از روز جهانی دسترسی به اطلاعات در افغانستان در حالی بزرگداشت میشود که نهادهای دفاع از رسانهها میگویند، هنوزهم رسانهها و مردم در کسب اطلاعات با چالشهای جدی روبهرو هستند.
این نهادها انتقاد میکنند که ادارات حکومتی اطلاعات را به موقع آن با رسانهها در میان نمیگذارند و خبرنگاران و مردم را در پیوند به تحولات در خلای معلوماتی نگه میدارند.
صدیق الله توحیدی مسئول عدالت خواهی کمیته مصونیت خبرنگاران گفت: "در برخی موارد با تلاش هاییکه از سوی خبرنگاران برای کسب معلومات صورت میگیرند از سوی مسئولان مورد اهانت و حتی خشونت قرار میگیرند. داشتن قانون خوب است اما عدم تطبیق آن مشکلی است که در افغانستان همواره وجود دارد."
خبرنگاران افغان نیز شکایت مشابه دارند و میگویند که دست یافتن به اطلاعات به موقع همواره یکی از چالشها در افغانستان بوده است.
به گفته آنان حتی زمانی که به ویب سایتهای شماری از وزارت خانهها و ادارات دولتی مراجعه میکنند، هفتهها و حتا ماهها اطلاعات تازه در آن دیده نمیشود.
مرتضی هاشمیان یکی از این خبرنگاران به رادیو آزادی گفت که برخی ادارات دولتی در موضوعات مهم و حساس همواره از دادن معلومات خودداری میکنند.
او گفت: "در موضوعات بسیار حساس، خاص و حاد که وجود داشته میباشد، نهادها و سخنگویان که باید اطلاع دهی کنند به سخن گفتن حاضر نمیشوند. اگر سخن بگویند معلومات لازم را در دسترس ما قرار نمیدهند."
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۶ میلادی ۲۸ سپتمبر را روز جهانی دسترسی به اطلاعات نامیده است اما این روز در کابل با چند روز تأخیر تجلیل شد.
کمیسیون دسترسی به اطلاعات افغانستان میگوید که حکومت این کشور در زمینه دسترسی به اطلاعات گامهای مهمی را برداشته است.
اما عین الدین بهادری رئیس این کمیسیون میپذیرد که برخی کاستیها در ارائه معلومات از سوی نهادهای حکومتی وجود داشته اند.
او تأکید میکند که به این نهادها توصیه نامهها فرستاده شده و تلاش میکنند تا قانون دسترسی به اطلاعات بگونه درست تطبیق شود.
او افزود: "به هر اداره و هر بخش که ضعیف بوده اند توصیه نامههای مشخص ارسال شده است. گزارش بعدی کمیسیون با توجه به توصیه نامههای خواهد بود که در گزارش اولی انعکاس یافته است."
به گفته آقای بهادری بر اساس برنامه آنان در سال آینده خورشیدی سیستم آنلاین کسب اطلاعات ایجاد خواهد شد و دسترسی به معلومات، گسترده و مردمی خواهد شد.
قانون دسترسی به اطلاعات افغانستان در رده بندی جهانی از نظر محتوا جایگاه اول را به دست آورده اما نهادهای دفاع از رسانهها میگویند که این قانون تا حالا بگونۀ لازم تطبیق نشده است.