فعالیت های اجتماعی هفت بانوی اول افغانستان

ثریا طرزی در سال ۱۸۹۹ در خانواده سردار محمود بیگ طرزی چهره سیاسی افغانستان، در شهر دمشق سوریه (شام آنوقت) چشم به جهان گشود . او تعالیم اولیه را از پدر اموخت و در دوره سلطنت امیر حبیب الله خان با دیگر اعضای خانواده از مهاجرت به وطن برگشت.

ثریا طرزی در سال ۱۹۱۳با شهزاده امان الله خان فرزند پادشاه آنوقت امیر حبیب الله خان در کابل ازدواج کرد. ثمر ازدواج آنها پنج دختر و ۴ پسر بود که اکنون تنها دو دخترشان شاهدخت اندیه و شاهدخت ناجیه درقید حیات هستند.

در سال ۱۹۱۹ با به سلطنت رسیدن اعلیحضرت امان الله خان ثریاملکه شد و امور تعلیم و تربیه را هم بدست گرفت . او مخصوصا به تعلیم دختران توجه کرد و اولین مکتب دختران را افتتاح نمود.

او همچنان مجله را بنام ارشاد نسوان (رهنمایی دختران) بنیاد گذاری کرد و یک انجمنی را هم تشکیل داد.

او در سفر تاریخی اعلیحضرت امان الله خان به اروپا و کشورهای دیگر با او همراه بود و در سال ۱۹۲۸ پوهنتون اکسفورد بریتانیا به ملکه ثریا دپلوم افتخاری اهدا کرد.

ملکه ثریا در سال ۱۹۲۹ با همسرش شاه امان الله بخاطر جلوگیری از جنگ داخلی به ایتالیا مهاجرت کردند.

او در سال ۱۹۶۸ در رو م از جهان چشم پوشید و جنازه اش در جوار مقبره امان الله خان در باغ امیر شهید در جلال آباد بخاک سپرده شد.

ملکه ثریا طرزی اولین زنی درتاریخ معاصرافغانستان است که برای آموزش، پیشرفت وهویت شناسی زنان افغان تلاش کرده است.

دختر وی شاهدخت، " هندیه دافغانستان"، می گوید مادرش درشرایط بسیاری دشواری یک فعالیت بسا مهم انجام میداد او آغاز گر کارهای بسیاری هم بود چون درآنزمان برخی فعالیت ها برای بار اول درافغانستان انجام میافت.

ملکه ثریا بنیانگزار اولین مجلۀ زنان درافغانستان بود وبرای اولین بار یک انجمن زنان را درکشور تشکیل داد.

شاهدخت هندیه می افزاید که مادر وی یک روز هفته را برای زنان تخصیص داده بود ودر ملاقات با آنها دردربار همواره روی آموزش سواد وتربیۀ اطفال تاکید داشت.

ملکه ثریا وشاه امان الله خان درسال 1921 میلادی نخستین مکتب دختران را گشودند ، درسال 1922 دختران را برای آموزش به ترکیه فرستادند، جریدۀ ارشاد النسوان را نشر کردند وآموزش برای دختران از سن شش تا یازده سالگی را اجباری ساختند.

سخن های شاهدخت هندیه دربارۀ مادرش را دراین لینک می توانید بشنوید:

ملکه حمیرا دومین ملکه افغانستان است که بیشترین توجه افکار عمومی را به خود جلب کرده بود. او همسر اعلیحضرت محمد ظاهر شاه، آخرین پادشاه افغانستان بود. ملکه حمیرا در سال ۱۹۱۶ به دنیا آمد و در ۱۹۳۱ با شاه سابق افغانستان ازدواج کرد.

او دختر سردار احمد شاه خان و از خاندان سلطنتی افغانستان بود. حاصل ازدواج او با محمد ظاهر شاه دو دختر و شش پسر بود که اکنون دو دختر ش شاهدخت بلقیس و شاهدخت مریم و سه پسرش شاهزاده احمد شاه، شاهزاده نادر و شاهزاده میرویس در قید حیات می باشند.

او در بسیاری از سفرهای خارجی با محمد ظاهر شاه همراه بود. ملکه حمیرا در عرصه‌های اجتماعی و آموزشی در افغانستان فعالیت داشت و از مسئولان نهاد «د میرمنو تولنه» (جمعیت‌زنان) از نهادهای دفاع از حقوق زن بود.

