روند رأی‌دهی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان رسماً پایان یافت

• آغاز رأی‌گیری چهارمین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان

روند رأی‌دهی چهارمین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ساعت هفت صبح امروز آغاز شد.

مقام‌های کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان می‌گویند که این روند تا ساعت سه عصر پایان خواهد یافت.

پس از گمانه‌زنی‌ها، نگرانی‌ها و چالش‌هایی که گفته می‌شد ممکن است انتخابات به تعویق انداخته شود و یا اصلاً برگزار نشود، این انتخابات در حال برگزاری است.

بسیاری از مردم آرزوهای آیندۀ روشن و نظام دموکراتیک نیرومند را در این انتخابات می‌بینند، اما برخی‌ نگران به درازا کشیده شدن بحران کنونی‌اند.

این انتخابات با همۀ چالش‌ها برگزار شد. اما این‌که این انتخابات افغانستان را به کدام سو می‌برد، تا حد زیادی به شفافیت این روند بستگی دارد – چیزی که سیاست‌مداران داخلی، امریکا، اتحادیه اروپا، سازمان ملل ‌متحد و متحدان دیگر افغانستان بر آن تأکید دارند.

براساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، برای اشتراک در این انتخابات ۹ میلیون و ۶۶۵ هزار تن ثبت نام کرده‌اند که ۳ میلیون و ۳۳۴ هزار تن آن زنان‌اند.

اما اینکه نامزدان انتخابات ریاست جمهوری تا چه حد توانستند در جریان کمپاین‌های انتخاباتی مردم را قانع سازند که به پای صندوق‌های رأی بروند، پس از این روند مشخص خواهد شد.

تهدیدهای امنیتی ممکن است بر میزان مشارکت مردم در انتخابات تأثیر بگذارد.

در کنار این، ناکامی کمیسیون مستقل انتخابات در جلوگیری از دست‌برد و فساد نیز، به گفته نهادهای ناظر، سطح علاقه‌مندی و باورمندی بسیاری‌ها برای اشتراک در این پروسه را کاهش داده‌است.

نگرانی‌ها در مورد تقلب‌های انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری نیز بیش از هر زمان دیگر جدی‌تر شده‌است. نامزدان این انتخابات نیز هشدار داده‌اند که اگر انتخابات به‌گونه شفاف برگزار نشود، نتایج آن را نخواهند پذیرفت. جامعه جهانی به‌خصوص ملل‌متحد و امریکا روی شفافیت انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تأکید کرده‌اند.

هرچند کمیسیون مستقل انتخابات از شفافیت این روند اطمینان داده که جلو تمام راه‌های تقلب را گرفته‌اند، اما به شمول حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان، شماری از چهره‌های سیاسی نگرانی نشان داده‌اند که ممکن انتخابات ریاست جمهوری عامل بحران شود.

به هدف جلوگیری از تقلب در انتخابات، این دومین بار است که لیست رأی‌دهندگان از قبل ساخته شده و در انتخابات از تکنولوژی بیومتریک استفاده می‌شود.

استفاده از تکنولوژی پیشرفته هزینۀ انتخابات در این کشور را بیشتر کرده است.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ۱۴۹ میلیون دالر هزینه دارد که ۶۰ درصد یعنی ۹۰ میلیون آنرا دولت افغانستان به عهده گرفته است.

این پرهزینه‌ترین انتخابات در سطح منطقه است. بر اساس معلومات مقام‌های کمیسیون انتخابات، هر رأی ۱۵ دالر مصرف دارد.

در ۱۸ سال گذشته افغانستان شاهد برگزاری ۸ انتخابات بوده‌است: سه انتخابات ریاست جمهوری، سه انتخابات پارلمانی و دو انتخابات شورای ولایتی. این انتخابات‌ها بیش از یک میلیارد دالر هزینه داشته و بیشتر با کمک‌های بین‌المللی برگزار شده‌است.

