشی دست و پنجه نرم می‌کند زره زره وجود ما آتش می‌گیرد.»
از سوی دیگر شماری از فعالان اجتماعی وضعیت موجود در خصوص مدارا کردن در افغانستان را در بخش‌های مختلف شکننده بیان می‌کند.
نثار احمد یکی از آنان به رادیو آزادی گفت:
«متاسفانه در افغانستان مدارا گیری یک چالش بسیار بزرگ است و وضعیت افغانستان امروز طوری شده که ما در بین افراط و تفریط قرار گرفتیم یا آدم افراطی باشی یا تفریطی و اگر در وسط قرار داشتی و یک انسان مداراگر باشیم هیچ جناحی مارا نمی‌پذیرد.»
متخصصان معتقد اند که سال‌ها جنگ و مشکلات مختلف باعث شده است که سطح تحمل و مدارا کردن در میان افغان‌ها کاهش یابد.
داکتر همت متخصص امراض عقلی و عصبی عوامل مدارا نکردن افراد در جامعه را به رادیو آزادی چنین گفت.
علت اساسی این است که چهل سال اینجا جنگ سپری شده و دوم علت اش این است که اکثر مردم زن و مرد به مشکلات روانی مبتلا هستند.
توصیه روانشناسان برای افزایش سطح تحمل افراد چیست؟
اسدالله ضیا روان درمان به رادیو آزادی گفت.
توصیه ما این است که یا به روان درمان مراجع کند یا بیشتر تفکر کند که مه چی تجربه‌های را در گذشته داشتم و چطور می‌توانم با خود کنار بیایم و هر قدر آگاهی پیدا کنیم به همان اندازه می‌توانیم در کنترول اش موفق شویم.
این درحالیست که ۱۶ نوامبر برابر با روز بین المللی مدارا است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۶، این روز را با چنین عنوان نامگذاری کرد.
به باور سازمان ملل متحد، مدارا حقوق جهانی بشر و آزادی‌های اساسی دیگران را به رسمیت می‌شناسد و مردم به طور طبیعی متنوع هستند که تنها با بردباری می‌توان بقای جوامع مختلط را در هر منطقه ای از جهان تضمین کرد.
گفتی است سالانه در بیشتر کشور‌های دنیا روز جهانی مدارا، از سوی نهادها و کنشگران مدنی، حقوق بشر و فرهنگییان طی سخنرانی‌ها، سمینارها، کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها به هدف ترویج و تحکیم آگاهی از معانی مدارا و برباری مذهبی، قومی و فرهنگی تجلیل می‌شود و در آن بر گفت‌وگو و همکاری در زمینه‌های مختلف میان ملت‌های جهان تأکید می‌شود.