او در فعالیت‌های داوطلبانه از جمله جمعیت صلیب سرخ سهم داشت. ملکه حمیرا از سال ۱۹۳۱ تا سال ۱۹۷۳ ملکه افغانستان بود. وی در ۲۶ جنوری ۲۰۰۲ در سن ۸۶ سالگی در روم پایتخت ایتالیا درگذشت.

صحبت با نواسۀ ملکه حمیرا

ملکه حمیرا چهل سال شهبانوی افغانستان بود. او دراین مدت چه فعالیت ومصروفیت های داشت؟

سید سیمع عباس با نواسۀ ملکه وانه ولی دربارۀ زندگی وفعالیت های شهبانو صحبت کرده است.

شاهدخت زینب از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸ (۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷) بانوی اول افغانستان بود.

خانم زینب در سال ۱۹۱۷ به دنیا آمد و در سال ۱۹۳۳ در سن شانزده سالگی با سردار محمد داوود خان، نخستین رئیس‌جمهوری افغانستان ازدواج کرد. زینب در ۷ ثور ۱۳۵۷ هجری شمسی مطابق با ۲۷ اپریل سال ۱۹۷۸ میلادی به همراه دیگر اعضای خانواده داوود خان در ارگ ریاست جمهوری کشته‌شدند.

بانوان اول دیگر افغانستان همسران نورمحمد تره کی ، حفیظ الله امین و ببرک کارمل زیاد دیده نشده و از فعالیتهای شان هم در رسانه ها یادی نیست.

خانم فتانه نجیب در سال ۱۳۵۳ در شهر بغلان افغانستان به دنیا آمده. او در رشته ادبیات زبان دری دکتورا دارد و در هند استاد پوهنتون است.

فتانه نجیب الله از سال ۱۹۸۶ تا سال ۱۹۹۲ بانوی اول افغانستان بود.

او در سال ۱۹۷۵ با نجیب الله عروسی کرد که حاصل این ازدواج سه دختر به نامهای هیله ، اونی و مسکا می باشد.

خانم فتانه نجیب الله تهدابی یک مکتبی را بنام صلح در افغانستان گذاشت و خودش بحیث مدیره این مکتب کار می کرد.

بعد از انکه طالبان در سال ۱۹۹۶ کابل را تصرف کرده و نجیب الله و برادرش را به دار آویختند ، خانم فتانه در هندوستــــــــان مهاجر ماند و اکنون در دهلی جدید زنده گی می کند.

فتانه نجیب

گفتگو با بانوی اول اسبق افغانستان، فتانه نجیب

فتانه نجیب الله به رادیوآزادی گفت هنگامیکه بانوی اول بود، درکنار وظیفۀ خود برخی فعالیت ها را برای حمایت از رئیس جمهور نیز انجام میداد. زندگی عادی مانند دیگران زنان افغان داشت ودراوائل ریاست جمهوری شوهر خود به زندگی در مکروریان کابل ادامه داد.

گفتگوی بانوی اول سابق فتانه نجیب را دراین لینک بشنوید:

هیله نجیب

هیله نجیب الله دربارۀ مادر خود فتانه نجیب الله بانوی اول سابق

هیله نجیب دختر رئیس جمهور اسبق دربارۀ مادر خود می گوید هنگامیکه پدرش رئیس جمهور بود مادربه او قوت وانرژی می بخشید.

گفتگوی هیله نجیب دربارۀ مادرش با رادیو آزادی را دراین لینک بشنوید:

ظاهره ربانی تقریبا چهار سال بانوی اول افغانستان بود . همسروی برهان الدین ربانی از سال ۱۹۹۲ تا سال ۱۹۹۶ رئیس جمهور بود.

در باره فعالیتهای اجتماعی و سیاسی خانم ربانی معلومات زیاد نیست و او خودش هم در رسانه ها ظاهره نشده.

ظاهره ربانی در سال ۲۰۱۳ در یک اقدام بی سابقه در یک کنفرانس خبری در ولایت بلخ گفت که همیشه به کارهای خانه مشغول می باشد اما در مورد کارهای شورای صلح به شوهرش مشوره میداد.