• آغاز روند انتخابات

قرار بود انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۸ افغانستان روز ۳۱ حمل برگزار شود، اما برگزاری آن به ۲۹ سرطان و بعداً ۶ میزان به تأخیر افتاد. یکی از دلایل این تأخیر، آوردن اصلاحات در کمیسیون انتخابات بود. انتخابات ولسی جرگه ۱۳۹۷ در نتیجه مدیریت ضعیف و تقلب وسیع مشکل‌ساز شد و اعلام نتایج آن چند ماه به تأخیر افتاد.

بعد از آن محمداشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان اعضای کمیسیون مستقل انتخابات را برکنار کرد و در ماه حوت ۱۳۹۷ دوازده عضو کمیسیون‌های انتخاباتی جدید تعیین شدند تا انتخابات ریاست جمهوری را مدیریت کنند.

پیکارهای انتخابات ریاست جمهوری طبق تقسیم اوقات جدید در ششم ماه اسد آغاز شد. از میان ۱۸ نامزد انتخابات ریاست جمهوری تیم انتخاباتی حنیف اتمر به دلیل اختلافات داخلی از هم پاشید و آقای اتمر مبارزات انتخاباتی خود را متوقف کرد. اما زلمی رسول، شیدامحمد ابدالی، ابراهیم الکوزی و نورالحق علومی با دسته انتخاباتی دولت‌ساز به رهبری محمداشرف غنی یک‌جا شدند.

در انتخابات ششم میزان ۱۳ کاندیدا (احمدولی مسعود، رحمت‎الله نبیل، نورالله جلیلی، عبدالله عبدالله، عبدالطیف پدرام، عنایت‎الله حفیظ، غلام‌فاروق نجرابی، فرامرز تمنا، گلبدین حکمتیار، محمداشرف غنی، محمدحکیم تورسن، محمد شهاب حکیمی و نوررحمان لیوال) با هم رقابت می‌کنند.

قرار است بیش از ۱۲۰ هزار ناظر داخلی و بین‌المللی از انتخابات شنبه ششم میزان نظارت کنند. در میان آنها ۳۰ هزار ناظر از سوی عبدالله عبدالله و ۳۰ هزار ناظر دیگر از سوی اشرف غنی این انتخابات را نظارت می‌کنند. سازمان ملل متحد، امریکا و بریتانیا نیز از روند این انتخابات نظارت خواهند کرد.

• نگرانی‌های امنیتی

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در حالی برگزار می‌شود که جنگ میان حکومت و مخالفین مسلح شدت گرفته است. گروه طالبان از مردم خواسته که در انتخابات شرکت نکنند و هشدار داده که برای برهم زدن این پروسه از تمام توان استفاده می‌کند.

کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ۷۳۰۰ مرکز رأی دهی را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در نظر گرفته بود، اما این شمار به علت نگرانی‌های امنیتی به ۵۳۷۳ مرکز کاهش یافت که از این مجموع هم ۴۴۵ مرکز مسدود باقی می‌مانند. بعد از آن وزارت داخله افغانستان گفت که صرف می‌تواند ۴۹۴۲ مرکز را تأمین امنیت کند که ۱۸۰۰ مرکز کمتر در مقایسه با انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴است.

۷۲ هزار نیروی امنیتی افغان برای تأمین امنیت روز برگزاری انتخابات توظیف شده‌اند و نیروهای بین‌المللی در افغانستان نیز وعده همکاری با نیروهای افغان را داده است.

دو حمله در جریان کمپاین‌های انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت. روز ششم اسد حمله انتحاری به دفتر کمپاین امرالله صالح معاون اول تکت انتخاباتی دسته دولت‌ساز به رهبر محمداشرف غنی در کابل صورت گرفت که در آن ۲۰ تن کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.

همچنین در ۲۶ سنبله همایش انتخاباتی اشرف غنی در ولایت پروان هدف حمله انتحاری قرار گرفت که ۲۶ کشته و ۴۲ زخمی برجای گذاشت.