آمنه ضیا مسعود

آمنه ضیا مسعود دربارۀ مادرکلان خود ظاهره ربانی

ظاهره ربانی همسر رئیس جمهور سابق برهان الدین ربانی از جمله بانوان اول کشور است که دربارۀ وی وفعالیت های سیاسی واجتماعی او معلومات کافی در دست نیست. اما نواسۀ وی آمنه ضیا مسعود دربارۀ فعالیت های مادرکلان خود می گوید که اوکار های خیریه انجام میداد. صحبت های آمنه ضیا مسعود را دراین لینک بشنوید:

خانم زینت کرزی در سال ۱۹۷۵ در کابل به دنیا آمده و تحصیلات عالی خود را در فاکولته طب کابل انجام داده

او از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۱۴ بانوی اول افغانستان بود .

خانم زینت در جریان جنگهای داخلی به شهر کویته بلوچستان مهاجر شد و در یک شفاخانه غیر دولتی به حیث داکتر کار می کرد.

او در سال ۱۹۹۹ در شهر کویته با حامد کرزی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک پسر بنام میرویس و سه دختر بنامهای ملالی، نازو و درخانی می باشد.

خانم کرزی بعد از آن به افغانستان برگشت که شوهرش حامد کرزی ریاست حکومت موقت و انتقالی افغانستان را به عهده گرفت.

خانم زینت بحیث بانوی اول زیاد با رسانه ها سر و کار نداشت و اکنون با خانواده اش در کابل زنده گی میکند.

زینت کرزی بانوی اول سابق درپیام کتبی خود دربارۀ آزادی زنان به رادیو آزادی گفت که زنان افغان ثابت کرده اند که آنها نیرومند ودارای همت عالی درسطح جهان اند.

" زنان افغان درطول تاریخ وخصوصا درچهل سال گذشته دربرابر هرنوع دشواری ها ومشکلات مبارزه کرده اند.زنان افغان طوریکه درساختن جامعه وتربیه نسل ها نقش موثر داشته اند درعرصه های اجتماعی ، تعلیمی، فرهنگی ، اقتصادی او سیاسی نیز نقش موثرداشته اند ودر راه استقلال ، ترقی ، وآبادی کشورمبارزه کرده قربانی داده اند.

تعلیم وآموزش اساس رفاه وبنیان استقلال وپیشرفت کشور پنداشته میشود.پس من آرزومندم که مردم افغانستان درتربیه وآموزش فرزندان خود خصوصا دختران توجه جدی داشته باشند.تا زنان افغان درآینده نیز سربلند ، نیرومند ، وآموزش دیده باشند تا برای کشور ومردم خود افتخارات بیشتر کسب کنند."

پیام خانم کرزی را با صدای همکارم فریبا ظاهر دراین لینک شنیده می توانید.

رولا غنی بانوی اول اسبق افغانستان در شهر بیروت لبنان بدنیا آمده و در همانجا بزرگ شده .

خانم غنی در سال ۱۹۶۹ از یک انستتوت علوم سیاسی در فرانسه دپلوم گرفته. او در سال ۱۹۷۴ دررشته علوم سیاسی از پوهنتون امریکائی بیروت ماستری گرفت و در سال ۱۹۸۳ ماستری دیگر خود را در رشته ژورنالیزم از پوهنتون کولمبیای نیویوریک کسب کرد. رولا غنی در سال ۱۹۷۵ با محمد اشرف غنی ازدواج کرد. آنها یک دختر به نام مریم و یک پسر به نام طارق دارند.

خانم غنی در سال ۲۰۰۲ با خانواده اش به افغانستان رفت و کار خود را با کمک به یک موسسه حمایت از اطفال بنام آشیانه اغاز نمود . رولا غنی اولین بانوی اول افغانستان بود که دفتر داشت و بطور منظم در مجالس اشتراک می کرد.

رولا غنی دربارۀ زنان افغان

بانوی اول اسبق افغانستان بی بی گل رولا غنی گفته بود که به این باور است که توانمندی اقتصادی زنان نه تنها اینکه سطح خشونت دربرابر آنها را کاهش میدهد، بلکه درپیشرفت سیاسی کشور نیز می تواند نقش مهم داشته باشد. یکی از پیام های سابق او برای زنان افغان را دراین لینک بشنوید: